Τω αυτώ μηνί Μαϊω ΚΒ (22α), μνήμη του αγίου μάρτυρος Βασιλίσκου ανεψιού του αγίου Θεοδώρου του Τύρωνος.

Ὁ Βασιλίσκος ἐκτομὴ δοὺς τὴν κάραν, Πατεῖ νοητοῦ βασιλίσκου τὴν κάραν. Εἰκάδι δευτερίη Βασιλίσκος φάσγανον ἔτλη.

Το μαρτύριον τούτο ευρίσκεται Ελληνικόν εν τη μεγίστη Λαύρα, εν τη Ιερά Μονή των Ιβήρων, και εν άλλαις του Αγίου Όρους, ου η αρχή : «Κατά τους καιρούς της βασιλείας Μαξιμιανού…»

Κατά τους χρόνους του βασιλέως Μαξιμιανού εν έτει σyε (295) απεστάλη εις την Ανατολή κατά των χριστιανών ως ηγεμών ο Αγρίππας, αντί του πρότερου ηγεμόνος Ασκληπιοδότου, ο οποίος φθάσας εις τα Κόμανα της Καππαδοκίας, εξήταζε και ετιμώρει τους χριστιανούς. Τότε ήτον και ο άγιος ούτος Βασιλίσκος, καταγόμενος ἀπὸ τι χωριὸν της εν τη Μαύρη θαλάσση Αμασείας, Χουμιαλὰ ονομαζόμενον, ανεψιός του αγίου Θεοδώρου του Τύρωνος. 

Παρακολουθείστε το σχετικό μας βίντεο για το βίο και το μαρτύριο των Αγίων Βασιλίσκου, Ευτροπίου και Κλεονίκου

Ο Εθνομάρτυρας Επίσκοπος Ζήλων-Αμασείας Ευθύμιος (Αγριτέλλης) γεννήθηκε στα Παράκοιλα της Λέσβου το 1876. Το βαφτιστικό του όνομα ήταν Ευστράτιος (Στρατής). Τα πρώτα γράμματα έμαθε στο σχολείο του χωριού του. Σε ηλικία εννιά χρονών πήγε κοντά στο νονό του, Άνθιμο Γεωργέλλη, ηγούμενο της Ιεράς Μονής Αγίου Ιγνατίου. Εκεί έμεινε σαν «καλογεροπαίδι». Αργότερα γράφτηκε στη Λειμωνιάδα Σχολή, η οποία λειτουργούσε στην περιοχή «άγιος Ισίδωρος» κοντά στο νεκροταφείο της Καλλονής μέσα σε ιδιόκτητο κτήμα του μοναστηριού σαν Σχολαρχείο. Παρακολούθησε τα μαθήματα έντεκα χρόνια και αποφοίτησε το 1892.

Ιωάννης ο νεοφανής και χαριτώνυμος Μάρτυρας του Χριστού, η καλή απαρχή όλων των Νεομαρτύρων, καταγόταν από τὴν Τραπεζούντα και ήταν έμπορος. Μία φορά επιβιβάσθηκε σε ένα μεγάλο πλοίο με πολλά εμπορεύματα. Βλέποντάς τον ο πλοίαρχος να προσεύχεται, να νηστεύει και να ευσπλαγχνίζεται τους φτωχούς, οι οποίοι συνταξίδευαν μαζί τους, τον φθόνησε και άρχισε να τον προκαλεί περιπαίζοντάς τον για την ορθόδοξη πίστη του. Κατά τη διάρκεια λοιπόν του ταξιδιού φιλονικούσε πολύ έντονα μαζί του για την Ορθοδοξία. Ο Ιωάννης όμως επειδή είχε σύνεση και ήταν πολύ μορφωμένος όσον αφορά την Αγία Γραφή, πάντοτε τον νικούσε με επιχειρήματα και του αποδείκνυε ότι οι απόψεις του ήταν πέρα για πέρα λανθασμένες και στρεβλές.

Ο τι­μώ­με­νος ὡς τοπικός Ἅ­γιος ἀ­πό τούς Πο­ντί­ους, π. Ἰ­ω­άν­νης Τρι­αν­τα­φυλ­λί­δης[1] γεν­νή­θη­κε στίς 10 Φε­βρου­α­ρί­ου 1836 στό χω­ριό Λω­ρί­α (Μού­ζε­να) τοῦ νο­μοῦ Τρα­πε­ζοῦ­ντος, ἀ­πό εὐ­λα­βεῖς γο­νεῖς τόν Τρι­αν­τά­φυλ­λο καί τήν Κυ­ρια­κή. Ἐ­πει­δή δέν ὑ­πῆρ­χε σχο­λεῖ­ο στήν πα­τρί­δα του ἔ­μα­θε ἀπό ἕναν ἐγγράμματο τά κοι­νά γράμ­μα­τα σέ ἕξι μῆ­νες, ὄντας πο­λύ εὐ­φυ­ής. Σέ ἡ­λι­κί­α δε­κα­τεσ­σά­ρων ἐ­τῶν ἔ­μει­νε ὀρ­φα­νός ἀ­πό πα­τέ­ρα γι᾿ αὐ­τό ἀ­ναγ­κά­στη­κε πρός ἐ­ξεύ­ρε­ση ἐρ­γα­σί­ας νά ξε­νι­τευ­θῆ στά πα­ρά­λια τοῦ Πόν­του, ὅ­που ἐρ­γα­ζό­ταν τόν χει­μῶ­να σέ ἀρ­το­ποι­εῖ­ο καί τό κα­λο­καί­ρι σέ γε­ωρ­γι­κές ἐρ­γα­σί­ες. Ἐ­νυμ­φεύ­θη δέ­κα ἑ­πτά ἐ­τῶν κά­ποι­α σε­μνή καί εὐ­λα­βῆ νέ­α, ὀ­νό­μα­τι Ἑ­λέ­νη, μέ τήν ὁ­ποί­α ἀ­πέ­κτη­σε ἕ­ναν υἱ­ό καί θυ­γα­τέ­ρες. Κά­ποι­ο κα­λο­καί­ρι μέ τήν σύ­ζυ­γό του πή­γαι­ναν στό χω­ριό του μέ τά πό­δια. Στόν δρό­μο τούς συ­νάν­τη­σαν τρεῖς Ἄγ­γε­λοι μέ μορφή ἀν­θρώ­πων.