Ένας Άγιος της Ματσεράς (Μαζεράς) της επαρχίας Ντορούλ που τον διεκδικούσαν Έλληνες και Τούρκοι
Η Ματσερά ήταν ένα μικρό χωριό της περιφέρειας Ντορούλ (Άρδασσας) της εκκλησιαστικής επαρχίας Χαλδίας με 40 ελληνικές οικογένειες και 30 τουρκικές. Πιστεύεται ότι αποικίστηκε κατά τον διωγμό των Ελλήνων απ’ την Τραπεζούντα το 1680 από το χωριό Ματσερά πλησίον των Πλατάνων. Χωριό Ματσερά υπήρχε και στον Καύκασο κοντά στο Σοχούμ. Οι τούρκοι της Ματσεράς του Ντορούλ ήταν Έλληνες που εξισλαμίστηκαν δια της βίας. Οι κάτοικοι της Ματσεράς ήταν έξυπνοι, φιλόμουσοι και προοδευτικοί και διακρίθηκαν ως καλοί κτίστες και έμποροι.
Ένας Άγιος της Ματσεράς (παρακολουθείστε το βίντεο)
Οι κάτοικοι της Ματσεράς αυτοαποκαλούντο Ματσερέτες – Ματσερέτ’σσα ή Ματσερέτ’κον παιδίν. Διατηρούσαν σχολείο και εκκλησία. Στην Ελλάδα οι Ματσερέτες εγκαταστάθηκαν σε διάφορα σημεία μετά την ανταλλαγή, αλλά κυρίως στην Εορδαία, στο χωριό Άρδασσα και άλλοι στην Αθήνα. Οι τούρκοι κάτοικοι της Ματσεράς όπως είπαμε παραπάνω ήταν Έλληνες χριστιανοί που εξισλαμίστηκαν με τη βία και μεταξύ τους υπήρχαν πολλοί κρυφοί δηλαδή κρυπτοχριστιανοί. Ένας απ’ αυτούς, ο Βασίλειος, γνωστός στους τούρκους ως Καρατζάς, ίσως με το επίθετο που είχε ερχόμενος απ’ την Τραπεζούντα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι συγγένευε με τη γνωστή αριστοκρατική οικογένεια των Καρατζάδων. Διηγούνται οι Ματσαραίοι ότι κατά την παράδοση, ο Βασίλειος μη ανεχόμενος να δει τους δύο άλλους αδερφούς του να βασανίζονται απ’ τους τούρκους, αποφάσισε εν γνώσει τους, να αλλαξοπιστήσει φανερά για να τους γλιτώσει απ΄ το μαρτύριο, ενώ ο ίδιος στα κρυφά παρέμεινε πιστός στη θρησκεία των πατέρων του.
Έζησε λοιπόν ως μουσουλμάνος χότζας, θεοφοβούμενος, ενάρετος, ευσεβής, φίλος προς όλους και βοηθός των φτωχών όσο του το επέτρεπαν οι δυνάμεις του, στα κρυφά όμως φρόντιζε να είναι χρήσιμος στους Έλληνες χριστιανούς. Οι τούρκοι σέβονταν και τιμούσαν τον σεβάσμιο χότζα τους, ενώ ταυτόχρονα οι Έλληνες τον τιμούσαν και τον ευλαβούνταν σαν πιστό χριστιανό. Ο Βασίλειος παρέμεινε άγαμος. Όταν αποβίωσε, τάφηκε στα τουρκικά μνήματα. Οι τούρκοι τον θεωρούσαν άγιο (σ̆εϊχ) και το μνήμα του το θεωρούσαν σαν ζιαρέτ (αγίασμα). Οι άρρωστοι τούρκοι και ιδίως οι τουρκάλες έρχονται και κυλιόντουσαν πάνω στο μνήμα του κι έδεναν στον διπλανό θάμνο κομμάτια απ’ τα ρούχα τους με την πίστη ότι εκεί εγκατέλειπαν την ασθένεια τους κι αμέσως θεραπεύονταν. Επίσης, έπαιρναν χώμα απ΄ τον τάφο του και τρίβονταν μ’ αυτό για να θεραπευτούν. Μάλιστα απ’ την συχνή αφαίρεση του χώματος απ’ τους πολλούς ασθενείς και προσκυνητές, είχε σχηματιστεί λάκκος πάνω στο μνήμα. Αλλά και οι Έλληνες τον θεωρούσαν άγιο κι επειδή το χριστιανικό του όνομα ήταν Βασίλειος, είχαν τον τάφο του ως προσκύνημα και κατέφευγαν σ’ αυτό ζητώντας τη θεραπεία των νόσων τους. Τιμούσαν τη μνήμη του την 1η και την 7η Μαΐου οπότε συνέρρεαν πολλοί άνθρωποι απ’ τα γύρω χωριά. Η ταυτόχρονη λατρεία προς τον νεομάρτυρα Βασίλειο, κι από τους Έλληνες χριστιανούς δεν ενοχλούσε καθόλου τους τούρκους, αφού κι εκείνοι τιμούσαν την Παναγία (Μεϊράμ ανά = Μαρία μητέρα) και τον Άγιο Μεγαλομάρτυρα Γεώργιο στους οποίους κατέφευγαν ζητώντας τη θεραπεία των ασθενειών τους, ανάβοντας λαμπάδες κι επικαλούμενοι την ευλογία των ιερέων.
Πηγή: Παντελής Μελανοφρύδης - Ποντιακή Εστία "Tο γαρ καλόν, καλόν ένι και πάντες επαινούν το". Ένας Άγιος που τον διεκδικούσαν Έλληνες και Τούρκοι.
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com
