Άγιος Ευτύχιος ο εξ Αμασείας του Πόντου και Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Τω αυτώ μηνί ΣΤ’, μνήμη του εν Αγίοις πατρός ημών Ευτυχίου Πατριάρχουν Κωνσταντινουπόλεως.
Εὐτύχιον θανόντα τιμῶν τοῖς λόγοις,
Ἐμαυτὸν αὐτὸς εὐτυχέστατον κρίνω.
Ψυχῇ Εὐτυχίοιο πύλῃ πόλου οἴγεται ἕκτῃ.
Ούτος ο εν αγίοις πατήρ ημών Ευτύχιος ήτο κατά τους χρόνους του βασιλέως Ιουστινιανού του μεγάλου εν έτει φλ’ (530), καταγόμενος μεν εκ την επαρχίας της Φρυγίας, από χωρίον ονομαζόμενον θεία Κώμη. Ανατραφείς δε πλησίον εις τον πρεσβύτερον Ησύχιον, ο οποίος ήτο μεν πάππος του αγίου, δια δε την θεοφιλίαν του ηξιώθει παρά Θεού να κάμνη θαύματα), εβαπτίσθη παρ’ αυτού εις την εκκλησίαν τη Αυγουστουπόλεως, εις την οποίαν ετέλει την θείαν λειτουργίαν ο ρηθείς πάππος του και ήτο σκευοφύλαξ της εκκλησίας εκείνης. 
Επειδή δε ο άγιος ούτος εμελέτησε τα ιερά λόγια και έφθασεν εις το βάθος της γνώσεως των Γραφών, τούτου χάριν εκαλέσθη από τον τότε επίσκοπον της Αμασείας και παρ’ αυτού εκουρεύθη τας τρίχας της κεφαλής εν τω ναώ της κυρίας Θεοτόκου τω ευρισκομένω εις τόπον λεγόμενον του Ουρβικίου. Έπειτα χειροτονηθείς πρεσβύτερος και ελθών εις τω εν Αμασεία συστηθέν μοναστήριον από τον Μελέτιον και Σέλευκον τους αρχιερείς, γίνεται εις αυτό μοναχός, είτα και Αρχιμανδρίτης καθίσταται. Ότε δε η αγία και Οικουμενική Πέμπτη Σύνοδος συγκροτείτο υπό του Βασιλέως Ιουστινιανού εν έτει φνγ΄ (553) και εκαλούντο εις αυτήν όλοι οι απανταχού ευρισκόμενοι Αρχιερείς, τότε, επειδή ο επίσκοπος της Αμασείας δεν εδύνατο να υπάγη εις την Σύνοδον δια τινά ασθένειαν συμβάσαν εις αυτόν, εστάλη ο μακάριος ούτος Ευτύχιος δια να αναπληρώση τον τόπον του Αμασείας εις την Σύνοδον. Ελθών λοιπόν εις την Κωνσταντινούπολιν ο θείος Ευτύχιος, έδωκεν εις τους εκεί να καταλάβωσι με την δοκιμήν την αρετήν και σοφίαν του, και εφάνη λαμπρός με τας σοφάς αντιρρήσεις και αποκρίσεις όσας έκαμε κατά των αιρετικών, δείξας από τας θείας Γραφάς, ότι οι αιρετικοί (οποίοι ήσαν : Άνθιμος ο Τραπεζούντιος ο φρονών τα του Ευτυχούς δυσσεβή φρονήματα, ο Σεβήρος, και Πέτρος ο Απαμείας, και Ζωόρας και αφήνω τον Ωριγένη και Δίδυμον και Ευάγριον τους παλαιούς αιρετικούς, τους οποίους αναθεμάτισεν η αυτή Σύνοδος, ομού με τα συγγράμματα αυτών), απέδειξε λέγω, ότι οι ρηθέντες αιρετικοί πρέπει να αναθεματισθώσι. Όθεν εκ τούτου εκίνησεν ο άγιος του Κωνσταντινουπολίτας και αυτόν ακόμη τον βασιλέα Ιουστινιανόν εις το να τον αγαπήσωσι τόσον ώστε και ο τότε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Μηνάς είπεν εκ θείας αποκαλύψεως, ότι αυτός είναι ο διάδοχός του. Δια τούτο αφ’ ου μετ΄ολίγον καιρόν εξεδήμησε προς Κύριον ο Μηνάς, εκάλεσε τον άγιον τούτον Ευτύχιον από Αμασείας ο βασιλεύς Ιουστινιανός, και μ την ψήφον των αρχιερέων και όλης της πόλεως, ανέδειξεν αυτόν Πατριάρχην της λαμπράς Κωνσταντινουπόλεως. Μετά ταύτα ο των ζιζανίων σπορεύς διάβολος, μη υποφέρων να βλέπη την ευστάθειαν και ειρήνην της του Χριστού Εκκλησίας, ηθέλησε να την συγχύση με σαθρά δόγματα. Όθεν έπεισε τινάς να λέγωσιν ότι η εκ της αγίας Παρθένου προσληφθείσα σάρξ παρά του Θεού Λόγου ήτο προ του πάθους άφθαρτος. Εις τούτο δε το κακόδοξον φρόνημα έπεσε και ο βασιλεύς Ιουστινιανός*, τον οποίον επειδή ο άγιος ήλεγξε, δια τούτο εξωρίσθη παρ’ αυτού τις την Αμάσειαν (αφ’ ου επατριάρχευσεν δώδεκα χρόνους, μήνας τέσσαρας και ημέρας δεκατρείς) και έγεινεν αντ’ αυτού πατριάρχης ο από Σχολαστικών Ιωάννης. Ελθών δε ο άγιος εις το εν Αμασεία παλαιόν του μοναστήριον, ηκολούθει πάλιν την προτέραν του άσκησιν, και πολλάς εκεί θαυματουργίας εποίησεν, αφ’ ου δε παρήλθον δώδεκα χρόνοι εις την εξορίαν, πάλιν ανεκλήθη ο όσιος και ανέβη εις τον θρόνον της Κωνσταντινουπόλεως εν έτει φοστ΄ (576), αξιωθείς δε ο άγιος λαμπράς υποδοχής και δεξιώσεως από όλους τους πρώτους της Κωνσταντινουπόλεως, ότε επανηγύρισε και καταπαύσας δια προσευχής την λοιμικήν ασθένειαν, ήτις τότε εμάστιζε την Κωνσταντινούπολιν και αθανάτονεν όλους του ανθρώπους, και κυβερνήσας επι του θρόνου χρόνους είκοσι τέσσαρας και μήνας έξ μετά την επάνοδον, προς Κύριον εξεδήμησεν. 
Ούτος ο άγιος προείπε με εις τον Τιβέριον, ότι θα γίνη βασιλεύς, ελθών δε να τον επισκεφθή, προείπεν εις αυτόν και ότι μέλλει να τελευτήση, τα οποία και τα δύο έγειναν δια των έργων, επειδή μετά τέσσαρας μήνας της κοιμήσεως του αγίου απέθανεν ο Τιβέριος. Κατετέθη δε το λείψανον του αγίου Ευτυχίου υπό την αγίαν Τράπεζαν** της Εκκλησίας των αγίων Αποστόλων, όπου ευρίσκοντο και τα άγια λείψανα Ανδρέου και Λουκά και Τιμοθέου των ιερών Αποστόλων. Τελείται δε η αυτού σύναξις εν τη αγιωτάτη μεγάλη Εκκλησία.
*Ο Μελέτιος λέγει, ότι ο Ιουστινιανός απέθανεν με την αίρεσιν, σελ 86 του β΄ τόμου της Εκκλησιαστικής Ιστορίας, όρα περί αυτού εις την δευτέραν Αυγούστου εν τη περί του Ιουστινιανού υποσημειώσει.
**Πως νοείται το υπό την αγίαν Τράπεζαν αποτίθεσθαι τα άγια λείψανα ταύτα, όρα εις την υποσημείωσιν του Συναξαριστού του οσίου πατρός ημών Νείλου εν τη δωδεκάτη του Νοεμβρίου.
Το παρόν κείμενο του βίου του εν αγίοις πατρός ημών Ευτυχίου αφορά σε ακριβή μεταφορά που πραγματοποίησα εκ του πρωτοτύπου κειμένου του Μεγάλου Συναξαριστή του Αγίου Νικηδήμου του Αγιορείτου.
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com
