Καρσλίδικος σκοπός – Χορός γοργό Τίκ
Αγαπώ έναν κουτσήν π’ αγαπά την καλατσήν
κ̆ι επορώ να φέρ’ ατεν ‘ς σ’ οσπίτ’-ιμ’ έναν βραδύν
Αχ βαχ μάτια μου έφαγα για νιάτα μου
για τ’ εσέν τσούνας κουτάβ’ έφαγα τα νιάτα μου
Κι όταν στις ατελείωτες νύχτες του χειμώνα θυμόντουσαν τα παλιά και άρχιζαν να διηγούνται πώς πέρασαν στο Αλάταουν, στα Άδανα, την Κουρτίαν με το νοσταλγικό προοίμιο : έϊ κιτί τέϊ, μαύρα καιρούς, μαύρ’ ανθρώπ’ και μαύρα έργατα, κι οι νέοι άκουγαν με προσοχή. Τα παιδία ή η νύφη ήταν πάντα έτοιμοι να φέρουν άψιμον για τα τσιγάρα ή τα γαλιόνα̤ (πίπες), είτε νερό με το τάς ή με τη μαστραπά. Οι γυναίκες, αν η ρύμη του λόγου έφερε να εκστομίσουν μπροστά στους άντρες τους άπρεπο λόγο, ζητούσαν συγνώμη ως εξής : παρέξ’ και τα τίμια τα προσώπς, ή παρέξ κι απ’ εσάς, ή ο λόγος -ιμ’ σ’ εκείνο, (έγκα το λασσούμενον, ο λόγος -ιμ’ σ’ εκείνο, είπε με ότωπως τον κύρ’-ισ’ παρέξ κι απ’ εσάς, είπε οδείνα ν’ εφτάγω κτλ.
Πηγή : Παντελής Η. Μελανοφρύδης
Κρώμν’ τα ραχ̆ία σ’ είν’ ψηλά και τα νερόπα σ’ κρύα,
τα παλληκάρα̤ σ’ άξια τραγωδούν μερακλία
Παρακολουθείστε το σχετικό μας βίντεο
Συντεκνία, ουσιαστικό εκ του σύντεκνος = η σχέση του αναδόχου προς τους γονείς του αναδεκτού = κουμπάρος/κουμπάρα/κουμπαριά. Παροιμία : Αδελφοσύνα̤ εσ’κώθεν κι η συντεκνία εκάτσεν (σημαίνει ότι πολλές φορές οι κουμπάροι είναι καλύτεροι από τους αδελφούς). Εσβήεν το κερίν, εσβήεν κι η συντεκνία = ότι, ο θάνατος του αναδεκτού συνεπάγεται τη διάλυση της πνευματικής συγγένειας (εσβήεν = έσβησε). Άσμα : Καλώς έρθες τουρκόπουλλον καλώς κι απόθεν έρθες, κι αν έρθες για την συντεκνά̤ν, εσέν’ σύντεκνον ‘φτάγω, κι αν έρθες για τον πόλεμον, έβγα ας πολεμούμε.
Tαγιάν / ταγιανεύω, ταα̤νεύω, ταενεύω, απ’ το τουρκικό tayanmak = αντέχω, υπομένω, φθάνω, εξαντλείται η υπομονή μου, εγγίζω, προσπελάζω. Παραδείγματα : Επήγεν κι εταένεψεν ‘ς σην πόρταν τ’ εγκλεσίας. Ο Χάρον εταγιανεύτεν ‘ς σην πόρταν κι όλ’ τη νύφεν ετέρεσεν (παροιμία : Λέγεται απ’ τους οικείους του γαμπρού που δείχνουν τη δυσμένεια τους για τη νύφη).
Ας σόν παρχάρ’ εχ̆’ κι έρχεται ασχώρετον
εγάπην γάλ̤α-γάλ̤α, ώφ-ώφ !
το φίλεμαν ατς έν’ γλυκύν, ασχώρετον
εγκάλι̤α ‘τς μέλ’ και γάλαν, ώφ-ώφ !
εχ̆’ κι έρχεται = είναι εν τω έρχεσθαι = καθ’ οδόν
Παρακολουθείστε το σχετικό μας βίντεο