Ονομασία. Από πού και γιατί ονομάστηκε έτσι; Είναι άγνωστο. Το μόνο γνωστό είναι ότι Hapeche, Habechistan, Habechin στην αραβοπερσική γλώσσα καλείται η Αβυσσηνία και οι κάτοικοί της.

Συνεχίζοντας τη μελέτη μας περί του Χαπές̆, θα εκθέσουμε τα περί των ασχολιών των κατοίκων των 20 χωριών του. Είναι αλήθεια ότι ο άνθρωπος είναι αντανάκλαση κατά μεγάλο μέρος, της φύσης που τον περιβάλλει.

Ο Πόντος εκτεινόμενος από την Παφλαγονία δυτικά, μέχρι την Κολχική χώρα στα ανατολικά και περιβρεχόμενος στα βόρεια από τον Εύξεινο Πόντο (Μαύρη Θάλασσα) έφθανε στα νότια μέχρι τη Σεβάστεια, περιλαμβάνων και τμήμα του λεγόμενου Καππαδοκικού Πόντου.

Ο αείμνηστος †Άνθιμος Α. Παπαδόπουλος προς τιμή του οποίου και το παρόν, δίδει τις ακόλουθες ερμηνείες στις παρακάτω λέξεις: α) Σκουλεύω = χειροτονώ διάκονoν (εκ της πράξεως της κατά την εκκλησιαστική διάταξη συμβολικής τριχοκουράς του χειροτονούμενου), β) Σκούλλισμαν = το έθιμο να ζυμώνουν τρίχες του νεοφώτιστου βρέφους με κερί και να τις κολλήσουν στην κάτω επιφάνεια της κεντρικής δοκού της στέγης του σπιτιού.

Η Κοινότης Χάνδερε του Κυβερνείου Κάρς, γράφει υπό ημερ. 4 Δεκεμβρίου 1917: «το μέρος όπου βιούμεν είνε εξ’ όλων των του Κυβερνείου το μόνον αγονώτατον και ορεινότατον, το μη κατάλληλον ούτε εις γεωργίαν, ούτε εις κτηνοτροφίαν, ως Κυβερνητικόν δε καθό δασώδες, δεν δυνάμεθα να φυλάττωμεν πλείονα της μιάς αγελάδος ζώα.