Λαογραφικά κείμενα εκ του χωρίου Μπάλτζανα της Νικοπόλεως του Πόντου
Αγροτικά τραγούδια
Κατά το μάζεμα του βίκου τραγουδούσαν : "Βίκιν βίκιν πρασινίζ' κι' η καρδία μ' γαλενίζ', κι' εγώ τίναν αγαπώ βράδο πουρνόν χτουπίζ'". & "Το βίκιν ας' τ' ασπρίζ' το κριθάριν κιτρινίζ', το κοκκίν σύρ' το φκάλιν τ' εμόν χορτάζ' το μάτιν".
Δείτε το σχετικό βίντεο και ακούστε μοναδικά ιστορικά ηχητικά ντοκουμέντα πρώτης γενιάς
Στο παραπάνω ηχητικό αρχείο Γαρεσαρέτ'κον Ομάλιν παίζει λούρα ο κ. Παναγιώτης Μαυρίδης και τραγουδάει ο κ. Δανιήλ Εμμανουηλίδης στις 2.8.1967, ενώ στο χορό Τάμζαρα παίζει ζουρνά ο κ. Ελευθέριος Βοσνίδης και ταβούλ ο κ. Δανιήλ Εμμανουηλίδης.
Κατά τον θερισμό τραγουδούσαν :
"Το κορίτζιν το καλόν 'ς σο τζιφτέν πα άμουν γαρκόν, και τ' αγρουίων τα μάτε παγώνε άμουν θάρε". & "Έμπα έμπα ΄ς σο τζιφτέν κι' αν είσαι για το σεβτάν, ποίσον ατώρα πέϊλιν και κοκκίντσον 'ς σο κατζίν".
Στο χωρίο Μπάλτζανα επικρατούσε η πρόληψη ότι η ανομβρία προλαμβάνεται με το φόνο των φιδιών προς εξιλασμό του προστάτου της γεωργίας Αγίου Γεωργίου και Αγίου Θεοδώρου. Σε περίπτωση ανομβρίας συλλάμβαναν όσα περισσότερα φίδια μπορούσαν και τα συσσώρευαν σε ένα κυκλικό χώρο όπου τα έκαιγαν χορεύονταν κυκλικά και τραγουδώντας : "Για σκοτώσ'τεν τα φίδε̤ και κάψ'τε τα τσ̌απούγα, και το δέσκουνταν τα νερά Αθόδωρον να τερά".
Επειδή οι βροχές του Απριλίου και του Μαΐου είναι ευεργετικές για τη γεωργία και τα σπαρτά, όταν έβρεχε τραγουδούσαν χαρούμενοι το παρακάτω τραγούδι για τη συγκομιδή που έμελλε να μαζέψουν : "Απρίλιν έβρεξεν και το κοκκίν έστρωσεν, ας χ̌αίρεται πολλά τ' αμπάριν π' ευκαιρώθεν" και "Καλομηνά η βρεχ̌ή και τη Θεού η ευχ̌ή, τ' έναν τ' άλλον ομοιάζ'νεν και κοκκία ωβάζ'νεν" αλλά και "Απρίλιν ας το βρέχ̌ει πρασινώνουν τα χωράφε̤, Καλομηνά αν βρέχ̌ει ευκαιρώσ'τεν τ' αμπάρε̤".
Πηγή :Αρχείον Πόντου – Λαογραφική Επιτροπή Νικοπόλεως - Τόμος 26ος - Αθήναι 1964
Ποντιακή Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com
