Παραμύθια και ανέκδοτα Σαντάς Πόντου. Ψάλτεν ποπάδες ψάλτεν
Έτον είνας πολλά οκνέας. Ώκνηνεν να τρώει πιλέ. Ελιγοθύμεσεν έναν ημέραν ας σην πείναν και έχ̆’ κι’ επεθάν’νεν. Έγκαν ατον κάτ’ να τρώει άμα ατός την τσ̆εγκέν ατ’ ώκνησεν να λαϊζ’ και μασά το φαγίν. Επουγαλεύταν οι χωρέτ’ ατ’ και είπαν : «αβούτος να ζή ‘κ̆΄ έν’, άμον ντο λιγοθυμά θα παίρωμε και πάμε θάφτωμ’ ατον».
Εκεί ΄ς σα ημέρας ελιγοθύμεσεν κι οι χωρέτ’ εκούϊξαν τοι ποπάδες ατουν να σ’κών’ν ατον. Επήγαν ΄ς σην εγκλεσίαν, εδέβασαν την ακολουθίαν ατ’ κι’ επέραν ατον κι’ εχπάσταν να πάγ’νε θάφτ’ατον. Όνταν εσούμωσαν ΄ς σο ταφίν, κάποιος Θεού χριστιανός ετζ̆ούξεν ατον και είπεν : «σταθέστεν παιδία, κρίμαν έν’ να θάφτωμ’ ατον άδικα, εγώ έχω έναν δύο παξιμάδα̤, ας δίγω μ’ ατον και τρώ͜η να μη αποθάν΄». Οκνέας έκ’σεν το λέγ’νε για τ’ εκείνον κι’ ερώτεσεν : «τα παξιμάδα̤ ξερά είναι γιόξα αναλυγμένα ; ». Ο χριστιανόν που είχ̆εν ατά είπεν : «ξερά είν’». Ατότες εμουρμούρτσεν οκνέας και είπεν : «ψάλτεν ποπάδες, ψάλτεν».
Οκνέας = οκνηρός. Έχ̆’ κι’ επεθάν’νεν = επρόκειτο να αποθάνει. Έγκαν = προσήνεγκαν = έφεραν. Τσ̆εγκέν = σαγόνι. Επουγαλεύταν = βαρέθηκαν. Χωρέτ’ = χωριανοί (συγχωριανοί). Λαϊζω = κουνάω. Να ζή ‘κ̆΄ έν’ = δεν πρόκειται να ζήσει. Κουϊζω = φωνάζω. Να σ’κών’ν ατον = (λέγεται ως έκφραση) σηκώνουν τον νεκρό για να τον πάνε στο ναό. Εχπάσταν = ξεκίνησαν. Σουμώνω = πλησιάζω. Γιόξα = μήπως (ή;) παράδειγμα : εσύ έσ’νε γιόξα η πατσ̆ί σ’ = εσύ ήσουν ή η αδερφή σου;. Αναλυγμένα = βρεγμένα.
Πηγή : Αρχείον Πόντου, Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, Παράρτημα 1, τόμος 14, Αρχ. Άνθιμου Παπαδόπουλου «Ιστορική Γραμματική της Ποντιακής διαλέκτου, σελ 216».
