Τη δύονος τα ευχάντας. Ποντιακά Ανέκδοτα Χαλδίας Πόντου. Γεωργίου Κανδηλάπτη (Κάνι)
Σα χ̆ίλια̤ πεντακόσ̆ια̤ σερανταπέντε της χρονίας, πρωτού η σουλτάνα Μαρία Γκιούλ Μπαχάρ, η Λιβερίτσα να παίρ’ άντραν-ατς τον σουλτάνον Μουράτ το φερμέν ντο όριζεν, να μη πατούν ση Τραπεζούντας το βιλαγέτ Εβραίοι, ένας Εβραίος χαχάμς έρθεν σην Τραπεζούνταν για να πασ̆κίζ κι έρχουνταν εκεί Εβραίοι για εμπόριον, γιατί Εβραίοι έχνε όρκον, νιά αλέτρ να κρατούνε και νιά τσ̆ακούτσ̆. Τον χαχάμ σην Τραπεζούνταν έτυχαν-ατονα ο μολάς τση πολιτείας κι είνας ποπάς, κι άμον μαρκατάσ̆ηδες επροσκάλεσαν-ατονα κι εποίκαν-ατονα τραπέζ σ’ έναν μαειρείον.
Αστ’ έφαγαν κι υστερνά, εσκώθαν να φτιάχνε την ευχ̆ήν-ατουνα και να ευχαριστούνε τον Θεόν. Ασ’ όλον πρώτα ο χότσ̆ας εσκώσεν τα χ̆έρα̤-τ’ σον ουρανόν και είπεν : - Θέ μ’, όσα γουρπάνια κόφκουντανε σο κουρπάν-μπαϊράμ, ατόσα χριστιανικά κιφάλια̤ να κόφκουντ-ανε σην δευτέραν παρουσίαν, κι εκάτσεν κά.
Υστερίγια εσκώθεν κι ο χριστιανόν ο ποπάς και είπεν κι εκείνος : - Θέ μ’ όσα ωβά κρούσκουντανε σην Λαμπρήν, ατόσα τούρκικα κιφάλια̤ να κόφκουντανε. Κι επεκεί εσκώθεν και ο χαχάμς και είπεν : Θέ μ, παρακαλώ σε να δέχκεσαι και τη δύονος τα ευχάντας.
Λεξιλόγιο : Φερμέν = φιρμάνι. Γουρπάνια = θυσίες. Κουρπάν-μπαϊράμ = το πάσχα των μωαμεθανών. Υστερίγια = ύστερα. Ωβά = αυγά. Κρούσκουντανε = χτυπιούνται – τσουγκρίζονται. Να δέχκεσαι = να δεχτείς. Τη δύονος – των δυονών ( και των δύο ). Ευχάντας = ευχές.
Πηγή : Γεώργιος Θ. Κανδηλάπτης (Κάνις) – Ποντιακά Φύλλα – 1950
