Ανέκδοτον Χαλδίας Πόντου. Τη Κρωμέτα το ξημολόεμαν

αεβδήμαν,ερίφς,ξημολόεμαν,ερούξα,τουρτεύω,διάβολον,ογλήγορα,ποντιακή,λαογραφία,ανέκδοτα,κρώμνη,κρωμέτεςΚαλόγερον εκάθουτον απές σο Αεβδήμαν κι’ έρθεν σο ξημολόεμαν ένας ερίφς Κρωμέτες. -Αχ δέσποτα μ’, εμέν’ αξίζ’ να βάλ’νε με σο μνήμαν, πολλά είν’ τ’ αμαρτίας-ιμ’, πατούνε χ̆ίλ΄τς χωρέτες. -Και γιάτι ερούξες άπιστε εσύ σην αμαρτίαν κι’ ατόσα εποίκες άπρεπα ; Ογλήγορα για πέ με. -Ω δέσποτα μ’ ορκίσ̆κουμαι σην άγιαν κοινωνίαν τιδέν ‘κ̆’ εφτάγω μοναχός, ο διά̤βολον τουρτεύ’-με. -Ο διά̤βολον πολλά θα λέει, άμα εσύ μ’ ακούς-ατον. -Και ντο να φτάγω ο άχαρον; Ατώρα πα τουρτεύ’-με, έναν φλουρίν σον δέσποταν για δόσ’-ατοναν λέει με. -Ευλογημένε, δίκιον έεις. Κάποτε πα ν’ ακούσ’-ατον.

Ρουσοχώρι, Δημ.Καρατζάς.

Λεξιλόγιο :
Αεβδήμαν = Άγιο βήμα. Ερίφς (τουρκ) = άνδρας. Ξημολόεμαν = εξομολόγηση. Χίλ΄τα = χίλιους. Ερούξες = έπεσες. Τουρτεύω = παρακινώ – πειράζω. Ογλήγορα = γρήγορα.

Πηγή : Καρατζάς Δημ, Ποντιακά φύλλα, τεύχη 9ον & 10ον (1936)

Γνωρίστε την επαρχία της Κρώμνης του Πόντου μέσα απ΄ τους χορούς τα τραγούδια, τα ήθη κι έθιμα της

Print

Άμον άναλον χαλβάν. Συλλογή Ποντιακών Ανέκδοτων κ Π. Καρατζά.

Άναλον,χαλβάν,ποντιακά,ανέκδοτα,πεθερά,συννυφάδα,τρανέσα,φωτίαν,τηγάν,αλεύρα,βούτερον,ατσάπς,γιόκσαμ,τσάνουμ,τουουσεύνε,ελάγκεψεν,ατουκιάν,εκούϊξεν,λαλίανΣ’ έναν χωρίον εζούναν τρία συννυφάδα̤ με τ’ αντρούδες-ατουν και την πεθεράν-ατουν. Έναν ημέρα η πεθερά επήεν σην γειτονίαν. Τα τρία συννυφάδα̤ επέμναν μοναχά σο σπίτ’. Σίτα̤ εκάθουσαν κι ενούνιζαν ντο να εφτάγνε, είπεν όλων η τρανέσα :
- Ας εφτάμε έναν χαλβάν να τρώγωμε,
- Καλόν, είπαν κι οι άλλ’.
Μάνι - μάνι έψαν τη φωτίαν, εσέγκαν απάν’ το τηγάν’, έβαλαν τ’ αλεύρα̤ και το βούτερον και ψένε την χαλβάν.

Print

Τρία ποντιακά ανέκδοτα απ' τη συλλογή του κ. Ιωάννη Σαββαντίδη. Το πρόγατο, ο Λύκον και η Μερμήκα

ποντιακά,ανέκδοτα,φύλλα,αρμενάντ,φάτς,ασφάτς,πρόγατα,τσ̆οπάνον,τσοπάνον,μερμήκα,ατεπσ̆ιζλίκια,ατεπσιζλίκια,ατεπσίης,λαογραφία,γλώσσα,ιδιώματαΕπήγεν το πρόβατον σον Θεόν και επαραπονέθεν :
- Εμέν’ ( είπεν ), Αρμενάντ λέγνε με φάτς.
- Κι αμ εμέν λέγνε με ασφάτς ( είπεν ο Θεόν ) και ‘κ̆ι’ παραπονίουμε. Εσύ ντο παραπονίεσαι ;

Print

Εσύ την βούκα-σ' εγνώρτ'σον. Ποντιακά ανέκδοτα Χαλδείας Πόντου, Γιάννε Ανεφορέτε.

βούκα,ανεφορέτες,ανεφορίτης,τσίτη,χαλδείας,κοροξενοί,κοροξενίτες,άρτασσα,άδρασσα,συφάγια,αγνόν,πουγαλεμένον,αποφκακές,ποντιακή,λαογραφία,ανέκδοταΈναν ημέρα κάμποσ’ νομάτ’ Κοροξενοί επήγαν σην Άρτασσαν κές. Ση στράταν σίτια̤ επαίναν, επείνασαν. Αρ άμον ντο έρθαν σ΄έναν κρύον πεγάδ’ κεκά εκάτσαν κά και εξέγκαν τα ψωμία τουν και τα συφάγια τουν και ερχίνεσαν να τρώνε, χώρια είνας ασόν άλλον. Σίτια̤ έτρωγαν έρθεν να περάν επεκές ένας τούρκος, καβαλκιασμένος σ’ άλογον κι άμον ντο είδεν-ατς πως τρώγνε χώρια̤ είνας ασον άλλον, κάπως αγνόν έρθεν-ατον και εστάθεν και ερώτεσεν-ατς, απ’ είναν – είναν.

Print

Τη δύονος τα ευχάντας. Ποντιακά Ανέκδοτα Χαλδίας Πόντου. Γεωργίου Κανδηλάπτη (Κάνι)

Ποντιακά,ανέκδοτα,κανδηλάπτης,κάνις,μαρία,γκιούλμπαχάρ,λιβερίτσα,λιβερίτισσα,τραπεζούντας,βιλαέτι,εβραίοι,εμπόριο,τσακούτσ,χαχάμης,χαχάμς,μαρκατάσηδες,χότσας,χότζας,γουρπάνια,κουρπάνμπαϊράμ,ευχάντας,ποντιακή,λαογραφία Σα χ̆ίλια̤ πεντακόσ̆ια̤ σερανταπέντε της χρονίας, πρωτού η σουλτάνα Μαρία Γκιούλ Μπαχάρ, η Λιβερίτσα να παίρ’ άντραν-ατς τον σουλτάνον Μουράτ το φερμέν ντο όριζεν, να μη πατούν ση Τραπεζούντας το βιλαγέτ Εβραίοι, ένας Εβραίος χαχάμς έρθεν σην Τραπεζούνταν για να πασ̆κίζ κι έρχουνταν εκεί Εβραίοι για εμπόριον, γιατί Εβραίοι έχνε όρκον, νιά αλέτρ να κρατούνε και νιά τσ̆ακούτσ̆. Τον χαχάμ σην Τραπεζούνταν έτυχαν-ατονα ο μολάς τση πολιτείας κι είνας ποπάς, κι άμον μαρκατάσ̆ηδες επροσκάλεσαν-ατονα κι εποίκαν-ατονα τραπέζ σ’ έναν μαειρείον.

Print

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ