Διατρός (ιατρός) - Ποικίλα γλωσσικά εξ' Οινόης Πόντου

Άλκης Άννα και Κώστας Καπαγιαννίδης Τραπεζίτες. Τραπεζούντα 1905Σε έγγραφο του 1589 που βρίσκεται στο Βατικανό, κάποιοι έγκριτοι Μανιάτες, απευθυνόμενοι στον πάπα Γρηγόριο ΙΓ’, του ζητούν τη βοήθεια του κατά των τούρκων (απαρχές διαπραγματεύσεων για εξοικισμό = έξωση-εκδίωξη) γιατί η δουλεία ήταν βαρειά και ανυπόφορη.

Print

Αλατούρκα -Αλαφράγκα. Ποικίλα γλωσσικά εξ΄ Οινόης Πόντου

Ελληνίδες με τις επιχώριες παραδοσιακές τους ενδυμασίες. Σ’ εκείνα που έγραψε ο Π. Λορεντζάτος για το αλατούρκα και το αλαφράγκα, προσθέτω και τα παρακάτω, από την Οινόη του Πόντου. Λεγόταν: τρώμε αλατούρκα, το οποίο σήμαινε όχι μόνο ότι καθόμαστε κάτω (κατά γης) αλλά κι από το ίδιο σκεύος (πιάτο). 

Print

Αραβοτουρκικές & Περσικές λέξεις στην Ποντιακή Διάλεκτο Του Ι. Τ. Παμπούκη / Χρονικά του Πόντου Τεύχος 2ο Αθήναι, 1943

Αραβοτουρκικές και Περσικές λέξεις στην Ποντιακή Διάλεκτο • Αϊλιάνης – haile, αραβική λέξη = φοβερός, τρομερός, τραγικός
• Αλιμάλης – alimallah, αραβική λέξη = μάρτυς ο Θεός
• Αρζού – arzu, περσική λέξη = επιθυμία
• Ασ̆ικτάς̆ - Ασ̆ικτάτσ̆ογλους, τουρκική λέξη = αγάπη, έρωτας

Print

Γλωσσολογικά Π. Η. Μελανοφρύδη Απαρδάλ’, Γαρδέλα̤, Άκλερα και απαρδάλα̤ , Αστόχ̆’ και απαισέο, Παρτάλ’, Γαρδήλ ή και γορδήλ, Κουρσεύω, Κουρσίν, Γα̤σίρ κι αιχγάλωτον Πηγή : Ποντιακή Εστία τεύχη 19-20

Ομάδα μαθητών του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας 1904 - 1905 Απαρδάλ’. Πολύς λόγος έγινε για την ετυμολογία αυτής της λέξης. Η σημασία της είναι όπως το: άκλερον, αστόχ̆, εγκατατελειμμένον, έρημον, παραπεταμένον. Το κορίτσι στον ύπνο του βλέπει ότι κοιμάται με έναν νέο.

Print

Ιδιωματισμοί της Ποντιακής Διαλέκτου του Παντελή Η. Μελανοφρύδη: Σκλεπέας,Τσιλτέας, Σαχλέας, Σκλεπαρού, Σκλεπαρία, Γιλάρ, Γιλάρα, Τσιμπλέας, Χασχατίνον, Πατρατίνον, Ξυμίτας, Ξυμιτίνον, Ασκληπιός, Λίδ’, Τσάνταχον, Κασκάσον, Γλίος

Οικογένεια Χαράλαμπου και Ιωάννη Βαφειάδη / Πόντος, πρίν το 1922Όλοι σύρ'νε το γιλάρ κι η Πηνή τη σ̆κύλ' τ' ουράδ'. (Παροιμία)
Ωραία παροιμία την οποία άκουσα προ ημερών από Σουρμενίτην. Ελέγετο για απρόκοπη και οκνηρή γυναίκα που δεν κατάφερνε να αποκτήσει ζώα κι έτσι όλοι τραβούσαν τα ηνία (γιλάρα̤) των ζώων τους, ενώ η Πηνή έμεινε να τραβάει την ουρά του σκύλου. 

Print

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ