Ουντάν έρχουνταν α σην Τραπεζούνταν οι πρόσφυγες, το καράβ’ το εφέρνεν ατ’ς εσέβεν σα Στενά. Νύχτα έτον κα τα φώσα̤ ολόερα εφώταζαν. Ούλ’ ετζάϊζαν ; αχά η Πόλ’ ! Έρθαμε στην Πόλ’ !
Είνας γραία, τσίτσιρος, Ιμερίτ’σσα πα έτον σο καράβ’. Ουντάς έκ’σεν «έρθαμε στη Πόλ’ !» γάλα̤ γάλα̤ εξέβεν κι εκείνε απάν σην κιβέρταν τη παπορί κι ετέρεσεν : μακρά τσαρουλίζνε τα φώσα̤.
- Αούτο έν’ η Πόλ’ ; ερώτεσεν,
- Ναι ! θεία, είπαν ατέν, ατό έν’ η Πόλ’.
- Η γραία ελάϊξεν το κιφάλ’ν ατ’ς και είπεν : Αϊ ! μαύρον Ίμερα !

Πηγή : Παντελή Η. Μελανοφρύδη - Ποντιακή Εστία Τεύχος 1ον

Διάβασα κάποτε σε ένα βιβλίο, μια ιστορία για την υπερκείμενη της Τραπεζούντας Ιερά Μονή της Παναγίας στο όρος Μελά που τιμά την κυρία Θεοτόκο, ότι η προσφώνηση “Σουμελά” παράγεται απ’ το τροπάριο “Ω σύ Μελά”. Ας αναλύσουμε τα δεδομένα. Το άρθρο (του), αρτικόν (τ) στο Ποντιακό ιδίωμα εξομοιώνεται με το τελικό (ς) των προθέσεων (‘ς=εις) που σημαίνει (ας) όπως και το της ευθείας ή πλάγιας ερωτηματικής ‘σσου = εις του, ‘σσόν = εις τον, ασσόν = εκ τον, ασσήν = εκ την (σύνταξη που απαντάται ήδη και στους Βυζαντινούς), ασσού = εκ του, ασσίναν = εκ τίνα, ασσίνος = εκ τίνος (όπως και το ασσού), ασσό = εκ το, εξ ου και το ‘σσίναν = εις τίνα, ‘σσίνος = εκ τίνος.

Παρακολουθείστε το αφιερωματικό μου βίντεο

Χωρολόγι
Η «Χώρα». Γενικώς οι ξένοι, σε αντίθεση με τα συγγενικά πρόσωπα. Η χώρα ντο λέει μη τερείς = μη κοιτάς τι λένε οι ξένοι. Τη χώρα π’ ακούει, τη χώρας γίνεται = όποιος ακούει τις συμβουλές των ξένων αποξενώνεται απ’ την οικογένειά του. Τη χώρας τα λόγια̤ = ξένες, ανεύθυνες φήμες. Χωρολόγι = Προκειμένου να επιστήσουν την προσοχή των μικρών ώστε να συνηθίζουν να είναι σεμνοί στην εμφάνισή τους, μόλις φαινόταν η γύμνια τους, φώναζαν : Χωρολόγι ! Χωρολόγι ! που σήμαινε Ντροπή, θα σε γελά ο κόσμος. Οι μικροί έσπευδαν να κρύψουν την γυμνότητα τους κι έτσι από μικρή ηλικία συνήθιζαν στη σεμνότητα.

Πρόσωπον λέγεται το μπροστινό μέρος του κεφαλιού. Άλλα παραδείγματα με την ίδια έννοια : 1) πρόσωπο του τοίχου ή της πέτρας (το μπροστινό - το πελεκημένο μέρος), 2) της λίμνης, δηλαδή η επιφάνεια του νερού και γενικά της γης, 3) του υφάσματος, η καλή του όψη αλλά και το ίδιο το ύφασμα γενικώς αλλά όχι η φόδρα, 4) πρόσωπο του χωραφιού, το σπαρτό, το χόρτο. Για άνθρωπο λέγεται : στενοπρόσωπος ή πλατυπρόσωπος δηλαδή με στενό ή πλατύ πρόσωπο.