Written by Πολατίδης Βασίλειος. Posted in Γλώσσα
Δεβαίνω (Χαλδία), δά̤νω (Κοτύωρα), Αόριστος : εδέβα, εδήβα, Μετοχή : δα̤βούμενος. Απ’ το αρχαίο διαβαίνω. Ο τύπος δά̤νω κατ΄επίδραση του δά̤ζω , δι ου ο ιδιωματισμός δα̤βάζω.
Ερμηνείες :
1. Διέρχομαι, περνώ : Δα̤βαίν απεμπροστά μουν και καλημέρα ‘κ̆ι’ λέει μας. Εδέβα το ποτάμιν. Φράση : Δα̤βαίνω πλάν (απέρχομαι). Πάω δα̤βαίνω (απέρχομαι ανεπιστρεπτί. Σ’ εσέν’ δα̤βαίν’ το νάζι μ’ (σε σένα έχω θάρρος). Η παρά ‘κ̆ι’ δα̤βαίν’ (είναι κίβδηλο το χρήμα). Εδέβεν κα (παρασύρθηκε ή κατακρημνίσθηκε), λχ : εδέβεν κά το χωράφ. Εδέβεν κά το γεφύρ’, εδέβεν κά τ’ οσπίτ’ κτλ. Δα̤βαίνω ας σην τέχνη μ’ (αφήνω – παρατώ την τέχνη μου). Πολλά εδέβαν ‘ς σο κιφάλι μ’ (πολλά δεινά πέρασαν απ’ το κεφάλι μου = πολλά δεινά υπέστην ). Μετοχή : δα̤βούμενος = διερχόμενος, περνώντας. Δημώδες άσμα : « Ο βασιλά̤ς δα̤βούμενος στέκει και αναγνώθει».
Print
Written by Πολατίδης Βασίλειος. Posted in Γλώσσα
Διήγηση εκ της Μούζαινας της Χαλδίας του Πόντου
Στην Τσιμεράν τη Μούζαινας Ανανίας εχάσεν το βούδ’ν-ατ. Ερούξεν σ’ αράγεμαν η γαρή-ατ και τα παιδί-ατ. Εράεψαν αδά, εράεψαν εκεί, πουθέν ‘κ̆’ εύραν ατο, εσκώθεν κι Ανανίας σην αραήν. Ετέρεσεν σο χωριόν κές, ‘κ̆’ ηύραν ατο, εντώκεν σο ραχ̆ίν κι΄αν’ ν’ αραγέβει ατο. Εξέβεν ούς τη Μοσκώβ τον παρχάρ. Σ’ εκείν’ απάν εβράδυνεν κιόλα, το βούδ’ ευρέθεν σο χωρίον αφκά, με τα κάτινος ζά εταράεν κι εσέβεν σο μαντρίν ατουν.
Print