Η προκομμέντζα η νύφε - Αφήγηση απ' την Ίμερα Αργυρουπόλεως Πόντου Πόντου

Αργυρούπολις Πόντου Gümüşhane 1909Εις μνήμην των υπέρ Πίστεως και Ελευθερίας θανόντων Ελλήνων Ποντίων

Ένας γέρος κι' είνας γραία είχαν έναν παιδίν και μαναχόν, άμα εκείν' επαραγέρασαν κι' εσέβεν άνεμον 'ς σα μέσα 'τουν κι άλλο 'κ̌' επόρ'ναν να συγκλίσκουνταν. Αέτσ' πα εγυναίκ'σαν το παιδίν ατουν μικρόν μικρόν ν' ευτάει η νύφε τα δουλείας. Αρ' εποίκαν τη χαράν κι' εγλύτωσαν και τον πουρνόν αναμέν'νε να σ'κούται η νύφε ευτάει τα δουλείας, άμα η νύφε ξάϊ επεκεί 'κ̌' εδέβεν.

Print

Ποντιακά έτυμα, Κώστα Καραποτόσογλου B' μέρος (Μελεχέμιν, Μοτζίριν, Μουστρίν, Μουταρά).

Παραλία και τμήμα της πόλεως της Κερασούντας • Μελεχέμιν (το), αμάρτ. Μελεχέμ' Χαλδ. Μελαχέμ' Χαλδ. Μελεάμ' Χαλδ. Από το Αραβ. Merhem . Αλοιφή ιαματική παρασκευαζόμενη από πίσσα, κερί, λιβάνι, λάδι και άσπρο σαπούνι. Η τουρκική γνωρίζει τον τύπο mellekem = pflaster , salbe , hautkrem = έμπλαστρο, αλοιφή, αλοιφή του δέρματος. Τύπος που απαντάται στην τουρκική από το 1533 από τον οποίο προέρχεται η ποντιακή λέξη.

Print

Ποντιακά έτυμα, Κώστα Καραποτόσογλου Α' μέρος (Απραεύω, Λουπακίζω, Μάλαμα, Μαργώνω, Μαστή).

Χωρικές ενδυμασίες Ελλήνων της Τραπεζούντας του ΠόντουΤο παρόν μελέτημα περιλαμβάνει 27 λήμματα, αποθησαυρισμένα από τον Α.Α. Παπαδόπουλο, τα οποία χαρακτηρίζονται ως αγνώστου έτυμου ή η προτεινόμενη ετυμολογία από τον ίδιο ή από άλλους γλωσσολόγους δεν βρίσκει σύμφωνο τον Κώστα Καραποτόσογλου. Στην ποντιακή διάλεκτο εκτός από τα στοιχεία της αρχαίας Ελληνικής και των Βυζαντινών χρόνων έχουν πιθανόν ενσωματωθεί και λέξεις προερχόμενες από ένα άγνωστο σε εμάς γλωσσικό μικρασιατικό υπόστρωμα.

Print

Η Ποντι(α)κή Διάλεκτος

Ειλητάριο ελληνικής γραφής Ίσως είναι κοινοτυπία να πει κανείς ότι η ιστορία ενός λαού είναι η ιστορία της γλώσσας του ή, αντίστροφα, ότι η ιστορία της γλώσσας ενός λαού είναι η ιστορία του λαού αυτού. Διαπίστωση που επιβεβαιώνεται στην περίπτωση της Ποντιακής διαλέκτου. Μπορούμε έτσι να δούμε στην Ποντιακή διάλεκτο τις καταβολές των πρώτων Ελλήνων αποίκων από την Ιωνία, τις επαφές των Ελλήνων αποίκων με τους αλλόγλωσσους λαούς που συνάντησαν στην περιοχή, τις επιδράσεις από την Αλεξανδρινή και Ρωμαϊκή διοίκηση, τον βυζαντινό χαρακτήρα που προσέδωσε στη διάλεκτο ο βυζαντινός τρόπος ζωής, (ίσως για τις μέρες μας το πλέον σοβαρό) την επίδραση λεκτική, γραμματική και συντακτική της τουρκικής στην ποντιακή διάλεκτο πράγμα που οφείλεται στην μακροχρόνια τουρκική κυριαρχία, και τέλος τα λεξικά δάνεια από διάφορες γλώσσες με τις οποίες ήρθε σε επαφή η Ποντιακή διάλεκτος όπως αυτές του Καυκάσου, της Ρωσίας κ.ά.

Δείτε το σχετικό βίντεο για την Ελληνική Διάλεκτο στον Πόντο

Print

Η πορεία της Ποντικής γλώσσας μπροστά στο μείζον θέμα που ονομάστηκε "μετοίκηση πληθυσμού".

Μαθητές του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας με το δάσκαλο τους, πρίν τον ξεριζωμό (1903)Το 1922 και μετά το τέλος των πολεμικών γεγονότων που απασχόλησαν την Βαλκανική και ιδιαιτέρως την Ελλάδα και την Τουρκία κατα την δεκαετία 1912-1922 οι Έλληνες της Μικράς Ασίας και της Θράκης υποχρεώθηκαν συνεπεία των διεθνών συμφωνιών να απομακρυνθούν απο τις προγονικές τους εστίες. Ήδη απο το 1829 και εξής πολλοί Πόντιοι διέφυγαν στη νότιο Ρωσία, και υπολογίζεται ο αριθμός τους το 1953 σε 515.000 χιλιάδες. Οι Έλληνες Πόντιοι πρίν την έκρηξη του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου μετωκίσθησαν στα ενδότερα της Ρωσίας και με τον τρόπο αυτό ως επι τω πλείστον απωλέσθησαν ως διάλεκτος και ως έθνος, αλλά το μεγαλύτερο τμήμα τους, ήτοι περισσότεροι απο 400 000 μετέβησαν στην Ελλάδα.

Δείτε το σχετικό βίντεο για την Ιστορική Πορεία της Ελληνικής Διαλέκτου στον Πόντο

Print

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ