Το Φροντιστήριο Τραπεζούντας

Ο «Φάρος της Ανατολής» όπως χαρακτηρίστηκε, ήταν σχολείο της ελληνικής ομογένειας της Τραπεζούντας.

Ιδρύθηκε το 17ο αιώνα και συγκεκριμένα το 1682, από τον Σεβαστό Κυμινήτη , ο οποίος χαρακτηρίστηκε ως Μεγάλος Δάσκαλος του Γένους.

Το εκπαιδευτικό αυτό ίδρυμα συνέβαλε τα μέγιστα στην πνευματική και ηθική ανάπλαση των Ελληνοποντίων και στην καλλιέργεια της εθνικής τους συνείδησης.

Στο Φροντιστήριον δίδαξαν λαμπρές προσωπικότητες. Οι απόφοιτοί του στο σύνολό τους υπήρξαν κυρίαρχες μορφές της εποχής τους.

Χορηγοί του φροντιστηρίου ήταν πλούσιοι Έλληνες έμποροι, όχι μόνο από την περιοχή της Τραπεζούντας αλλά και από αλλού, κυρίως από τη Ρωσία και τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες .

Από τους σπουδαιότερους δωρητές ήταν ο Κ.Λ. Γκίκας και ο Αλέξανδρος Μουρούζης (στις αρχές του 19ου αιώνα), ενώ στις αρχές του 20ού αιώνα χορηγοί του ιδρύματος υπήρξαν η οικογένεια Καλλιβάζη (πανίσχυροι έμποροι που μονοπωλούσαν το εμπόριο ζάχαρης της Μαύρης Θάλασσας ), ο Χαράλαμπος Μουμόλωφ (ευκατάστατος Πόντιος από την Ανάπα), οι αδελφοί Ασλανίδη (από το Ροστώβ Νότιας Ρωσίας) και πολλοί άλλοι.

Το 1902 ολοκληρώθηκε η ανέγερση του νέου κτιρίου του Φροντιστηρίου. Το επιβλητικό τετραώροφο κτίριο, χτισμένο πάνω στα βράχια της παραλίας της Τραπεζούντας λειτούργησε με διευθυντή το Ματθαίο Παρανίκα, παρ' όλες τις αντιξοότητες που είχαν δημιουργηθεί από τις αναταραχές που είχαν ξεσπάσει στην περιοχή του Πόντου από το 1908 εξαιτίας του κινήματος του Νεοτούρκων , μέχρι και το 1922 , έτος της Μικρασιατικής Καταστροφής . Η Συνθήκη της Λωζάννης , το 1923, έφερε το οριστικό τέλος όχι μόνο στην λειτουργία του συγκεκριμένου ιδρύματος, αλλά και σε κάθε μορφής δραστηριότητα του ελληνικού στοιχείου στην περιοχή της Μικράς Ασίας και του Πόντου , καθώς χιλιάδες ελληνόφωνοι Ορθόδοξοι πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς προς την Ελλάδα ή τη Ρωσία.