Η μεγάλη αλυσίδα της φυλής και το ιστορικό της Ιεράς Μονής Διονυσίου Αγίου Όρους Άθω

Written by Πολατίδης Βασίλειος. Posted in Ιστορία

Μοναχός Τραπεζούντιος, μονάζων εις «Την Μονήν Του Μεγάλου Κομνηνού»*, ιδρυθείσα το 1370, συνεργάτης της Ποντιακής εστίας (1950).
Ο απ’ το χωρίον Κορυσσός της Δυτικής Μακεδονίας κοντά στην Καστοριά καταγόμενος Άγιος Διονύσιος, ασκήσας στην περιφέρεια του μικρού Άθωνος όπου βρισκόταν το ερημητήριο του στην τοποθεσία που ως σήμερα καλείται Παλαιός Πρόδρομος, οικοδόμησε όπως μπορούσε στον βράχο, λίγο πριν το 1366 κατόπιν θείας οπτασίας ένα μικρό φρούριο. Επειδή τα μέσα και οι πόροι δεν επαρκούσαν για την ίδρυση της μονής, ο ιερός του ζήλος τον έφερε ως την Τραπεζούντα για οικονομική ενίσχυση. Αφορμή στάθηκε το εξής γεγονός :

Ο Άγιος Διονύσιος είχε έναν αδερφό, τον Θεοδόσιο, που είχε εκλεγεί μητροπολίτης Τραπεζούντας το 1370 ως διαδοχή του παραιτηθέντος του σοφού Ιωσήφ Λαζαρόπουλου του Τραπεζούντιου. Προς τον αδερφό του λοιπόν μετέβη ο Άγιος Διονύσιος στην Τραπεζούντα. Ο δε Θεοδόσιος διακρινόταν για την αγιότητα του βίου του και πολύ ετιμάτο υπό του Βασιλέως και του λαού. Όταν έφτασε στην Τραπεζούντα, τον συνέστησε στον Αυτοκράτορα Αλέξιο τον Γ΄ ο ίδιος ο αδερφός του Θεοδόσιος. Ο Αυτοκράτορας Αλέξιος Γ΄ εξετίμησε πολύ την αρετή του Διονυσίου και τον ετίμησε δίνοντας του 100 σώμια χρυσά (750.000 περίπου χρυσά φράγκα) και μάλιστα όρισε επιπρόσθετα να παρέχονται ετησίως 1000 άσπρα Κομνηνά στην αδελφότητα η οποία από του λοιπού θα ονομαζόταν “του Μεγάλου Κομνηνού Μονή” και προς τούτο εξέδωσε κατά το έτος 1375 το Πάντιμον Χρυσόβουλλον το οποίο βρίσκεται σώον και ολόκληρον εν τη Ιερά Μονή του Διονυσίου ως σήμερον φυλασσόμενο μέσα σε σιδερούν κιβώτιο που επιδεικνύεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις μετά από έκτακτη συνεδρία και απόφαση της Γεροντίας της Μονής. Το πολύτιμο αυτό κειμήλιο είναι γραμμένο με καλλιγραφική γραφή, με πλούσια διακόσμηση, με ασυνήθιστα γράμματα σε ειλητό χαρτί πλάτους 1 ½ ποδός και μήκους 15 σε πλαίσιο διανθισμένων τεχνουργημάτων. Ο ωραιότερος διάκοσμος είναι οι δύο εικόνες των αυτοκρατόρων που εικονίζονται άνωθεν του κειμένου, ενδεδυμένων με πορφυρές εσθήτες (ζώνες) έργον άγνωστου καλλιτέχνου, αλλά και οι δύο χρυσές βούλες (σφραγίδες) μεγέθους ενός τάλληρου (νόμισμα εποχής), με την εικόνα και το όνομα του αυτοκρατορικού ζεύγους.
Γι’ αυτό το χρυσόβουλο γράφτηκαν πολλά από ξένους σοφούς και στον τύπο εκδόθηκαν περί της ιστορίας της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας από τον Falmerayer, του Ρώσου Bapskii 1723, Draseke 1893, Miller 1926, Σιμωνίδη 1859 και Λάμπρου αγιορ, κώδ, Τ.Α. κλπ, εσχάτως δε ο μακαρία τη λήξει Μητροπολίτης Τραπεζούντος κ. Χρύσανθος στο περισπούδαστο του έργο “Εκκλησία Τραπεζούντος” δημοσίευσε στην σελίδα 512, εικόνες και αποσπάσματα του κειμένου αυτού.
Επειδή μέχρι σήμερα (εμείς τουλάχιστον) δεν είδαμε παρά μόνο κάποιες δημοσιευμένες περικοπές του κειμένου αυτού, απ’ τις οποίες παρεισφρήσανε ουκ ολίγα λάθη, καταχωρούμε κατωτέρω μετά από την ευγενή πρόσκληση της “Ποντιακής Εστίας” το πλήρες κείμενο μια πιστής αντιγραφής του δυσανάγνωστου αυτού κειμηλίου.