Οι μετοικήσεις των Ελλήνων του Πόντου προς τη γή του Καυκάσου έχει βάθος αιώνων και δεν αφορά μόνο στην περίοδο του τέλους του Ρωσοτουρκικού πολέμου όπως νομίζουν ή πιστεύουν πολλοί. Ο ελληνισμός ο ευρισκόμενος σήμερον εν Καυκάσω και εις τας νοτιο-ανατολικάς επί του Ευξείνου παραλίους χώρας της ρωσικής επικράτειας και ανερχόμενος εις εκατοντάδας χιλιάδας, απώκησεν ολόκληρος εκ Πόντου.
" Η μεγάλη καμπάνα του Καρς ".Στον Μητροπολιτικό Ναό του Καρς λειτουργούσαν Έλληνες και Ρώσοι ορθόδοξοι ιερείς. Η τεράστια κι επιβλητική καμπάνα του, που ήταν η μεγαλύτερη από τις υπόλοιπες δέκα, ήταν δώρο του Τσάρου της Ρωσίας Νικολάου Β΄ στους Πόντιους του Καρς και ζύγιζε 2.808 οκάδες (περίπου τέσσερις τόνους).
Τα όπλα των Σανταίων - Μ Κ Νυμφόπουλου. Σίσ̆, γαμά̤ν, πισ̆τόφ, τυφά̤νκ, κάμαν, ρεβόλ, μαρτίν.
Το πιο παλιό από τα όπλα αυτά ήταν το σίσ̆. Πρόκειται για το δόρυ το οποίο εξέλιπε στις ημέρες μας. Όλα τα άλλα όπλα τα είχαμε στην εποχή μας και τα χρησιμοποιούσαμε. Ήταν τόσο προσφιλή στους Σανταίους τα όπλα αυτά ώστε κι εμείς οι δάσκαλοι ζωνόμασταν το γκρά με τα 100 και 200 φυσίγγια του και τρέχαμε όπου ήταν κίνδυνος.
Ο Μήν ούτος, αδελφοί, ονομάζεται αρχή και πρώτος των μηνών από τον προφήτην και θεσπέσιον Μωυσήν, και ούτω γράφεται περί αυτού εν τω βιβλίω της Εξόδου «Ο μήν ούτος υμίν, αρχή μηνών, πρώτος εστί υμίν εν τοις μησί του ενιαυτού» (Εξόδου ΙΒ’ 1) και εν τω βιβλίω της Γενέσεως μανθάνομεν, ότι κατά την συμφωνίαν των ιερών ερμηνευτών εις τον μήνα τούτον εποίησεν ο Θεός όλα τα αισθητά κτίσματα εκ του μη όντως εις το είναι.
Είναι αναμφισβήτητο ότι η Σάντα εποικίστηκε μετά την άλωση της Τραπεζούντας και όχι πριν την άλωση όπως πολλά άλλα χωριά της επαρχίας Χαλδίας και άλλων τμημάτων. Δεν υπήρχε λόγος να δημιουργηθεί ζωή στην απομακρυσμένη, απρόσιτη και δασώδη εκείνη περιοχή.
Οι παροικίες των Σανταίων εντός και εκτός Πόντου. Παρακολουθείστε το βίντεο
