Ο Τούρκος στρατάρχης κατορθώνοντας με τον όγκο του στρατού του, άλλους από τους πρώην συμμάχους των Ποντίων να τους αδρανοποιήσει και άλλους να τους πάρει με το μέρος του με συνθήκες φιλίας και συμμαχίας, αρχίζει την επίθεση κατά του Πόντου λεηλατώντας και καταστρέφοντας τα πάντα στο πέρασμα του. Προχωράει πολύ γρήγορα σαν χείμαρρος και φτάνει σε τρίωρη απόσταση έξω από την Τραπεζούντα, στην τοποθεσία «Χοσογλάν» και στρατοπεδεύει εκεί. Αντίσταση στην πορεία του αυτή, δεν υπήρχε λόγω των όσων συνέβησαν πριν από την εκστρατεία του Μωάμεθ. Γι' αυτόν τα μόνα εμπόδια στην έφοδο του αυτή κατά του Πόντου, ήταν τα δυσκολοδιάβαστα φυσικά περάσματα, που προστατεύονταν από ελάχιστους υπερασπιστές της περιοχής.

Όσο διάστημα επιχειρούσε αυτά ο Μωάμεθ ο στόλος των τριακοσίων πλοίων που είχε στείλει μετά την υποδούλωση της Σινώπης μεταφέροντας και δέκα χιλιάδες στρατιώτες, απέκλεισαν την Τραπεζούντα από τη θάλασσα και ξηρά παρενοχλώντας συνεχώς αυτήν ώστε να μη της δοθεί η δυνατότητα να οργανώσει την άμυνα της, αλλά και να συγκεντρώσει στρατό από τις γύρω περιοχές. Από την ημέρα που έφτασε ο στόλος και πολιόρκησε την πόλη, ο στρατός του Αυτοκράτορα Δαβίδ επί σαράντα ημέρες προσπαθούσε απεγνωσμένα με αιματηρές εξόδους να απομακρύνει τους Τούρκους πολιορκητές, ώστε να μπορέσει η πόλη να βρει τα απαραίτητα τρόφιμα και πολεμοφόδια.

Παρακολουθείστε το βίντεο μας για την Άλωση της Τραπεζούντας

Και ας μην ξεχνάμε ότι η Τραπεζούντα, όπως και όλες οι υπόλοιπες ελληνικές πόλεις δεν αποτελούνταν μόνο από ελληνικό πληθυσμό. Στην πόλη κατοικούσαν πολλές άλλες εθνότητες, μεταξύ αυτών και Τούρκοι και είναι αυτονόητο ότι αυτοί κρατούσαν παθητική στάση εξυπηρετώντας τα συμφέροντα των πολιορκητών.

Παρόλα αυτά τα εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα, οι απεγνωσμένες προσπάθειες των Ελλήνων για διέξοδο από τον ασφυκτικό κλοιό δεν σταματούν. Με τις ηρωικές τους εξόδους κατορθώνουν να κλονίσουν το ηθικό των Τούρκων πολιορκητών και ετοιμάζονται για το τελειωτικό χτύπημα. Τότε ακριβώς παρουσιάζεται ο Πορθητής με τις αμέτρητες στρατιές του στις νότιες περιοχές και στρατοπεδεύει σε τρίωρη απόσταση από την πόλη. Έτσι ανατρέπει τα σχέδια και τις προσπάθειες των αποκλεισμένων Ποντίων, προδικάζοντας συγχρόνως το αποτέλεσμα αυτής της άνισης μάχης. Η εμφάνιση του, μαζί με τις μυριάδες των νέων στρατιωτών αναπτερώνει το θάρρος των Τούρκων ενώ αντίθετα φέρνει την απελπισία στους αποκλεισμένους Έλληνες.

H Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ήταν ένα από τα ανεξάρτητα κρατίδια που προέκυψαν μετά την προσωρινή διάλυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας από την Τέταρτη Σταυροφορία το 1204. Μπορεί να ειπωθεί ότι ήταν η διάδοχη κατάσταση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μετά την κατάλυση από τους Σταυροφόρους.
Ιδρύθηκε από τους αδελφούς Αλέξιο και Δαβίδ Κομνηνούς , εγγονούς του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Α' Κομνηνού , με τη βοήθεια της θείας τους, της βασίλισσας Θάμαρ της Γεωργίας . Πρωτεύουσα της ήταν η Τραπεζούντα και σύμβολό της, σημαία της, ο αετός των αρχαίων Σινωπέων, με την διαφορά ότι ενώ ο αετός των αρχαίων Σινωπέων έβλεπε προς την Ανατολή, ο αετός της Αυτοκρατορίας του Πόντου έβλεπε προς τη Δύση, σαφής ένδειξη των προθέσεων της νέας Αυτοκρατορίας. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι ο αετός των Σινωπέων, ήταν ο αετός των αρχαίων Μιλησίων. Η Αρχαία Μίλητος ήταν ο αρχικός τόπος των αποικιστών του Πόντου και συγκεκριμένα της Σινώπης, της Τραπεζούντας κ.ά.

Στην αρχή της ύπαρξής της έγινε προσπάθεια για την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης , αλλά όταν αυτό αποδείχθηκε ότι ήταν αδύνατο, οι ηγεμόνες της περιόρισαν τις φιλοδοξίες τους στην περιοχή του Πόντου. Για αρκετά χρόνια ήταν υποτελής είτε στους Σελτζούκους του Ικονίου, είτε στους Ιλχανίδες Μογγόλους της Περσίας . Ήταν το τελευταίο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος που καταλύθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους, το 1461.

Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204, η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ήταν ένα από τα τρία ελληνικά κράτη που δημιουργήθηκαν μετά τις ανακατατάξεις που ακολούθησαν, μαζί με την Αυτοκρατορία της Νίκαιας και το Δεσποτάτο της Ηπείρου . Ο Αλέξιος Κομνηνός, ο εγγονός του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Α' Κομνηνού και γιος της Γεωργιανής Ρουσουδάν , κόρη του Γεώργιου Γ' της Γεωργίας , έκανε την Τραπεζούντα πρωτεύουσα του βασιλείου του και ανακήρυξε τον εαυτό του Αυτοκράτορα και νόμιμο διάδοχο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Ο Αυτοκράτορας Ανδρόνικος Α' εκδιώχτηκε, ύστερα από στάση, από τον βυζαντινό θρόνο και δολοφονήθηκε βάναυσα το 1185. Ο γιος του Μανουήλ τυφλώθηκε εκείνο το διάστημα και ίσως να υπέκυψε στους τραυματισμούς του. Σύμφωνα με τις πηγές, η Ρουσουδάν, η σύζυγος του Μανουήλ και μητέρα του Αλέξιου και του Δαυίδ, εγκατέλειψε εσπευσμένα την Κωνσταντινούπολη με τα παιδιά της, ώστε να αποφύγει τις διώξεις από τον ανερχόμενο Αυτοκράτορα Ισαάκ Β' Άγγελο . Δε είναι σαφές αν η Ρουσουδάν κατέφυγε στην Γεωργία ή στις νότιες ακτές του Εύξεινου Πόντου όπου και κατάγονταν η οικογένεια των Κομνηνών. Υπάρχουν πάντως ενδείξεις ότι οι Κομνηνοί είχαν δημιουργήσει ημι-ανεξάρτητο κράτος σε αυτή την περιοχή, με έδρα την Τραπεζούντα πριν από το 1204.
Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και ο ευρύτερος χώρος μετά την ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης από την Νίκαια (1265).
Η Τραπεζούντα βρίσκονταν σε συνεχή πόλεμο με τους Σελτζούκους του Ικονίου και αργότερα με τους Οθωμανούς Τούρκους , όπως και με τους Βυζαντινούς και τα ιταλικά κρατίδια, ιδιαίτερα τους Γενουάτες . Ήταν στην ουσία μια Αυτοκρατορία κατ' όνομα, επιβιώνοντας συνάπτοντας στρατηγικές συμμαχίες και γάμους σκοπιμοτήτων με άρχοντες γειτονικών κρατών.
Η καταστροφή της Βαγδάτης από τους Μογγόλους το 1258, κατέστησε την Τραπεζούντα το δυτικό τέρμα του δρόμου του μεταξιού . Κάτω από την προστασία των Μογγόλων η πόλη απέκτησε σημαντικά πλούτη, λόγω του εμπορίου μεταξιού. Εκείνη την εποχή, ο Μάρκο Πόλο , επέστρεψε στην Ευρώπη δια μέσου της Τραπεζούντας το 1295. Επί του Αυτοκράτορα Τραπεζούντας Αλέξιου Γ' (1349-1390) η πόλη ήταν ένα από τα κύρια εμπορικά κέντρα του τότε κόσμου και ήταν ξακουστή για τον σημαντικό πλούτο και τις τέχνες τις.

Το παλάτι των Μεγάλων Κομνηνών βρίσκεται στην ακρόπολη της Τραπεζούντας. Η απουσία συστηματικής ανασκαφικής έρευνας δεν επιτρέπει τη διατύπωση ασφαλών πορισμάτων για το χώρο. Στο οικοδομικό συγκρότημα, το οποίο χρονολογείται αδρομερώς το 13ο αιώνα, οδηγούσε η νότια είσοδος της ακρόπολης: γύρω από μια πλατεία, τη γνωστή ως "Επιφάνεια", οργανώνονταν τα διοικητικά κτήρια και οι κατοικίες των Μεγάλων Κομνηνών. Η εντυπωσιακή περιγραφή του παλατιού της Τραπεζούντας, που σώζεται από τις αρχές του 15ου αιώνα στο Εγκώμιον Τραπεζούντος του Βησσαρίωνος, τονίζει την οχυρή θέση των βασιλικών διαμερισμάτων και εξαίρει τη μεγαλοπρέπεια των εσωτερικών χώρων.

"Σε κάθε πλευρά έχει αφεθεί ένας ελεύθερος χώρος για τα δωμάτια των υπηρετών του αυτοκράτορα, ενώ το παλάτι υψώνεται στο κέντρο και έχει μια είσοδο προσιτή με σκαλοπάτια, τα οποία τη μετατρέπουν σε άνοδο. Καθώς ο επισκέπτης εισέρχεται, αμέσως τον "υποδέχονται" στη μία πλευρά λαμπροί διάδρομοι και αίθουσες μεγάλης ομορφιάς και μεγέθους τέτοιου ώστε να χωρούν μεγάλο αριθμό ατόμων. Οι αίθουσες περιβάλλονται από εξώστες προς όλες τις κατευθύνσεις, εκτεθειμένους σε όλα τα είδη των ανέμων. Στην άλλη πλευρά, απλώνεται ένα μακρόστενο και πολύ όμορφο οικοδόμημα. Το δάπεδό του είναι όλο στρωμένο με λευκό μάρμαρο, ενώ η οροφή του λάμπει από τη ζωγραφική διακόσμησή της, με τα χρυσά και τα ποικίλα άλλα χρώματα.

Ολόκληρη η οροφή είναι γεμάτη αστέρια και ακτινοβολεί, σε μια ζωγραφική μίμηση του ουρανού, που έχει αποδοθεί με εξαιρετική τέχνη. Τριγύρω στους τοίχους υπάρχουν ζωγραφιστές οι προσωπογραφίες των αυτοκρατόρων μας, και αυτών που μας έχουν κυβερνήσει αλλά και των προγόνων τους. Έχουν ακόμα ζωγραφιστεί οι κίνδυνοι που πέρασε η πόλη μας, καθώς και εκείνοι οι εχθροί που με την επίθεσή τους ετοίμασαν τη δική τους καταστροφή. Ψηλά, στην άκρη του κτηρίου, εμφανίζεται ένα στεγασμένο αυτοκρατορικό βήμα με πυραμιδοειδή οροφή στηριγμένη σε τέσσερις κίονες. Και αυτό περιβάλλεται από λευκό μάρμαρο, απομονώνοντας έτσι τον αυτοκράτορα από τους υπηκόους του, σαν κιγκλίδωμα. Είναι εκεί κυρίως που ο αυτοκράτορας κάνει την εμφάνισή του, συναλλάσσεται και διαπραγματεύεται με τους υπουργούς του, συνδιαλέγεται με τους πρεσβευτές, μιλά, αλλά και είναι προσιτός να του μιλήσουν. Προχωρώντας, συναντά κανείς και δεύτερο βασιλικό βήμα, μία αίθουσα εντυπωσιακού πλάτους και ύψους, στεγασμένη και περίστυλη. Σ' αυτόν το διακοσμημένο με τοιχογραφίες χώρο ανεβαίνει ο αυτοκράτορας, και είναι εδώ που με λαμπρότητα δέχεται τους υπουργούς και άλλους υπηκόους του. Την αριστερή πλευρά καταλαμβάνουν πολλά δωμάτια και ανάμεσά τους ένα ξεχωρίζει, καθώς σ' αυτό διακρίνονται (ζωγραφισμένες;) σκηνές από τη Δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου. Στα δεξιά υπάρχουν πολλές αίθουσες, διάδρομοι, εξώστες, κοιτώνες και θάλαμοι, ενώ μεσολαβούν συνεχείς κιονοστοιχίες. Όλα έχουν ένα αξεπέραστο μέγεθος και η κατασκευή τους χαρακτηρίζεται από ανείπωτη ομορφιά και αρμονία. Εκεί έχει ανεγερθεί και ναός, διακοσμημένος με εξαίρετες τοιχογραφίες και ιερά αφιερώματα, τα οποία, αν και δε διακρίνονται για τον αριθμό τους, είναι εξαιρετικής ομορφιάς. Ίσως η εκκλησία υπολείπεται σε μέγεθος, η ομορφιά της όμως αναπληρώνει αυτή την έλλειψη".

Η άνθηση της πολιτιστικής ζωής στην Τραπεζούντα των Μεγαλοκομνηνών έχει συνδεθεί με τα ονόματα σπουδαίων αυτοκρατόρων, αλλά και με τον οικονομικό και εμπορικό ρόλο της πόλης, που στο πέρασμα του χρόνου αποδείχτηκε σημαντικός.
Ήδη από τα μέσα του 13ου αλλά και μέχρι το 15ο αιώνα, η Τραπεζούντα έχει να επιδείξει σπουδαία δείγματα μνημειακής ζωγραφικής. Πρόκειται για εξαιρετικής σημασίας τοιχογραφημένα σύνολα, μοναδικά θα τολμούσε να πει κανείς, για τα δεδομένα της Υστεροβυζαντινής Μικράς Ασίας. Οι τοιχογραφίες που κοσμούν την Αγία Σοφία αλλά και τα σπηλαιώδη παρεκκλήσια του Αγίου Σάββα συγκροτούν μια εντυπωσιακή εικαστική ενότητα.
Οι τοιχογραφίες της Αγίας Σοφίας, καλλιτεχνικά έργα σπάνιας ποιότητας, χρονολογούνται στο 13ο αιώνα. Η κλασική αντίληψη της πλαστικότητας των μορφών, η ποιότητα και η φωτεινότητα των χρωμάτων παραπέμπουν σε μια προσπάθεια αναβίωσης των κλασικών προτύπων του παρελθόντος. Αυτή η τεχνοτροπική τάση μπορεί να συγκριθεί με εκείνη σημαντικών σύγχρονων μνημείων της βυζαντινής τέχνης, τα οποία αυτή την εποχή εντοπίζονται κυρίως στο σερβικό χώρο.

Στα λαξευτά παρεκκλήσια του Αγίου Σάββα οι τοιχογραφίες ανήκουν σε διαφορετικές περιόδους, από το 13ο ως το 15ο αιώνα, και ακολουθούν διάφορες τάσεις, με παραλλαγές και απλοποιήσεις. Η διατήρησή τους, αν και σε όχι ικανοποιητική κατάσταση, μας επιτρέπει να παρακολουθήσουμε διαχρονικά ορισμένες "στιγμές" της ζωγραφικής εξέλιξης στην Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας.