Θάλασσα μ’, όλα τα νερά. Άδεται εν Κρώμνη, ορεινή κωμοπόλει της Τραπεζούντος. Χορός Διπάτι.
Θάλασσα μ', όλα τα νερά και τα ποτάμ͜ια πίνεις,
να πίνεις και τα δάκρυα̤ μου κι άλλο τόσον πλεθύνεις.
Τ' άνθι͜α και τα τριαντάφυλλα έχουν τα ευωδίας,
για τ' έμορφα τα κοράσ͜ια θ' εβγάλω τραγωδίας.
Ανάθεμ' την εφτωχ̆ίαν και την ανεχ̆ετίαν,
αχπάσ̆κουμ' 'ς την ξενιτείαν, πουλί μ' άρ' έειχ̆' υγείαν.
Ξερόν ψωμίν μοι δίτε 'μεν κι εγώ θα θρυμμουλίζω,
κι όπου έμορφα κοράσ͜ια εγώ θα τσουρμουλίζω.
Αγάπη μ' κείται άρρωστος κι εγώ σύρω τα πόνι͜α,
Θεέ μ' κόψ' και δής ατέν' τ'εμά τ' ημ'σά τα χρόν͜ια.
Ανάθεμά 'σε κεμεντζέ, γιατί 'κ̆ι' παίεις τογρία ;
να τραγωδούν και χ̆αίρουνταν τη χώρας τα παιδία.
Ναλοί εσέν' και ναι Ξωμόν κι όντας ψοφάς και χάσαι,
θα κλαίη 'σε και του Χαμουρή κι όλον η επαρχία.
Λεξιλόγιο: ανεχ̆ετία = ανέχεια / αχπάσ̆κουμαι = ξεκινώ, φεύγω / άρ έειχ̆ = λοιπόν έχεις / θρυμμουλίζω = κομματιάζω – κάμω θρύμματα / τσουρμουλίζω = τσιμπώ / κεμεντζέ = λυρωδές = λύρα / 'κ̆ι' = ούκ = δεν / τογρία = καλά – σωστά / ναλοί = αλλοίμονο / ναι = αἰαῖ: επιφών. Θλίψης = αχ / Ξωμόν = περίφημος λυρικός ποιητής της Λαζίας ( ο Ορφεύς της Λαζίας) γεννηθείς εν Χαμουρή και αποθανών τω 1892.
Υπαγόρευσις Σ. Κολάσση. Ελληνικά άσματα από του στόματος του Ελληνικού Λαού, Μικράς Ασίας, Θράκης, Μακεδονίας, Ηπείρου και Αλβανίας, Ελλάδος, Κρήτης, Νήσων του Αιγαίου, Κύπρου και των παραλίων της Προποντίδος. Συλλεγέντα και παρασημανθέντα (1888-1904) υπό του Γεωργίου Δ. Παχτικου (φιλολόγου και μουσικού). Εκδόσεις Π. Δ. Σακελλαρίου, Αθήνα 1905.
Ελληνικά άσματα - "Πόντος"
Θάλασσα μ', όλα τα νερά / Άδεται εν Κρώμνη, ορεινή κωμοπόλει της Τραπεζούντος. Χορός Διπάτι, ήτοι δύο βήματα εμπρός και δύο οπίσω. Για τη λαογραφική έρευνα να καταθέσω την καταγραφή του Χριστόφορου Χριστοφορίδη (Στοφόρου) με καταγωγή το χωρίον Κουνάκα της περιφέρειας Ροδοπόλεως (Ματσούκας), ότι άλλος είναι ο χορός Διπάτ' και άλλος το Διπάτι, ήτοι ένας ακόμη παμπάλαιος χορός της παλιάς μας πατρίδας που παραδόθηκε στη λήθη.
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com
