Χοροί των Ελλήνων Παφραίων - Χορός Σάββας του Κωνσταντίνου ή Κωνσταντίν Σάββα
Είναι χορός με κινήσεις εμπρός και πίσω, δεξιά και αριστερά, άλλοτε εύθυμος κι άλλοτε απογοητευτικός, με το κεφάλι πάντα ψηλά. Οι Έλληνες Παφραίοι χορεύουν και τραγουδούν για τον Κωνσταντίν Σάββα ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση ήταν στρατηγός του Βυζαντινού κράτους και φρούραρχος διοικητής της περιφέρειας Πάφρας – Αμισού.
Παρακολουθείστε το αφιερωματικό μου βίντεο στο χορό των Ελλήνων Παφραίων, Κωνσταντίν Σάββα. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1202, προσπάθησε να ιδρύσει δικό του βασίλειο στην περιοχή του Δυτικού Πόντου και ήρθε σε σύγκρουση με έναν άλλο στρατηγό από τον Δυτικό Πόντο, τον Κομνηνό ο οποίος ήθελε κι αυτός να ιδρύσει δικό του βασίλειο. Άλλοτε λοιπόν ενέδιδε στις απαιτήσεις του αντιπάλου του και άλλοτε τηρούσε σκληρή στάση απέναντι του, τελικά συμφώνησε με τις επιθυμίες του Κομνηνού. Οι Έλληνες της Πάφρας, αυτό το ιστορικό γεγονός το έκαναν χορό, τραγουδώντας συνάμα τις αμφιταλαντεύσεις του Κωνσταντίν Σάββα. Τα λόγια του δημώδους άσματος μεταξύ άλλων αναφέρουν : Τι ωραίο κορμί έχεις Σάββα του Κωνσταντίνου, μεταξωτό πουκάμισο να φορείς, τι όμορφα μαλλιά έχεις Σάββα με χρυσή χτένα να τα χτενίζεις και άλλα παρόμοια. Όλη η παραπάνω ιστορία που συνεχίζεται ως χορευτικό έθιμο από τους Έλληνες Πάφραληδες του Πόντου και αναφέρεται στον γενναίο στρατηγό τους, ίσως να έχει σχέση με την ίδρυση της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας από τον Αλέξιο Κομνηνό το 1204 καθώς όλα τα ιστορικά στοιχεία και οι περιγραφές είναι δηλωτικές της περιόδου εκείνης. Μάλιστα δε, και σύμφωνα πάντα με την παράδοση από την εποχή εκείνη του 1204 είχε επικρατήσει στους Πάφραληδες, σε κάθε αρσενικό παιδί που γεννιόταν να δίνουν το όνομα Σάββας. Πηγή Ιστορικών Στοιχείων : Γεώργιος Θ. Αντωνιάδης – Νέα Μπάφρα Σερρών 2006.
Ο Χορός του Κωνσταντίν Σάββα είναι ευρέως διαδεδομένος και αγαπητός μεταξύ των Ελλήνων του Πόντου. Με άλλη ονομασία, μελωδία και τραγούδι απαντάται σε όλο τον Πόντο. Κινείται με φορά και κατεύθυνση προς τα δεξιά αλλά και ανάποδα προς τα αριστερά. Τα βήματα του χορού ολοκληρώνονται σε τέσσερα μουσικά μέτρα. Τα δύο πρώτα βήματα εκτελούνται προς τα εμπρός και πρός το κέντρο του κύκλου ενώ τα δύο δεύτερα προς τα πίσω στην περίμετρο του κύκλου. Στα δύο πρώτα βήματα του χορού οι χορευτές αναπτύσσουν (ανοίγουν) τα χέρια τους προς το κέντρο του κύκλου ενώ είναι πιασμένοι μεταξύ τους από τις παλάμες. Στα δύο δεύτερα βήματα του χορού, οι χορευτές μαζεύουν τα χέρια τους κλείνοντας τους αγκώνες ψηλά στο στήθος. Ο χορός είναι μεικτός, ζωηρός και εύθυμος. Σε όλο τον Πόντο κατά περιφέρειες φέρει τις ονομασίες :
* Στην Αμισό και την Πάφρα : Κωνσταντίν Σάββα, Οσμάν Αγά, Τοπαλαμά, Ιραχανίμ (στην Καππαδοκία & την Πάφρα)
* Στο Ακ Δάγ Μαδέν : Γιουβαλάντουμ
* Στο Κάρς : Σαρίκουζ τη μαντηλί
* Στην Κερασούντα : Καβαζίτας
* Στην Τραπεζούντα : Φόνα & Αρμενίτ’σας (της Αρμένισσας) κ.ά,
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία – Βασίλειος Β. Πολατίδης – www.kotsari.com
