Το Καδήκιοϊ είναι κωμόπολι με περίπου 300 περίπου οικογένειες οι οποίες μιλούσαν την ελληνική γλώσσα. Απ την Αμισό (Σαμψούντα) απείχε 25 λεπτά της ώρας. Οι κάτοικοι του Καδήκιοϊ γνώριζαν απ την παράδοση τους ότι προέρχονταν απ την κατεστραμμένη αρχαία Αμισό (Καρά Σαμψόν) και εξάγεται το συμπέρασμα ότι αυτή η ιδιαίτερη αξίωση τους είναι ισχυρή καθώς κανέναν άλλο χωριό ή κάτοικοι άλλων χωριών πέριξ της Αμισού δεν διατηρούσαν παρόμοια αξίωση. Δικαίως συνέβαινε κάτι τέτοιο καθώς οι λοιποί Έλληνες απ τα περίχωρα της Αμισού είναι μαρτυρημένο ότι προέρχονταν από εσωτερική μετανάστευση απ την επαρχία της Χαλδίας ή της Τραπεζούντας καθώς αυτό αποδεικνύεται και απ το γλωσσικό ιδίωμα που λαλούσαν. Η γλώσσα που μιλούσαν οι κάτοικοι του Καδήκιοϊ είναι πολύ διαφορετική από εκείνη των πέριξ περιοχών καθώς αποδεικνύεται λεπτότερης καταγωγής. Το Καδήκιοϊ καλείτο απ τους κατοίκους του ως Άνω Αμισός.
25 ημέρες μετά την λαμπρή ημέρα του Πάσχα δηλαδή την περίοδο της Μεσοπεντηκοστής συνέβαινε λαμπρή πανήγυρις η οποία αξίζει να καταγραφεί και να διασωθεί έστω και ως διήγηση καθώς τα τελευταία χρόνια παρακμάζει και κινδυνεύει να εκλείψει οριστικά ως επακόλουθο της ψυχρότητας και αδιαφορίας των ανθρώπων για τα αρχαϊκά (για τις παλιές συνήθειες).

Το Σάββατο του Λαζάρου, τα παιδιά γύριζαν τα σπίτια ψάλλοντα την ανάσταση του Λαζάρου και οι νοικοκυρές τα φίλευαν με βρασμένες ρόκες και ξερά φρούτα (λεφτοκάρυα, καρύδια, τσίρια). Μετά το 1900, αυτό το έθιμο είχε λησμονηθεί πια. Την ίδια ημέρα του Λαζάρου, κάθε νοικοκυρά ετοίμαζε κερκέλια (κουλούρια από σταρένιο αλεύρι) λίγο πιο χοντρά από τα συνηθισμένα της αγοράς, χωρίς σουσάμι, το οποίο ήταν άγνωστο στη Σαντά.
Τα παιδιά ετοίμαζαν ένα κλαδί Βαϊου (ποικιλία λεύκης) ανθισμένο, ένα καλαθάκι όπου μέσα θα έβαζαν τα φιλέματα που ήταν αυγά και ένα κομμάτι σπάγκου όπου μέσα θα περνούσαν τα κερκέλια που θα μάζευαν.
Την Κυριακή των Βαϊων μετά την απόλυση της εκκλησίας, έπαιρναν απ’ τη μάννα τους ένα κερκέλ’ διπλάσιο στο μέγεθος απ’ τα κανονικά, ειδικά καμωμένο για γούρι κι άρχισαν να γυρίζουν τα σπίτια τραγουδώντας : “Θεία-Θεία των Βαϊων, δός κερκέλ’ κι εμέν’ ωβόν” δηλαδή : Θεία σήμερα των Βαϊων στους άλλους δώσε κουλούρι και σε μένα αυγό.

“ ‘σ σον Αη-Λία αφκακές θερίζ’ τ’ εμόν τ’ αρνόπον και ντ έμορφα και νόστιμα κρατεί το καγανόπον”
Πολλές μέρες πρίν τις 20 του Θερνού (Ιουλίου) εορτή του αγίου Προφήτου Ηλία, η Μόχωρα, ένα απ’ τα μεγαλύτερα και καλύτερα χωριά της Κρώμνης, φανέρωνε κάποιον αλλιώτικο οργασμό, μια ξεχωριστή κίνηση (οργάνωση). Χωμένη στο βάθος μιας χαράδρας που την πλαισίωναν απ’ το μέρος της Ίμερας η καταπράσινη βουνοκορφή Σκοπέλ’ κι’ απ’ το μέρος του Αη-Ζαχαρέα η πετρώδης κατωφέρεια Σπέλεν με τους θεόρατους γρανιτώδεις βράχους της, που η επικίνδυνη κλήση τους αποτελούσε έναν διαρκή κίνδυνο για ένα τμήμα, δικαιολογούσε απόλυτα η Μόχωρα τον λαϊκό τραγουδιστή που κάποτε στα περασμένα χρόνια την έψαλε με τον ακόλουθο στίχο :
“Η Μόχωρα η Μόχωρα τ’ ολόγερα λιθάρια, εκεί απέσ’ ευρίουνταν έμορφα παληκάρια”.

Οι δράκοντες στον Πόντο

Μύθοι και πραγματικότητα -  Π.Η. Μελανοφρύδη

Η μεσαιωνική ιστορία είναι γεμάτη από δράκοντες των οποίων κλασικό παράδειγμα αποτελεί η εικόνα του Αγίου Γεωργίου που σκοτώνει με το δόρυ του ένα τεράστιο δράκοντα.
Ούτε απ’ τον Πόντο έλειψαν οι σχετικές ιστορίες με δράκοντες.
Η σχετική μυθολογία σε συνδυασμό με την πραγματικότητα παρείχαν πρόσφορο και γόνιμο έδαφος στη λαϊκή φαντασία.
Στον Πόντο, πράγματι υπήρχαν δράκοντες, δηλαδή πολύ μεγάλα φίδια, τα οποία λόγω της αγριότητας τους, γίνονταν ο φόβος και ο τρόμος αλλά και η μάστιγα των κατοίκων των γύρω περιοχών, δικαιολογώντας πλήρως τη “μυθική” τους δημοτικότητα.
Το ότι παλιότερα (προ 100 ετών περίπου) στη Μικρά Ασία ζούσαν υπερμεγέθη φίδια δεν αμφισβητείται καθόσον και μέχρι σήμερα στην Κύπρο υπάρχουν φίδια πύθωνες.

Παρακολουθείστε το σχετικό μας βίντεο με διηγήσεις για δράκοντες στον Πόντο