“ ‘σ σον Αη-Λία αφκακές θερίζ’ τ’ εμόν τ’ αρνόπον και ντ έμορφα και νόστιμα κρατεί το καγανόπον”
Πολλές μέρες πρίν τις 20 του Θερνού (Ιουλίου) εορτή του αγίου Προφήτου Ηλία, η Μόχωρα, ένα απ’ τα μεγαλύτερα και καλύτερα χωριά της Κρώμνης, φανέρωνε κάποιον αλλιώτικο οργασμό, μια ξεχωριστή κίνηση (οργάνωση). Χωμένη στο βάθος μιας χαράδρας που την πλαισίωναν απ’ το μέρος της Ίμερας η καταπράσινη βουνοκορφή Σκοπέλ’ κι’ απ’ το μέρος του Αη-Ζαχαρέα η πετρώδης κατωφέρεια Σπέλεν με τους θεόρατους γρανιτώδεις βράχους της, που η επικίνδυνη κλήση τους αποτελούσε έναν διαρκή κίνδυνο για ένα τμήμα, δικαιολογούσε απόλυτα η Μόχωρα τον λαϊκό τραγουδιστή που κάποτε στα περασμένα χρόνια την έψαλε με τον ακόλουθο στίχο :
“Η Μόχωρα η Μόχωρα τ’ ολόγερα λιθάρια, εκεί απέσ’ ευρίουνταν έμορφα παληκάρια”.

Παρακολουθείστε το αφιερωματικό μας βίντεο

Οι δράκοντες στον Πόντο

Μύθοι και πραγματικότητα -  Π.Η. Μελανοφρύδη

Η μεσαιωνική ιστορία είναι γεμάτη από δράκοντες των οποίων κλασικό παράδειγμα αποτελεί η εικόνα του Αγίου Γεωργίου που σκοτώνει με το δόρυ του ένα τεράστιο δράκοντα.
Ούτε απ’ τον Πόντο έλειψαν οι σχετικές ιστορίες με δράκοντες.
Η σχετική μυθολογία σε συνδυασμό με την πραγματικότητα παρείχαν πρόσφορο και γόνιμο έδαφος στη λαϊκή φαντασία.
Στον Πόντο, πράγματι υπήρχαν δράκοντες, δηλαδή πολύ μεγάλα φίδια, τα οποία λόγω της αγριότητας τους, γίνονταν ο φόβος και ο τρόμος αλλά και η μάστιγα των κατοίκων των γύρω περιοχών, δικαιολογώντας πλήρως τη “μυθική” τους δημοτικότητα.
Το ότι παλιότερα (προ 100 ετών περίπου) στη Μικρά Ασία ζούσαν υπερμεγέθη φίδια δεν αμφισβητείται καθόσον και μέχρι σήμερα στην Κύπρο υπάρχουν φίδια πύθωνες.

Παρακολουθείστε το σχετικό μας βίντεο με διηγήσεις για δράκοντες στον Πόντο

Σήμερα θα επιχειρήσουμε μια μικρή και σύντομη αναδρομή στα παλιά έθιμα του γάμου έτσι όπως αυτά έχουν μεταφερθεί από προφορικές και γραπτές αναφορές σ’ εμάς απ τις παλιότερες γενιές.  Τα γαμήλια έθιμα, οι εθιμοτυπίες και όλα τα στιγμιότυπα του Ελληνικού γάμου στον Πόντο θα παρουσιαστούν σήμερα μέσα από ηχητικά, φωτογραφικά ντοκουμέντα και βίντεο. Οι περιφέρειες, πόλεις και χωριά στα οποία θα αναφερθούμε σήμερα είναι :
Η Αργυρούπολη / Κιμισχανά,
Η Ινέπολη,
Η Κερασούντα,
Η Τόν(γ)ια,
Η Μαζερά της Ματσούκας,
Η Οινόη,
Τα Κοτύωρα,
Το Καπίκιοϊ της Ματσούκας,
Το Κάρς και η
Μπάφρα.

Δείτε το πρώτο μέρος του αφιερώματος μας στον Ελληνικό γάμο στον Πόντο

Δείτε το δεύτερο μέρος του αφιερώματος μας στον Ελληνικό γάμο στον Πόντο

Αφήγηση Σάββα Τσαχουρίδη του Αβραάμ στην Ποντιακή διάλεκτο, έτος γεννήσεως 1883. ( Καταγραφή του 1985)
Τουρκία επ' εκαικά, επεκεί έρθαμε, ύστερα εκουμουλιάγομε εκαικά τα παιδία, είπανε : «Ά εφτάμε μωμοερλούχα». Νέγος χρόνος έτονε.
Εκουμουλιάγομε δέκα νομάτ' : άλλος κωδών΄, άλλος μαύρα, άλλος άσπρα. Επεκεί γένια, τη προβατί' τα μαλλία επέρανε και εποίκανε γένια, τα πουίχια. Απ' έξ' το μέρος εκείνος τραβωδεί και άλλος κρούγ'νε την πόρταν και λέει : «Νοικοκύρος !!!»..Ντο έν' ; ..Όϊ κάτ' έν..;
Επιτρέπεται ;.(μόσνα, Ρωσικά). Επιτρέπεται ;.(μόσνα, Ρωσικά).
Έλα απέσ'
Έρθανε κοτσιχτά κοτσιχτά. «Νώμα μέρος να χορεύομε. Εδέκαν ατ'ς μέρος. Εκείνους εδέκαν ατ'ς μέρος. Έξ' ερχίνεσανε και χορεύ'νε.
Έρθανε άλλ' πα όλ'. Έρθανε η γαρή πά με το κωδών', ερχίνεσαν και ταβίζ'νε, ο εις λέει : «Τ' εμόν έν' ατέ η γαρή». Άλλος λέει : «Τ' εμόν έν!!!»
Ερχίνεσανε και κρούγ'νε. Ο νοικοκύρης (χαζάϊνον, ρωσικά) λέει : «Ντο έν'; Ντ' έπαθετε; Αλλά αυτοί τσιμπάνε τη γυναίκα. Το Μαύρον εδίαξανε. Τη νύφε πα εδίαξανε , εκείνον επέρεν ατεν και επήεν.
Όντες αξίζ' εποίκαμε, εδέκανε μας χρήματα. Επεκεί επαίγ'ναμε ΄ς άλλο σ' οσπίτ, ΄ς άλλο σ' οσπίτ, και εκλώσκουμες ΄ς σ΄οσπίτια.
Τρία βράδας εκλώσκουμες ας είνον σ' οσπίτ' 'ς σ' άλλο και εποίν'ναμε μωμοερλούχια.
Εκείνε η γαρή πα άγουρος έτονε, μαναχόν έτονε γαρηδίων φορεμένος.
Το κωδών' κρεμάεται, τα τσιτσία, ο γο γο !!! Ο νοικοκύρης (χαζάϊνον, ρωσικά) θέλ' να τσουρμουλίζ' ατεν. Είπαν ατότε «Γιόκ!!!» Ο Άσπρος ο μωμόερον λέει : «Γιόκ!!! 'κ' ίνεται. Χάϊντε» Πάγ'νε.
Ατείν εθαρούνε ατο γαρή έτονε, όνταν εβγάλ' τα λώματα, τερούνε :  Ωωωωω...!!! Ατός άγουρος έτονε.!!!  Αρχινούνε και γελούνε