Την Κυριακή των Βαΐων τα παιδιά περιφερόμενα στα σπίτια εβάευαν (το ρήμα είναι βαεύω), δηλαδή κρατούσαν στα χέρια τους καλαθάκι και σταματούσαν μπροστά σε κάθε σπίτι, φωνάζοντας:
Θεία - Θεία και τω Βαΐων
εμέν’ κερκέλ’ κι εσέν’ ωβόν
έρθεν Λάζαρος με το Βαϊον
Αε-Θόδωρον κι Aε-Δημήτρης.
Κατά την Καθαρά Δευτέρα ή Αρχιδευτέραν, όπως λεγότανε η Καθαρά Δευτέρα στον Πόντο, ούτε ιδέα υπήρχε των Κουλούμων όπως εορτάζονται αυτά στην Ελλάδα. Τουναντίον δε νήστευαν όλοι μέχρι τον εσπερινό.
Ο Μουχαήλ Αχράγγελον επήγεν σ’ έναν οσπίτ’ και θα εβάφτιζεν έναν παιδίν. Σίτα̤ εβάφτιζεν ατό, εδέβασεν ΄ς σο κατσίν αθες πως όλον ύστερ’ ατό το παιδίν ο λύκον θα τρώγ’ α̤το. Ενούν'τσεν κι επενούν'τσεν πως να γουρταρεύ’ το παιδίν ασό λύκον.
Λείψανο εθίμου, αρχαίου αναγόμενο στους προ χριστιανικούς χρόνους αποτελούσαν στον Πόντο οι κατά την εγχώριο διάλεκτο λεγόμενοι Μωμοέρ’ ή Μωμοέρια, Κόσια και Πορδαλάντ.
Ολόκληρος τόμος θα χρειαζόταν για να περιγράψουμε τα διάφορα ήθη και έθιμα που επικρατούσαν στις διάφορες εκδηλώσεις της ζωής στα Σούρμενα του Πόντου. Μπορούμε όμως τουλάχιστον να σημειώσουμε μερικά χαρακτηριστικά αρχίζοντας από τον γάμο.
