Τα Κάλαντα των Χριστουγέννων στον Πόντο Τραπεζούντα, Κερασούντα, Αμισός, Σούρμενα

Written by Πολατίδης Βασίλειος. Posted in Καζαμίας

Χριστός γεννέθη - Δημώδες άσμα.
Χριστός γεννέθη χαρά σον κόσμον,
Χα! καλή ώρα, χα καλή σ' ημέρα.
Χα! καλόν παιδίν οψέ 'γεννέθεν,
οψέ 'γεννέθεν κι αύρι 'νεστέθεν.

Τον εγέννεσεν η Παναγία,
Τον ανέστεσεν Αε-Παρθένος.
Τον επέρπαξαν οι χ̌ίλ' Εβραίοι,
ας σα 'κρόντικα κι' ας σην καρδίαν,
αίμαν έσταξεν πλεγήν ‘κ̆’ εφάνθεν,
ούμπ' αμ έσταξεν εμυροστάθεν,
εμυρίστεν ατ' ο κόσμος ούλον,
για μυρίστ' ατο και 'συ αφέντη.
Έξω στην αυλή δένδρον εστάθεν (φύτρωσε),
δένδρον άκαυον και κυπαρέσσι,
δέρ' ατ' ο ήλον δέρ' ατ' αέρας,
ρούζ'νε τ' άθια 'θε, μυρίζ' αυλέαν.
Εκατέβ' αφκά σο σταυροστράτ',
δαβαίν' άλογα δαβαίν' μουλάρι͜α
Χρυσοκάλυβα καλυβωμένα
'ς σο κιφάλ'ν ατουν χρυσόν τουλπάν' εν'
Και σα μέσα 'τουν χρυσόν ζωστήραν,
χώρτσον κι' έπαρεν ανεμοπόδ'κα
και χρυσοκαλυβωμένα.
Δέβα σο ταρέζ' κι' έλα σην πόρταν,
χα! τσιρόπα χά μηλόπα, χα ξερά κοκκυμελόπα
Έρθαν τη Χριστού τα παλληκάρ͜ια,
θέλ'νε ούβας (χουρμάδες) θέλ'νε λεφτοκάρυα.

Παρακολουθείστε το βίντεο με τα Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα Νικοπόλεως Πόντου / Παρακολουθείστε την αφιερωματική Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση στην Ευκαρπία Κιλκίς Χριστούγεννα 2008 α / Παρακολουθείστε την αφιερωματική Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση στην Ευκαρπία Κιλκίς Χριστούγεννα 2008 β

Θήμισμαν Χριστουγέννων (υπό Περσεφόνης Παπαδοπούλου εκ Κερασούντος Πόντου)
Χριστός γεννέθεν χαρά σον κόσμον,
χα! καλή ώρα, χα καλής ημέρας,
Χα! καλόν παιδίν οψές εγεννέθεν,
οψέ εγεννέθεν το βράδυ εστάθη.
Τον εγέννεσεν η Παναγία,
Τον ανέστησεν Αϊ-Παρθένος,
Εκαβάλκεψεν χρυσόν μουλάριν,
εκατήβεν 'ς σο σταυροδρόμιν,
σταυροδρόμιν και μυροδρόμιν.
Έρπαξαν ατον οι σ̌κύλ' Εβραίοι,
ας σ 'αρχρόντικα κι ας σην καρδίαν,
αίμαν έσταξεν πρωϊ και βράδυ,
μύρον έτονε και μυρωδία,
να μυρίστ' ατο και 'συ αφέντα.
Έξου στέκουν τα παλικάρα̤ και θυμίζουν τον νοικοκύρην,
νοικοκύρης και βασιλέας
Εσέναν πρέπ' αφέντη μου, ολόχρυσον κοντύλιν,
τρουγιούλου γιούλου μάλαμαν κι' όλο μαργαριτάριν
Να ζείς κ' εσύ και τα παιδιά, να 'ν' η βοήθειά σου.
*Εισπολλάτη !!!
*Εισπολλάτη=επιφώνημα Χαλδίας (εις πολλά έτη), 'σπολλάτη= επιφώνημα Οινόης και Τρίπολης.

Αντρεάντων Αμισού (Υπό Γ.Κ. Χατζοπούλου κατ' αφήγηση της μητρός του Αφροδίτης Χατζοπούλου)
Χριστός γεννέθεν ση χαράς τον κόσμον,
χα! καλή ώρ', χα καλής ημέρα,
χα! καλόν παιδίν τ' οψέ γεννέθεν
Τ' οψέ γεννέθεν τ' ουράν' νεστάθεν,
εκαβάλκεψεν χρυσόν μουλάριν,
εκατήβεν 'ς σο σταυροδρόμιν
Έρπαξαν ατον οι χ̌ίλ' εβραίοι,
ας σα κρόντικα (πνεύμονες) κι ας σην καρδίαν
Άφτει κερίν, κρατεί βαγγέλον,
γράφτει κι ο Χριστόν την Παναϊαν,
την Παναϊαν την Θεοτόκον.

Σουρμένων Πόντου
Ποψιζ'νό βραδύ, καλό βραδάκι,
'πόψ εγεννέθε καλό παιδάκι.
Τον εγέννεσεν Αε-Μαρία,
Τον εκρέμασαν ση καλαμιώνα.
Ση καλαμιώνα και μη φροντούσα (ή βροντούλα).
Έξ' που στέκουν τα παλληκάρ͜ια
και θυμίζουν (ψάλλουν) την αφεντιά σου
Θέλουν μήλα και πορτοκάλια.
Και του χρόνου !!!

Έτερον Παλαιόν Χριστουγεννιάτικο άσμα Σουρμένων υπό Π. Χ. Εφραιμίδη
'Ποψι'ζνή βραδή, καλό βραδάκι,
'πόψ εγεννέθε καλόν παιδάκι ,
'πόψ' εγεννέθε κι αύρεν εστάθεν
Τον εγέννεσεν Αϊ-Παρθένος,
Τον ανέστησεν η Αϊ-Μαρία
Τον επίασαν οι σ̌κύλ' εβραίοι,
σ̌κύλ' εβραίοι και μύρ' εβραίοι.
Τον εκρέμασαν στην Σκαλαμιόνα,
σκαλαμιόνα και σ' αίθριον τόπον
Αμ' αφέντα και μη κοιμάσαι,
κι αν κοιμάσαι στα ξύπνα̤ σ' ‘κ̆’ είσαι
Ξύπνα̤ σ' ‘κ̆’ είσαι σαν το γεράκι,
και δα̤κόνησον σαν το παιδάκι
Άψον το κερί κι' έλα σην πόρταν.
Έξ' που στέκουν τα παλικάρα̤,
και θυμίζ'νε (ψάλλουν) την αφεντιά σου.