Γεωγραφικόν και Ιστορικόν Λεξικόν της επαρχίας Χαλδίας (55) - Λειβάδια, Λερί, Λερμούχος, Λετσούχ
Τα Λειβάδα̤ (Λειβάδια). Παρχάρι με πανδοχείο στην περιοχή της Κρώμνης κάτω από τον Άγιο Ζαχαρία, με γραφική τοποθεσία ψυχρά και θειούχα νερά που έχει αποθανατιστεί στα Κρωμέτ’κα τραγούδια. Τόπος διαμονής του ήρωα Χρήστου Ξηρέα. Κρώμνη Πόντου (Korom Korum Trabzon) Ιστορία Λαογραφία Πολιτισμός. Χωριά, Τοπωνύμια, Ήθη, Έθιμα, Θρύλοι, Παραδόσεις, Χοροί, Πρόσωπα.
Λειβάδια, Λερί, Λερμούχος, Λετσ̆ούχ (Λετσούχ)
Το Λερί
Ένα από τα τμήματα της διοίκησης Αργυρουπόλεως με ομώνυμο ποτάμι υπαγόμενο πνευματικώς εις την μητρόπολη Θεοδοσιουπόλεως. Ήταν επί των χρόνων των Κομνηνών και μετά την άλωση και επι δύο εκατονταετηρίδες επισκοπή Λερίου. Έχει τα εξής χωριά:
1. Καρακοτύλ’
2. Μουρουζάντων
3. Θεοχαράντων
4. Αντωνάντων
5. Λιβερτάντων
6. Παπαδάντων
7. Φαρχανάντων
8. Γετουρμάζ
9. Τσακουτζάντων
10. Μακρία
11. Χαμά
12. Τολέκ
13. Καπακιλσέ και
14. Σαπρανάντων
Η επισκοπή Λερίου τελούσε μέχρι το 1613 υπό τον Μητροπολίτη Κεμάχου όπως μας δείχνει μια πατριαρχική επιστολή κατά τον Π. Τριανταφυλλίδη, διασωθείσα στη μητρόπολη Τραπεζούντος. Αργότερα περιήλθε στη μητρόπολη Θεοδοσιουπόλεως ως και η Βαρβέτη (Βαϊβούρτ) και η Αρσίγγη (Ερζιγγιάν). Οι κάτοικοι του Λερίου είχαν ως κύριο επάγγελμά τους εκείνο του γανωτή και διατηρούσαν ιδιαίτερο αλληγορικό γλωσσικό ιδίωμα το οποίο χειρίζονται στα σύμμεικτα χριστιανών και τούρκων χωρία της Μικράς Ασίας και Μεσοποταμίας όπου απήρχοντο χάριν του επαγγέλματός τους. Η Περιφέρεια Λερίου (Λερί) ή Κοασίου, της Αργυρούπολης του Πόντου - Ι Κασκαμανίδη
Ο Λερμούχος
Τόπος και ονομασία της με 12 καλόγριες μονής του Αγίου Γεωργίου. Το δια τα πολλά θαύματα αυτού επικληθέντος Ζαντού. Βρίσκεται στο μέσο του τμήματος Μούζενας μεταξύ των χωριών Λωρία, Παπαδάντων, Μασούρας και Αγριδίου πάνω από ρυάκι και ανακαινίστηκε το 1830 δια των εισοδημάτων ενός έτους της περιφέρειας Λερίου παραχωρηθέντων στη μονή αυτή από το νομάρχη Θεοδοσιουπόλεως, ο οποίος σε όραμα είδε τον Άγιο Γεώργιο. Έχει 15 δωμάτια νεότευκτα. Περισσότερες πληροφορίες περί της Μονής αυτής και των άλλων Μονών της επαρχίας Χαλδίας έχει ο αείμνηστος κ Γεώργιος Κανδηλάπτης στο έργο του με τίτλο "Το Προσκυνητάριον ήτοι Ιστορία των κατά την Χαλδία Θείων, Ιερών και Σεβασμίων Μονών".
Το Λετσ̆ούχ (Λετσούχ)
Χωριό ομογενές με 30 οικογένειες ναό του Αγίου Γεωργίου και Μονή Καλογριών στο ποτάμι Τζίζερες.
Γεωγραφικόν και ιστορικόν Λεξικόν των χωρίων κωμοπόλεων και πόλεων Χαλδίας. Γεωργίου Κανδηλάπτου Κάνεως Διδασκάλου-Δημοσιογράφου. Εκδόσεις Αδελφών Κυριακίδη Α Ε. Στο αφιέρωμα αυτό γνωρίζουμε τα χωριά, τα ποτάμια, τα όρη, τα τοπωνύμια και τις Ιερές Μονές της επαρχίας Χαλδίας κατά αλφαβητική σειρά. Ένα εξαιρετικό και μοναδικό πόνημα του αείμνηστου κ. Γεωργίου Κανδηλάπτη Κάνι. Συνεχίστε την ενημέρωσή σας στα επόμενα αφιερώματά μου.
Ποντι(α)κή Ιστορία & Λαογραφία – Βασίλειος Β. Πολατίδης – www.kotsari.com
