Παντελή Ηλ,. Μελανοφρύδη Β' Μέρος
ΙΔΡΥΣΙΣ
Παντελή Μελανοφρύδη.
Ο Παντελής Μελανοφρύδης εξιστορεί για την Γουμερά και επιμένει στις προφορικές παραδόσεις τις οποίες άκουσε ο ίδιος από μορφωμένους γέροντες του χωρίου Αδύσσης. Πίσω απ τον υπερκείμενο λόφο "Ο Τσηλέβας" ή Ηλέβγα, δηλαδή η Ανατολή (του Ήλ' το έβγα), στη νότια απότομη και βραχώδη πλευρά του βουνού "Τ' Αδιανού το ποδάρ'" που χωρίζει τις περιοχές της Άδυσσας και Τσίτης, σώζονται ερείπια Βυζαντινού Ναού με τη βόρεια πλευρά σχεδόν σκεπασμένη με τοιχογραφίες, ερημωθείσης Μονής από κατολίσθηση του εδάφους.
Κάθε χρόνο τελούσαν παράκληση στην εορτή της Ζωοδόχου πηγής. Η παράδοση λέει ότι οι μοναχοί της ερημωθείσης μονής κατά τον 4ο ή 5ο αιώνα πήγαν στην τοποθεσία απέναντι απ την Τσίτη που λεγόταν "Τ' Ηγουμερά" εκ του ονόματος του ιδιοκτήτου της Ηγουμερά και ίδρυσαν εκεί νέα Μονή. Σημειώνει ο κ Μελανοφρύδης ότι και μέχρι την εποχή του, η πάνω απ τη Μονή δασώδης περιοχή και έκταση λεγόταν απ τους Τσιτενούς αλλά και από τους καλογήρους "Ηγουμερά". Έτσι λοιπόν προέκυψε η ονομασία "Τ' Ηγουμερά το μοναστήρ'" ή απλώς "Γουμερά".
Η νότια πλευρά του βουνού "Τ' Αδιανού το ποδάρ'" είναι απότομη και βραχώδης αλλά παράλληλα και καλλιεργήσιμη, αποτελούσε εκτεταμένο αμπελώνα.
Κατά τον Ιωάννη Αβραμάντη η εκδοχή – ετυμολογία του ονόματος "Τ' Αδιανού το ποδάρ'" είναι ότι ίσως πρόκειται για το όνομα "Ανδριανού".
Απέναντι απ τη Μονή της Ζωοδόχου Πηγής – " Όλισμαν" υπήρχε άλλοτε συνοικισμός κοντά στο χωριό του οποίο το όνομα "Δώματα" είχε διατηρηθεί. Μέχρι εποχής του κ Μελανοφρύδη διασώζονταν και τα ερείπια του οικισμού. Τα τελευταία χρόνια όλη αυτή η έκταση είχε καλύφθηκε από κήπους λαχανικών και πατάτας.
Υπάρχει διήγησης των καλόγηρων της Μονής Γουμερά λέγουσα ότι, στα τέλη του ΙΖ΄ αιώνος ή αρχές του ΙΗ΄ η μονή υπέστη ληστρική επίθεση και επιδρομή, οπότε οι μοναχοί ζήτησαν καταφύγιο στο απρόσιτο οχυρό του μοναστηριού του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτη - "Τη Περιστερά το μοναστήρ'" όπου πρόθυμα τους περιέθαλψαν.
Είναι άγνωστο, πόσα χρόνια φιλοξενήθηκαν εκεί οι μοναχοί της Γουμεράς. Όταν ηρέμησαν τα πράγματα, αποφάσισαν να επιστρέψουν στη Μονή της υπακοής τους, οπότε η μονή του Περιστερεώτη τους εφοδίασε με ρούχα, άμφια, και εκκλησιαστικά βιβλία, ιδίως μουσικά όπου πάνω υπήρχε επιγραφή : "Κτήμα της Μονής του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα".
Στο υπόγειο του Ναϊσκου που ετιμάτο στη μνήμη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, υπήρχε το οστεοφυλάκιο ενώ έξω από το άγιο Βήμα ήταν τοποθετημένο κομψό κενοτάφιο πελεκημένο σε πέτρα, του Μητροπολίτου Σιλβέστρου του Β΄.
Στη Μονή θησαυριζόταν το σπουδαιότερο κειμήλιο, ένα χειρόγραφο Ευαγγέλιο σε μεμβράνη του ΙΕ΄ αιώνος, το οποίο χάθηκε την περίοδο του πολέμου. Η Μονή είχε συληθεί από αρχαιοκάπηλους λίγο πριν. Η τύχη των καλλιτεχνικών εικόνων, της βιβλιοθήκης, όλης της σειράς των λόγων του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου (εκδόσεις ΜΙΛΝ) και των λοιπών κειμηλίων, αγνοείται.
Δείτε το βίντεο για τoυς Πανηγυρισμούς εις την Παναγίαν Γουμερά Πόντου
Δείτε το βίντεο για την Ιερά Μονή Παναγίας Γουμερά Πόντου, Α΄ Μέρος
Δείτε το βίντεο για την Ιερά Μονή Παναγίας Γουμερά Πόντου, B΄ Μέρος
Δείτε το βίντεο για την Ιερά Μονή Παναγίας Γουμεράς Πόντου, Γ' Μέρος