Πάμε Φασουλίτζα μ’. Δημοτικό τραγούδι του Ανατολικού Πόντου
Αναθεμά και τα μακρά ντο 'κ̌ι' πάει η λαλίαν
τ' ομμάτι̤α μ' εσκοτείνεψαν κι ασην αροθυμίαν.
Πάμε Φασουλίτζα μ' - Χορός Τίκ, Δημοτικό τραγούδι Ανατολικού Πόντου
Αναθεμά και τα μακρά ντο 'κ̌ι' πάει η λαλίαν
τ' ομμάτι̤α μ' εσκοτείνεψαν κι ασην αροθυμίαν
Πάμε Φασουλίτσα μ' πάμε
ρίζα μ' για τ' εσέν' θα χάμαι
Ύειας και χ̌αιρετίσματα τ' αρνί μ' τ' αρματωμένον
αν ερωτά και για τ' εμέν', η κάρδια μ' ματωμένον
Χωρίς αέραν το πουλίν χωρίς νερό το ψάρι
χωρίς αγάπην 'κ̌ι' 'ίνεται κορίτσ' και παλικάρι
Τραγώδεσα τραγώδεσα κι' εκόπεν' το λαλόπο μ'
Κι αν αγαπάς 'μεν πέε̤ι ατο, μη τρώγω το καρδόπο μ'
Αναθεμά κι αναθεμά τον κύρη σ' και τη μάνα σ'
Εποίκε 'σε τσούνας κουτάβ' με τόσα περηφάνειας
Πρόκειται για ένα απ' τα πάμπολλα Ποντιακά δίστιχα, τα οποία αποτελούν ξεχωριστό ποιητικό είδος, γνωστό σ' όλο τον Ελλαδικό χώρο. Ιδιαίτερα τραγουδήθηκαν στον Πόντο και την Κρήτη (μαντινάδες), λέγεται δε ότι εμφανίστηκαν γύρω στον 15ο αιώνα. Τα Ποντιακά δίστιχα τραγουδιούνται πάντοτε πάνω σε συγκεκριμένους σκοπούς. Δύο έως τέσσερα δίστιχα με παρόμοιο περιεχόμενο και ένα ομοιογενές ρεφραίν, αποτελούν ένα ολοκληρωμένο τραγούδι. Ο απλός λαός τα συγκρατεί στη μνήμη του, απ' τον χαρακτηριστικό τους τίτλο ο οποίος συνήθως βγαίνει από ένα βασικό τους στίχο ή απ' την επωδό. Το συγκεκριμένο τραγούδι ανήκει στα δίστιχα της ξενιτειάς όπου εκφράζεται ανάγλυφα η ψυχολογική κατάσταση του ξενιτεμένου, που νοσταλγεί τον έρωτα της αγαπημένης του. Η μελωδία ανήκει στον πρώτο ήχο (κατά την βυζαντινή μουσική) εκ του φθόγγου Δι, ενώ ο ρυθμός είναι πεντάσημος. Είναι τραγούδι του Ανατολικού Πόντου, με χρόνο μέτριο – γοργό και είναι τοποθετημένο πάνω στο χορό Τίκ. Πηγή μουσικού μέλους: Μουσικόν Αρχείον Πόντου. Τραγουδά η 20μελής Βυζαντινή Εκκλησιαστική Χορωδία του Πρωτοψάλτη Γ.Ι. Κακουλίδη. Το κείμενο & ο σχολιασμός ανήκει στον κ. Γεώργιο Ι. Χατζηελευθερίου (Λαογράφο-μελετητή-ερευνητή).
Λεξιλόγιο: Φασουλίτζα = υποκοριστικό του ουσιαστικού φασούλιν.
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com
