Ο οπλαρχηγός Παντελής Αναστασιάδης ο επονομαζόμενος "Παντέλ Αγάς".
Ο οπλαρχηγός Παντελής Αναστασιάδης ο επονομαζόμενος "Παντέλ Αγάς". H Λέσχη Ποντίων Ν. Καβάλας με συναίσθηση του χρέους στην Ιστορία και τον τόπο, δεν ξέχασε τον Παντέλ Αγά, έναν άνθρωπο που με τη δράση του, βοήθησε για τη διάσωση πολλών Ποντίων στο αντάρτικο του Πόντου.
Πριν λίγες μέρες συμπληρώθηκαν 44 χρόνια από το θάνατό του. Έτσι η Λέσχη Ποντίων Καβάλας, οργάνωσε μία απλή και σεμνή εκδήλωση προς τιμή του στο Ποντολίβαδο όπου βρίσκεται ο τάφος του. Ακολουθεί η ομιλία του Γ. Γραμματέα της Λέσχης Ποντίων Ν. Καβάλας Γεώργιου Χαρπαντίδη: Στις 27 Οκτωβρίου του 1969, άφηνε την τελευταία του πνοή, ένας από τους θρυλικούς ήρωες του Ποντιακού αντάρτικου, ο οπλαρχηγός Παντελής Αναστασιάδης ο επονομαζόμενος "Παντέλ Αγάς". Ο Παντελής Αναστασιάδης του Λαζάρου και της Συμέλας γεννήθηκε το 1896 στο χωριό Τσιμενλί Σαμψούντας και απεβίωσε στις 27-10-1969 στο χωριό Ποντολίβαδο Καβάλας. Η οικογένεια του Λάζαρου Αναστασιάδη είχε έξι αγόρια. Τον Ισαάκ, τον Σταύρο, τον Παναγιώτη που απαγχονίστηκε στην Αμάσεια το 1921, τον Αριστόβουλο, τον Ιερεμία και τον Παντελή. Ο Παντελής Αναστασιάδης Φοίτησε στο Δημοτικό σχολείο του Τσιμενλί και στη συνέχεια στη Σαμψούντα όπου πήγε ως την Πέμπτη τάξη του Γυμνασίου. Δεν πρόλαβε να τελειώσει το Γυμνάσιο γιατί ένα βράδυ κάνοντας βόλτα με άλλα τέσσερα παιδιά έξω από το Δικαστήριο της Σαμψούντας, ο θόρυβος από τα πατήματα των αλόγων ενόχλησε τους Τούρκους δικαστές και δόθηκε εντολή ως το πρωί τα πέντε παιδιά να εκτελεσθούν. Τα τρία παιδιά, μεταξύ των οποίων και ο Παντελής, γλίτωσαν γιατί οι τρείς οικογένειες πρόλαβαν και ειδοποιήθηκαν και έτσι σώθηκαν τα παιδιά τους. Τα δύο άλλα παιδιά δεν πρόλαβαν να ειδοποιηθούν και το πρωί εκτελέστηκαν. Μετά από αυτό το συμβάν, το 1914, ο Παντελής Αναστασιάδης σε ηλικία μόλις 18 ετών, ανεβαίνει στο βουνό, αγωνίζεται, πολεμάει δίνοντας έτσι τη δυνατότητα σε χιλιάδες ανθρώπους, γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους να σωθούν. Ιστορική παραμένει η σύγκρουση στο όρος Αγιού–Τεπέ στις 16-11-1916 όπου με σαράντα επτά (47) αντάρτες και δύο χιλιάδες πεντακόσια (2500) γυναικόπαιδα κατόρθωσε να αντιμετωπίσει χιλιάδες τακτικού Τουρκικού στρατού με αποτέλεσμα το θάνατο εκατόν δεκαεννιά (119) Τούρκων στρατιωτών και 8 Αξιωματικών με μοναδική απώλεια μόνο τεσσάρων (4) ανταρτών, σώζοντας έτσι χιλιάδες γυναικόπαιδα που συνόδευαν το αντάρτικο σώμα. Μαζί με τον ήρωα Παντέλ Αγά θα ήταν παράλειψη να μην μνημονεύουμε ένα ακόμη ήρωα του Ποντιακού αντάρτικου τον οπλαρχηγό Δημήτριο Χαραλαμπίδη. Ο Παντελής Αναστασιάδης ήταν υπαρχηγός του Δημήτρη Χαραλαμπίδη (απεβίωσε το 1928), και από το 1915 και γαμπρός του αφού παντρεύτηκε την κόρη του Φωτεινή. Ο οπλαρχηγός Παντελής Αναστασιάδης ο επονομαζόμενος Παντέλ' Αγάς. Ο Παντέλ-Αγάς έχοντας υπό την ευθύνη του άλλα 156 άτομα μετά από απίστευτες ταλαιπωρίες δια μέσου Ρωσίας-Ρουμανίας-Βουλγαρίας και από εκεί με τρένο δια μέσου Αλεξανδρουπόλεως–Κομοτηνής-Ξάνθης φθάνει στην Δράμα το 1923 μέσα σε απερίγραπτες στιγμές συγκίνησης συγγενών και φίλων, που τους περίμεναν με κλάματα και δάκρυα για την απώλεια των προσφιλών προσώπων. Τέλη Φεβρουαρίου του 1923 εγκαταστάθηκε στο Ποντολίβαδο Καβάλας μέχρι τον θάνατό του. Σήμερα 44 χρόνια μετά τον θάνατό του η Λέσχη Ποντίων Ν. Καβάλας με σεμνότητα αλλά και με συναίσθηση του χρέους απέναντι στην ιστορία και τον τόπο, τέλεσε στην μνήμη του τρισάγιο για να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής σε ένα άξιο τέκνο του Ποντιακού Ελληνισμού και να εκφράσουμε απλά και ταπεινά τα αισθήματα παντοτινής εκτίμησης και ευγνωμοσύνης προς ένα άνθρωπο που καθοδηγούμενος από την φλόγα του άδουλου πατριωτισμού, διέθεσε τον εαυτό του σε μία πανανθρώπινη υπόθεση. Πρωτοβουλίες όπως η σημερινή είναι αναγκαίες έτσι ώστε να συντηρούμε ζωντανή και άσβεστη τη μνήμη των ανθρώπων που προσέφεραν στον Ποντιακό Ελληνισμό, ο ηρωισμός τους θα πρέπει να αποκατασταθεί και να αναδειχθεί στην κοινωνία και στην εκπαίδευση, διατρανώνοντας πως και σήμερα εμείς οι Πόντιοι διαθέτουμε ακόμη οράματα, ιδανικά και αξίες. Τελειώνοντας στρέφουμε με ευλάβεια την σκέψη μας και τη μνήμη του θα θερμαίνει πάντα η αγάπη μας. Ένας από τους αντάρτες αυτούς ήταν ο Παντέλ Αγάς, κατά κόσμο Παντελής Αναστασιάδης. Γεννήθηκε το 1896 στο χωριό Τσιμενλί νοτιοδυτικά της Σαμψούντας και περίπου 12 χιλιόμετρα από αυτήν. Ο πατέρας του ήταν ο Λάζαρος Αναστασιάδης και η οικογένειά τους είχε έξι αγόρια. Πήγε στο δημοτικό σχολείο του Τσιμενλί και στη συνέχεια μέχρι την 5η Γυμνασίου στη Σαμψούντα, όπου ζούσε μαζί με τον αδελφό του Παναγιώτη. Μετά από απειλή για τη ζωή του και σε ηλικία μόλις 18 χρονών, ανεβαίνει στο βουνό, αγωνίζεται, πολεμάει και διασώζει γυναικόπαιδα. Μάλιστα όπως είναι καταγεγραμμένο, στις 16/11/1916 στο όρος Αγιού τεπέ, ύστερα από σύγκρουση των ανταρτών του Παντέλ Αγά με χιλιάδες Τούρκους στρατιώτες, σκοτώθηκαν 119 στρατιώτες και 8 αξιωματικοί και σώθηκαν χιλιάδες γυναικόπαιδα που συνόδευαν το αντάρτικο σώμα. Αργότερα μέσω Ρωσίας, όπως αρκετοί άλλωστε συμπολεμιστές του, έρχεται στην Ελλάδα και εγκαθίσταται στο Ποντολίβαδο. Εκεί. έζησε με την οικογένειά του, τους δυο του γιους και τη μια κόρη, μέχρι το 1969, οπότε και πεθαίνει. Όμως πρόλαβε να γράψει σε χειρόγραφο ημερολόγιο όλα εκείνα που πέρασε ως αντάρτης στον Πόντο. Το Κέντρο Ενότητας και Μελέτης-Προβολής των Αξιών μας, «Ενωμένη Ρωμιοσύνη», εξέδωσε το χειρόγραφο αυτό σε βιβλίο με τον τίτλο «Μνήμες του Ποντιακού Έπους 1913-1922», ώστε να μπορέσουμε όλοι να γίνουμε γνώστες, του τι ακριβώς συνέβη εκείνη την εποχή. Σ' αυτό το χειρόγραφο ο ίδιος ο συγγραφέας διασώζει ένα μέρος της ταυτότητάς του και της ιστορίας του Ελληνισμού του Πόντο. Είναι μία ασφαλής πηγή πληροφοριών, από ένα αυτόπτη των γεγονότων και πρωταγωνιστή τους. Είναι μία αφήγηση που μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη σε όσους ανθρώπους αναζητούν την αλήθεια. Και όπως αναφέρει ο ίδιος ο Παντέλ Αγάς στο βιβλίο, «η αφήγησις αύτη δυνατόν να μην έχει γραφεί εις λογοτεχνικόν ή ιστορικόν ύφος νομίζω, πλήν όμως έχει ιστορικήν αξίαν καθ΄ όσον πληροί τον μεγαλύτερον όρον των ιστορικών γεγονότων. Είναι αυθεντική. Καθ' όσον των περιγραφόμενων συμβάντων δεν είμεθα ακροαταί ή απλοί θεαταί, αλλά ήρωες».
Ποντιακή Ιστορία και Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com