Η εορτή των Τριών Ιεραρχών στην Χάρσοραν (Χάρσ̌ερα) της Τραπεζούντας του Πόντου το 1908

Τρείς Ιεράρχες, Βασίλειος ο Μέγας, Ιωάννης ο Χρυσόστομος και Γρηγόριος ο Θεολόγος Ένα από τα πολλά έθιμα που φέραμε απ’ την Χάρσορα του Πόντου και διατηρούμε κι εδώ στην νέα μας πατρίδα, είναι και ο πάνδημος πανηγυρικός εορτασμός της ημέρας των Τριών Ιεραρχών. Με συγκίνηση φέρνω στην μνήμη μου έναν τέτοιον εορτασμό της ιδιαίτερης πατρίδας μου, της Χάρσορας το έτος 1908.

Αλησμόνητα χρόνια κι αλησμόνητοι τόποι. Μετά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας, ξενικά όλο το εκκλησίασμα για το Σχολείο. Προηγούνται τα εξαπτέρυγα, ο δίσκος με τα κόλλυβα, ο ιερέας με τα άμφια του κι ακολουθούν οι σχολικοί έφοροι, οι διδάσκαλοι κι οι μαθητές, έπειτα οι επίτροποι και όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Παρακολουθείστε το αφιερωματικό μας βίντεοΣτη μεγάλη αίθουσα του Σχολείου ο ιερέας ευλογεί τα κόλλυβα. Έπειτα όλοι κάθονται, ενώ δύο μέλη της σχολικής εφορείας προσφέρουν κόλλυβα με ούζο. Ακολουθεί ο πανηγυρικός της ημέρας που τον εκφωνεί ο διδάσκαλος Αθανάσιος Ελευθεριάδης. Με την ολοκλήρωση του λόγου, οι μαθητές ψάλλουν το τροπάριο “Τους Τρείς Μεγίστους Φωστήρας” και μερικά άλλα εθνικά τραγούδια, κι έπειτα, αποχωρούν. Με την αποχώρηση των μαθητών ακολουθεί το κοινωνικό μέρος της εορτής. Τα δύο μέλη της επιτροπής προσφέρουν εκ νέου κόλλυβα και ούζο αλλά αυτή τη φορά τα συνοδεύει και ο ταμίας με τον δίσκο πάνω στον οποίο είναι απλωμένο ένα μεγάλο μαντήλι. Ο καθένας ρίχνει ότι μπορεί, είτε σε χρήμα είτε σε κάποιο άλλο αντικείμενο αξίας. Όταν ολοκληρωθεί η περιφορά του δίσκου, γίνεται δημοπρασία των αντικειμένων. Θυμάμαι, όταν καταμετρήθηκαν οι προσφορές μαζί με τα ποσά απ’ την δημοπρασία, συγκεντρώθηκαν συνολικά χίλια εξακόσια γρόσια. Η μεγάλη συγκίνηση όμως της ημέρας ήταν το εξής ακόλουθο γεγονός. Όταν ο ταμίας σήκωσε το μαντήλι απ’ τον δίσκο, από κάτω υπήρχε ένας φάκελος απευθυνόμενος προς την σχολική επιτροπή. Τον άνοιξαν και διάβασαν το περιεχόμενο του γράμματος που έλεγε τα εξής : “Ο υπογεγραμμένος Αναστάσιος Χαραλαμπίδης προσφέρω υπέρ του Ιερού Σχολείου Χάρσ̌ερας χίλια ρούβλια, άτινα κατέθεσα εις την Τράπεζαν Καπαγιαννίδη εις Τραπεζούντα”.
Τρείς Ιεράρχες, Βασίλειος ο Μέγας, Ιωάννης ο Χρυσόστομος και Γρηγόριος ο Θεολόγος Χωρίς καμία αναβολή, ευθύς κι επί τόπου έγινε επίσημη συνεδρίαση των μελών της Σχολικής Εφορίας και της Δημογεροντίας κι ανακήρυξαν τον Αναστάσιο Χαραλαμπίδη μέγα ευεργέτη του Σχολείου και έλαβαν απόφαση : να αναρτήσουν την φωτογραφία του στην Σχολή και να τελείται την πρώτη Κυριακή κάθε έτους μετά της Υπαπαντής του Κυρίου, μνημόσυνο υπέρ των ευεργετών, δωρητών και συνδρομητών του Σχολείου. Μέλη της Σχολικής Εφορείας εκείνο το έτος ήταν οι μακαριστοί : Πέτρος Χαραλαμπίδης, Αβραάμ Τσελεπίδης και Θωμάς Μερτσανίδης. Διδάσκαλοι ήταν οι : Αθανάσιος Ελευθεριάδης απ’ την Αργυρούπολη και οι Νικόλαος Τσαϊρίδης και Γεώργιος Λαζαρίδης απ’ την Χάρσ̌ερα. Με τον απλό και σεμνό αυτόν τρόπο ενισχύονταν τα σχολεία μας στα βάθη του Πόντου και ο αναλφαβητισμός ήταν σχεδόν άγνωστος στους Έλληνες του Πόντου, ενώ στους γείτονες μας τούρκους ήταν γενικώς άγνωστα τα γράμματα. Οι περισσότεροι σημερινοί κάτοικοι της Αγροσυκιάς Πέλλης κατάγονται απ’ τις ενορίες Διάκονια και Ομάλια της Χάρσ̌ερας. Προσπαθούν να μιμούνται σε όλα τους προγόνους τους κι επειδή το σημερινό σχολείο έχει πολλές ελλείψεις, επαναλαμβάνουν επετειακά στην εορτή των Τριών Ιεραρχών την τελετή που έλαβε χώρα εδώ και πενήντα χρόνια στο αλησμόνητο χωριό τους, στην παλιά πατρίδα (αναφέρεται στην περίοδο που σύνταξε την παρούσα αναφορά, το έτος 1960). Ας ευχηθούμε, στον δίσκο εκείνης της ημέρας να προσφέρουν όλοι οι Χαρσ̌ερέτ’, όπου κι αν βρίσκονται.

Διαβάστε επίσης περισσότερα ιστορικά - γεωγραφικά και λαογραφικά στοιχεία για την Χάρσερα του Πόντο στο αφιέρωμα μου:  http://www.kotsari.com/pontos/poleis-oikismoi-xoria-perioxes-toponimia-tou-pontou/393-xarsera-xaldia-kimishana-trapezounta-pontos

Πηγή: Θεοδωρίδης, Ηλίας, Ποντιακή Εστία Τεύχος 121-122, Αγροσυκιά Πέλλης, Ιανουάριος 1960

Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com 

Pin It

Print

Add comment


Security code
Refresh

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ