Τραγούδι της περιφέρειας της Ματσούκας του Πόντου, τοποθετημένο πάνω στο Μονό (ίσιο-στητό) χορό των Ελλήνων Ματσουκαίων. Ο ρυθμός είναι σύντομος γοργός.

Αναθεμά τη μάνα σου εσένα ποδεδίζω
εφέκα το κετσίκνεμα και για τ' εσέν' νουνίζω

"Οι λαϊκοί οργανοπαίκτες και τραγουδιστές, αυθεντικοί εκφραστές του συναισθηματικού κόσμου του ποντιακού λαού, γίνονται υπέροχοι λειτουργοί στο ναό της ποντιακής μούσας. Ανασταίνουν με τις νότες τους κάθε ώρα και στιγμή τις αλησμόνητες πατρίδες, διαλαλώντας τη δόξα και τις ομορφιές του παρελθόντος. Η διατήρηση και συνέχιση των παλιών μουσικών παραδόσεων αποτελούν την ιερή υποθήκη των πατεράδων τους, που την εκπληρώνουν στο ακέραιο" Στάθης Ευσταθιάδης. 

Τραγούδι της Σαντάς του Πόντου τοποθετημένο πάνω στον όρθιο, στητό μονό χορό Τίκ της περιοχής, σε αργή χρονική αγωγή.

 'Σ σην πόρτα σ' πα να σπάουμαι άμον Σαντέτ'κον κριάρι,
ν' εμπαίν'τς, ν' εβγαίν'τς , να κλαίς και λές, κρίμαν ΄ς σο παλληκάρι.

Στα βυζαντινά χρόνια λεγόταν Ακρίτης, λέξη που παράγεται από τα «άκρα = σύνορα». Πρόκειται για μεταφορά από τη λατινική (Limit up = σύνορο), λιμιταναίος ή λιμιτάνεος. Σήμαινε, τον φύλακα των συνόρων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Για πρώτη φορά ο όρος «Ακρίτας» μνημονεύεται από τον Αυτοκράτορα/συγγραφέα Κωνσταντίνο Ζ' τον Πορφυρογέννητο. Επίσης αναφέρεται στα έργα : «Περί παραδρομής πολέμου», «Στρατηγικόν του Κεκαυμένου», από τον Μιχαήλ Ατταλειάτη, και τέλος από τον Θεόδωρο Πτωχοπρόδρομο.

Το δημώδες ακριτικό τούτο άσμα είναι τοποθετημένο πάνω στον Τραπεζουντέϊκο χορό Ομάλ' 

Ακρίτας όντες έλαμνεν σην παραποταμέαν
επέ(γ)'νεν κι έρτον κι έλαμνεν την ώραν πέντε αυλάκια
επέ(γ)'νεν κι έρτον κι έσπερνεν εννέα κότια̤ σπόρον