• Home

Ο Γάμος, στην Αργυρούπολη του Πόντου

ποντιακός,γάμος,χαρά,λαογραφά,χοροί,έθιμα,τραγούδια,γαμήλια,κιμισχανά,αργυρούπολη,ψαλάφεμα,θύμιζμανΤα γαμήλια έθιμα των Ελλήνων της Αργυρούπολης του Πόντου 

Το ψαλάφεμαν ( η επιλογή της νύφης )

Οι γάμοι από έρωτα ή από απ' ευθείας γνωριμία των νέων ήταν σπάνιοι. Η μητέρα του νέου -εκ του αφανούς- παρακολουθούσε τις υποψήφιες νύφες και αφού κατέληγε, τότε έπειθε τον σύζυγο και τον γιό της για την επιλογή της νέας.
Συνηθίζονταν οι στοίχοι : « εγώ ας ση μάννας –ι-μ' και ας ση κυρού μ' την βουλήν 'κ' εβγαίνω »
και το τραγούδι : « Μάννα μ' αν είσαι η μάννα μου κι αν είμαι το παιδόπο σ', εδέβαν τα νεότητα μ' υπάντρεψέ με οφέτος ».

Βασικό κριτήριο για την επιλογή της νύφης ήταν το οικογενειακό της περιβάλλον. Έλεγαν χαρακτηριστικά : «τέρεν την ούγιαν κ' έπαρ' το πανίν, τέρεν την μάνναν κ' έπαρ' το κορίτσ'»
Επίσης έπρεπε να είναι προκομένη, εργατική, μετρημένη, εύστροφη, ντροπαλή, νοικοκυρά, υγιής. Τέλος θα έπρεπε να είναι όμορφη και να έχει σωματικό κάλλος. Οι άσχημες και αδύνατες κοπέλες δεν είχαν πέραση και θεωρούνταν μη υγιείς.

Δείτε ένα βίντεο σχετικό με το Νυφέπαρμαν της ορφανής κόρης

Pin It

Print

Ποντιακά Εδέσματα, Ποντιακή Κουζίνα

ποντιακή,κουζίνα,εδέσματα,φαγητά,κορκότα,χασίλ,πλουγούρ,λαβάσια,γαλοφαϊν,μιντζίν,φελία,τσουμούρ,μπουσίντρια,τσιριχτά,γουλία,τρίμαν,σέφτελα,ωβά,μακαρίνα,χαψία,χοσάφΤο « πλουγούρ'» ή « πουλγούρ' »

Γίνεται από ξερό κοπανισμένο σιτάρι (γιαρμάς).
Μ' αυτό κάνουν το « πλουγουροπίλαβον », πολύ νόστιμο με γιαούρτι.

Τα «κορκότα»
Καλαμποκίσιος γιαρμάς χοντροαλεσμένος σε χερόμυλο («χ̌̌ερομύλι͜α»). Όταν το καλαμπόκι χλωρό το ξεραίνουν στο φούρνο, τα κορκότα του τα λένε «φούρνικα».
Όταν τα ξεραμένα καλαμπόκια στο φούρνο τ' αλέθουν σε αλεύρι, το λένε «φουρνικένιον ή φούρνικον αλεύριν».
Τα παρασκευάσματα από «φουρνικένιον αλεύριν» είναι νόστιμα, όπως εκείνα που γίνονται από σιμιγδάλι.
Με τα «κορκότα» γίνονται πολλά φαγητά, όπως φασόλια με κορκότα, λάχανα σούπα με κορκότα και με φασόλια μαζί, γάλα με κορκότα, το «κορκοτοσίρβ'», σούπα με κορκότα και ξερά δαμάσκηνα γίνεται σαρακοστιανή σούπα.

Το «χασίλ'»
Πηχτό φαγητό, σαν πιλάφι, με κορκότα και αλεύρι. Τρώγεται βυθίζοντας την κουταλιά του «χασίλ'» μέσα σα «'θόγαλαν», σε γάλα, σε γιαούρτι, ή σε «τάν'» (αϊράνι) ή και σε λιωμένο τσιγαρισμένο βούτυρο.
Ανοίγουν βαθύ κρατήρα μέσα στο «χασίλ'» και ρίχνουν μέσα στην κωνική κοιλότητα του, ένα από τα παραπάνω βοηθητικά («συφάγια») κι από γύρω γύρω παίρνουνε με τα κουτάλια το «χασίλ'», το περιλούζανε στο λιωμένο βούτυρο, «'θόγαλαν» κ.λ.π., ανάλογα με το προσφάγι και το καταβροχθίζουν με βουλιμία. Τούτο γίνεται νοστιμότερο, όταν τα κορκότα είναι φούρνικα.

Pin It

Print

Το τραγούδι των φρούτων, Αργυρούπολης Πόντου

τραγούδι,φρούτων,κιμισχανά,αργυρούπολη,πόντου,χοροί,ποντιακοίΕκουρφεύτεν και ν' η σύκα κι είπεν είμαι όλων καλλίων
Σους γαμέτα κονιδέα, σουφρομίδ', και πως εισ' όλων καλλίων ;
Εκουρφεύτεν και το μήλον κι είπεν είμ' όλων καλλίον
Σους γαμέτα σκωλεκέα, και πως εισαι όλων καλλίον ;
Εκουρφεύτεν και τ' απίδ' κι είπεν είμ' όλων καλλίων
Σους γαμέτα ζαρογούλ' , και πως εισ' όλων καλλίον ;
Εκουρφεύτεν το σταφύλι κι είπεν είμ' όλων καλλίον
Σους γαμέτα κοκκινόματ', δακρομάτ' και πως εισ' όλων καλλίων ;

Δείτε το σχετικό βίντεο για το χορό και το τραγούδι της Τρυγονίτσας της Αργυρούπολης του Πόντου

Pin It

Print

Ποντιακή ποίηση και μουσική

ποντιακή,ποίηση,μουσική,λαογραφία,γλώσσα,διάλεκτος,μουσικά,όργανα,χοροί,θρύλοι,παραδόσεις,ήθη,έθιμα Αν αναζητήσουμε μέσα στα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον πολιτισμό ενός λαού, σίγουρα ξεχωριστή θέση θα έχουν τα ιδανικά του, οι θρύλοι και οι παραδόσεις του, η γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα του . Γιατί μέσα από αυτά αντικατοπτρίζεται ο βαθμός της ψυχικής δύναμης και της πνευματικής δημιουργίας κατά τα στάδια εξέλιξης αυτού του λαού.

Τα στοιχεία λοιπόν αυτά που είναι και το ερέθισμα για την ψυχική ανάταση των λαών έρχεται να στολίσει η ποίηση, η μουσική και γενικά το λεπτό εκείνο συναίσθημα που μόνο εκείνο ξέρει να συγκινεί και να εξυμνεί .
Ο λαός του Πόντου από την εποχή των Κομνηνών αλλά και αργότερα μέσα στο σκοτάδι της βάρβαρης δουλείας, δεν σταμάτησε ποτέ να τραγουδά να εξυμνεί κάθε υψηλή ιδέα, την αυτοθυσία , τον ηρωισμό, να συμμερίζεται την χαρά αλλά και τον πόνο του Έθνους και να δείχνει στο σκλαβωμένο γένος τον δρόμο της ελευθερίας και της Εθνικής αποκατάστασης.
Τα κείμενα όμως πολλών από αυτά δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι είναι αυθεντικά διότι η μετάδοση τους από γενιά σε γενιά αλλά και η απόδοσή τους από περιοχή σε περιοχή φυσικό ήταν να φέρουν σε αυτά αλλοιώσεις, παραλήψεις και πολλές παραλλαγές.
Και για αυτά βλέπουμε σε πολλά τραγούδια, κενά ή προσθήκες παρμένες από άλλα τραγούδια, μάλιστα σε τέτοιο σημείο που να αλλοιώνεται κατά βάση η λογική σειρά των στοιχείων και η έννοια του τραγουδιού. Αυτά βέβαια δεν μειώνουν την αξία τους και δεν παύουν να είναι η μελοποιημένη ιστορία του Ποντιακού λαού .
Τα Ποντιακά τραγούδια από απόψεως ποιήσεως όχι μόνο δεν υστερούν από τα τραγούδια των άλλων περιοχών του Ελληνισμού, αλλά έχουν επιπλέον ένα δικό τους χαρακτηριστικό χρώμα που τα τοποθετεί σε μία εξαιρετική θέση και δίνει σε αυτά μία ιδιαίτερη αξία. Αν αναλογιστούμε δε ότι τα τραγούδια αυτά διασώθηκαν επί μία χιλιετηρίδα, μέσα στην αμάθεια και την αγραμματοσύνη, κάτω από την καταστροφική μανία ενός σκληρού κατακτητή, τότε η αξία τους είναι κάτι το ξεχωριστό .
Το κρυφό νανούρισμα της γιαγιάς δίπλα στη κούνια του εγγονού, ήταν η αρχή της μεγάλης προσπάθειας να μην ξεχαστούν όλα εκείνα τα μεγάλα της Ποντιακής φυλής, μέσα στη λαίλαπα του φόβου της τρομοκρατίας, της εξόντωσης.
Αυτό αποδεικνύει και το γεγονός ότι ενώ σε όλον σχεδόν τον μεσαίωνα η ονομασία «Έλληνες» δεν συναντιέται ποτέ σε κανένα δημοτικό τραγούδι των υπόλοιπων Ελληνικών τμημάτων, μέσα από τα Ποντιακά τραγούδια δεν έπαψε ποτέ να εξυμνείται ο Ελληνισμός και η ιστορία του.

Pin It

Print

Μονά Τίκια Ματσουκάτ'κα

ποντιακά,τραγούδια,δημώδη,άσματα,ματσούκας,πόντου,τίκ,αποκάθενκιάν,ταπάνκαικά,χοροί,χριστόφορος,χριστοφορίδης,τετράλοφος,κοζάνη,κωστάκης,πετρίδης,λύρα,κεμεντζέΑθάνατη Ποντιακή Μούσα - Ύμνος στη δόξα σου αλησμόνητη Ματσούκα

"Το κεμεντζόπο μ' έπαιζα αφκά και ΄ς σα εβόρας

εγώ 'θάρνα τ'εμόν' έτον, ατό πως έτον χώρας ;

Άμον αέραν είδα 'σε, άμον αέρα 'δαίβες
κι ως να εκαλοετέρνα 'σε ραχ̌ία επιδαίβες

Δείτε το σχετικό βίντεο και ακούστε δημώδη άσματα των Ελλήνων της Ματσούκας του Πόντου

Ιστορική ηχογράφηση στην Αμερική
Παίζει λύρα ο Κωστάκης Πετρίδης και τραγουδά ο Χριστόφορος Χριστοφορίδης (Στοφόρον)

Pin It

Print

Κουνιχτόν, Νικοπολίτικον Ομάλ’ - (Σιπρτού), Ομάλ' Γαράσαρης

Το Νικοπολίτικο Ομάλ΄ ή Γαρασαρέτκον. Νικοπολίτες με τις γαμήλιες επιχώριες παραδοσιακές τους ενδυμασίες Νικοπολίτικον Ομάλ' - Γαρεσαρέτ'κον Ομάλ' - Κουνιχτόν  - Σιπρτού

Το Κουνιχτόν είναι ομαλός μικτός χορός της περιφέρειας Νικοπόλεως, Κολωνίας του Νομού Κερασούντας. Είχε αργή συνήθως χρονική αγωγή και χορευόταν από άντρες και γυναίκες. Το δέσιμο των χεριών γίνεται στις παλάμες με λυγισμένους τους αγκώνες. Δεν αποτελεί ξένη εικόνα να δένουν τα χέρια των χορευτών όχι μόνο στις παλάμες αλλά και στα τελευταία μικρά δάχτυλα των χεριών ή και με λυγισμένους τους αγκώνες ελαφρώς κάτω. Τα βήματα του χορού είναι δέκα. Η κίνηση στους ώμους και τις πλάτες είναι εμφατική, ηπίως τρομαχτή.

Δείτε το σχετικό βίντεο για το χορό Κουνιχτόν, τον Ομαλό χορό της Νικόπολης του Πόντου

Pin It

Print

More Articles ...