Ο Παντελής Καραϊσαρλίδης

Ο Παντελής Καραϊσαρλίδης γεννήθηκε στη Σαμψούντα. Στα 1916-1917 ανέβηκε αντάρτης στα βουνά, αντιδρώντας στην τουρκική καταπίεση, αγωνιζόμενος μαζί με τους άλλους Έλληνες του Πόντου για να περισώσουν ότι ήταν δυνατό από το Ελληνικό στοιχείο της περιοχής.

Καπετάνιος σε αντάρτικο σώμα, ανέβηκε στα βουνά έχοντας αφήσει στη Σαμψούντα τη μητέρα, τη γυναίκα και το μικρό του παιδί. Οι τούρκοι σκότωσαν τη μητέρα αλλά και τη γυναίκα του, η οποία βρέθηκε νεκρή με το μωρό να θηλάζει στο στήθος της. Αργότερα διέφυγε κυνηγημένος απ' τον Πόντο με καράβι όπως και πολλοί άλλοι Έλληνες και έφτασε στην Ηγουμενίτσα. Στη διάρκεια του ταξιδιού το παιδί του πέθανε. Το άγονο της περιοχής της Ηπείρου τους ανάγκασε να καταφύγουν στην εύφορη περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα στη Δράμα.

Δείτε το σχετικό βίντεο για τον καπετάνιο του Ποντιακού Αντάρτικου Παντελή Καραϊσαρλίδη

Ο οπλαρχηγός Παντελής Αναστασιάδης ο επονομαζόμενος "Παντέλ Αγάς".

H Λέσχη Ποντίων Ν. Καβάλας με συναίσθηση του χρέους στην Ιστορία και τον τόπο, δεν ξέχασε τον Παντέλ Αγά, έναν άνθρωπο που με τη δράση του, βοήθησε για τη διάσωση πολλών Ποντίων στο αντάρτικο του Πόντου. Πριν λίγες μέρες συμπληρώθηκαν 44 χρόνια από το θάνατό του. Έτσι η Λέσχη Ποντίων Καβάλας, οργάνωσε μία απλή και σεμνή εκδήλωση προς τιμή του στο Ποντολίβαδο όπου βρίσκεται ο τάφος του.

Ακολουθεί η ομιλία του Γ. Γραμματέα της Λέσχης Ποντίων Ν. Καβάλας Γεώργιου Χαρπαντίδη:

Στις 27 Οκτωβρίου του 1969, άφηνε την τελευταία του πνοή, ένας από τους θρυλικούς ήρωες του Ποντιακού αντάρτικου, ο οπλαρχηγός Παντελής Αναστασιάδης ο επονομαζόμενος "Παντέλ Αγάς". Ο Παντελής Αναστασιάδης του Λαζάρου και της Συμέλας γεννήθηκε το 1896 στο χωριό Τσιμενλί Σαμψούντας και απεβίωσε στις 27-10-1969 στο χωριό Ποντολίβαδο Καβάλας. Η οικογένεια του Λάζαρου Αναστασιάδη είχε έξι αγόρια. Τον Ισαάκ, τον Σταύρο, τον Παναγιώτη που απαγχονίστηκε στην Αμάσεια το 1921, τον Αριστόβουλο, τον Ιερεμία και τον Παντελή.

Ο Παντελής Αναστασιάδης Φοίτησε στο Δημοτικό σχολείο του Τσιμενλί και στη συνέχεια στη Σαμψούντα όπου πήγε ως την Πέμπτη τάξη του Γυμνασίου. Δεν πρόλαβε να τελειώσει το Γυμνάσιο γιατί ένα βράδυ κάνοντας βόλτα με άλλα τέσσερα παιδιά έξω από το Δικαστήριο της Σαμψούντας, ο θόρυβος από τα πατήματα των αλόγων ενόχλησε τους Τούρκους δικαστές και δόθηκε εντολή ως το πρωί τα πέντε παιδιά να εκτελεσθούν. Τα τρία παιδιά, μεταξύ των οποίων και ο Παντελής, γλίτωσαν γιατί οι τρείς οικογένειες πρόλαβαν και ειδοποιήθηκαν και έτσι σώθηκαν τα παιδιά τους. Τα δύο άλλα παιδιά δεν πρόλαβαν να ειδοποιηθούν και το πρωί εκτελέστηκαν. Μετά από αυτό το συμβάν, το 1914, ο Παντελής Αναστασιάδης σε ηλικία μόλις 18 ετών, ανεβαίνει στο βουνό, αγωνίζεται, πολεμάει δίνοντας έτσι τη δυνατότητα σε χιλιάδες ανθρώπους, γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους να σωθούν.

Ιστορική παραμένει η σύγκρουση στο όρος Αγιού–Τεπέ στις 16-11-1916 όπου με σαράντα επτά (47) αντάρτες και δύο χιλιάδες πεντακόσια (2500) γυναικόπαιδα κατόρθωσε να αντιμετωπίσει χιλιάδες τακτικού Τουρκικού στρατού με αποτέλεσμα το θάνατο εκατόν δεκαεννιά (119) Τούρκων στρατιωτών και 8 Αξιωματικών με μοναδική απώλεια μόνο τεσσάρων (4) ανταρτών, σώζοντας έτσι χιλιάδες γυναικόπαιδα που συνόδευαν το αντάρτικο σώμα. Μαζί με τον ήρωα Παντέλ Αγά θα ήταν παράλειψη να μην μνημονεύουμε ένα ακόμη ήρωα του Ποντιακού αντάρτικου τον οπλαρχηγό Δημήτριο Χαραλαμπίδη. Ο Παντελής Αναστασιάδης ήταν υπαρχηγός του Δημήτρη Χαραλαμπίδη (απεβίωσε το 1928), και από το 1915 και γαμπρός του αφού παντρεύτηκε την κόρη του Φωτεινή.

Δείτε το σχετικό βίντεο για τον οπλαρχηγό Παντελή Αναστασιάδη τον επονομαζόμενο Παντέλ' Αγά

Ήταν ένοπλα σώματα που δημιουργήθηκαν εξ' αρχής σαν αναγκαία λύση αυτοάμυνας των Ελλήνων Ποντίων απο τις καταπιέσεις των τούρκων, και αργότερα ως αυτοσκοπός για τη δημιουργία της ανεξάρτητης Δημοκρατίας του Πόντου. Για να αποφύγουν τη στράτευση τους οι Έλληνες Πόντιοι στα αμελέ ταμπουρού επειδή γνώριζαν τις άθλιες συνθήκες που επικρατούσαν σ' αυτά, και πως σκοπός των τούρκων ήταν η εξόντωση του Ποντιακού και Αρμενικού στοιχείου, εγκατέλειπαν τα σπίτια τους και κατέφευγαν στα βουνά και στα δάση. Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκαν οι πρώτοι πυρήνες των αντάρτικων ποντιακών σωμάτων.

Μεγάλη ώθηση στην ενίσχυση των ομάδων αυτών έδωσε η τουρκική κυβέρνηση δια του τότε υπουργού εσωτερικών Ταλαάτ πασά (1874-1921), όταν εξέδωσε διάταγμα δια του οποίου έπρεπε όλοι οι Έλληνες Πόντιοι να παραδώσουν κάθε είδους οπλισμό που βρισκόταν στην κατοχή τους. Τα αποσπάσματα της χωροφυλακής βιαιοπραγούσαν, βασάνιζαν, ατίμαζαν και δεν δίσταζαν να σκοτώσουν όποτε δεν έβρισκαν οπλισμό στα χέρια των Ποντίων. Υπό αυτές τις συνθήκες πολλοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να ανέβουν στα βουνά, στη συνέχεια μάλιστα να επανδρώσουν τα αντάρτικα σώματα.

Σε αυτήν την κατεύθυνση κινήθηκε και όλη η καταπίεση που επικρατούσε από πλευράς των ντερέ-μπέηδων κατά των Ποντίων που τους ανάγκαζε να πάρουν τα βουνά για να σώσουν της ζωή τους και να ζήσουν ελεύθεροι. Τα Ποντιακά αντάρτικα σώματα αναπτύχθηκαν κυρίως στον δυτικό Πόντο, στην Πάφρα, στην Αμισό, και στην Τοκάτη. Στον ανατολικό Πόντο δρούσε το αντάρτικο της Σάντας με κορυφαίο αρχηγό, τον ξακουστό Ευκλείδη Κουρτίδη. Σκοπός κάθε αντάρτικης ομάδας ήταν η προστασία των χριστιανών της περιοχής τους από κάθε αυθαιρεσία των Τούρκων.
Ο Γερμανός Καραβαγγέλης, μητροπολίτης Αμισού τότε, ανεβάζει τον αριθμό των Ποντίων ανταρτών στις 20.000.
Πολλές φορές συγκρούστηκαν με τακτικές ομάδες του τουρκικού στρατού σε τακτικό πεδίο και μάλιστα με επιτυχία, σε πολύωρες και πολύνεκρες μάχες. Κράτησαν την αντίσταση ως την ανταλλαγή και έσωσαν από βέβαιη σφαγή χιλιάδες γυναικόπαιδα και άμαχους, ματαιώνοντας τα τουρκικά σχέδια για την εξόντωση των ελληνικών πληθυσμών.

Δείτε το σχετικό με τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου βίντεο