Η Ιερά Μονή της Γέννησης της Θεοτόκου του χωρίου Αμβρικάντων (Αμπρίκ) της Χαλδίας του Πόντου
Στο διαμέρισμα της Τζίζερες της υποδιοίκησης Μεσοχαλδίας σε εξάωρη απόσταση από την Άρδασσα προς τα νοτιοδυτικά, βρίσκεται στην ενορία του Αμπρίκ του τμήματος Αμπρικάντων η Ιερά και σεβάσμια Μονή της Γεννήσεως της Θεοτόκου, εορτάζουσα την επέτειο μνήμη της στις 8 Σεπτεμβρίου εκάστου έτους.
Η Ιερά Μονή της Γέννησης της Θεοτόκου του χωρίου Αμβρικάντων. Η Μονή αυτή βρίσκεται σε θέση μεγαλοπρεπή διότι κείται επί οδού μεγάλης η οποία πηγαίνει από την περιφέρεια Τζίζερες και Κιουρτουνίου στην Τρίπολη και σε άλλες παράλιες πόλεις του Εύξεινου Πόντου και μάλιστα στην ανατολική ‘όχθη του ποταμού της Χόψι͜ας και του παραπόταμου του Αμπρικάντων στο κέντρο των εννέα ενοριών της κώμης Αμπρικάντων. Η Μονή αυτή χτίστηκε πριν από 250 χρόνια, δηλαδή περίπου το 1650, όχι στη θέση που βρίσκεται σήμερα, αλλά μία ώρα ακόμη πιο κάτω στη θέση του νυν τουρκικού χωριού Μοναστηρίου όπου και εκ τούτου φέρει το όνομα αυτό. Όπως αναφέρει η εγχώρια τοπική ιερά παράδοση, υπήρχαν επί της εποχής των Κομνηνών Αυτοκρατόρων της Τραπεζούντας δύο μεγάλα μοναστήρια, του Αγίου Πνεύματος και της Γεννήσεως της Θεοτόκου. Μετά την άλωση της Τραπεζούντας καταστράφηκαν από τους πολέμιους, ανασυστάθηκαν αργότερα από ευσεβείς γυναίκες οι οποίες προσήλθαν εκ των περιχώρων το έτος 1600. Καταστράφηκαν όμως και πάλι από ληστές και πυρπολήθηκαν. Ανιδρύθηκε το έτερον αυτών στη σημερινή του θέση και αυτή είναι η πανευκλεής Ιερά Μονή της Γεννήσεως της Θεοτόκου. Η δε αρχαία θέση της δηλαδή το νυν χωρίον Μοναστήριον κατελήφθη από της επηλύδου οικογένειας των Ουτζιτσογλίδων της φοβερής εκείνης τιμαριωτικής οικογένειας της επαρχίας Χαλδίας. Τότε εκεί ανιδρύθηκαν και πολυτελή οικήματα και ορίστηκε εκεί πλέον να πραγματοποιείται η εβδομαδιαία αγορά του Αμπρικάντων, ενώ άλλοτε γινόταν στην ενορία Κιοσέντων με τη επιβολή της δύναμης του ευφήμου εργολάβου Χ” Στεφάνου Γελτζή. Έτσι λοιπόν ιδρύθηκε η Μονή αυτή περί τα μέσα του 17ου αιώνα στην ενορία του Αμπρίκ η οποία απολαυούσα και της ειλικρινούς προστασίας (παραδόξως πως) της μνησθείσας τουρκικής οικογένειας, απέβη μία από τις δακτυλοδεικτούμενες μοναστικές κοινότητες της ημετέρας επαρχίας. Έκτοτε δε μέχρι τις ημέρες μας διήγε και διάγει βίον αξιοζήλευτο. Απο το 1885 λειτουργούσε εκεί λαμπρά μεγάλη δημοτική κεντρική σχολή για τις πέριξ ενορίες η οποία αριθμούσε πάνω από 50 μαθητές με 2 διδασκάλους από τους οποίους ο ένας πάντοτε ήταν απόφοιτος του ελληνικού φροντιστηρίου της Αργυρουπόλεως. Τα δε περισσότερα έξοδα του σχολείου αυτού καλύπτονταν από το ταμείο του Ναού της Μονής. Η αδελφότητα της μονής αριθμούσε στην εποχή μας πέντε καλόγριες οι οποίες κατορθώνουν τα προς το ζην ιδίως από την καλλιέργεια των οπωροφόρων, σιτηρών, φυτών και οσπρίων. Το Αμπρίκ της Χαλδίας του Πόντου
"Η Ιερά Μονή της Γέννησης της Θεοτόκου του χωρίου Αμβρικάντων της Χαλδίας του Πόντου -:- Γεωργίου Θ. Κανδηλάπτου Κάνεως (διδασκάλου) -:– Το Προσκυνητάριον ήτοι, Ιστορία των κατά την Χαλδίαν Θείων, Ιερών και Σεβασμίων Μονών.
Ποντι(α)κή Ιστορία & Λαογραφία – Βασίλειος Β. Πολατίδης – www.kotsari.com
