Μαύρη Θάλασσα - Εύξεινος Πόντος (Ελληνισμός του Πόντου απο την αρχαιότητα)

Η Μαύρη Θάλασσα (γνωστή και ως Εύξεινος Πόντος ) είναι μία εσωτερική θάλασσα μεταξύ της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μικράς Ασίας . Συνδέεται με τη Μεσόγειο Θάλασσα μέσω του Βοσπόρου και της Θάλασσας του Μαρμαρά , και με τη Θάλασσα του Αζόφ μέσω του Ισθμού του Κερχ. Η εισροή θαλασσινού νερού μέσω του Βοσπόρου αγγίζει τα 200 Km3 το χρόνο. Η εισροή γλυκού νερού από τις περιβάλλουσες περιοχές, ιδιαίτερα από την κεντρική και κεντρο-ανατολική Ευρώπη, συναθροίζει 320 Km3 το χρόνο. Ο σημαντικότερος ποταμός που εισέρχεται στη Μαύρη Θάλασσα είναι ο Δούναβης . Η Μαύρη Θάλασσα διαθέτει έκταση 422.000 Km2 και μέγιστο βάθος 2.210m.

Οι χώρες που συνορεύουν με τη Μαύρη Θάλασσα είναι: η Τουρκία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Ουκρανία, η Ρωσία και η Γεωργία. Η Κριμαϊκή χερσόνησος είναι Ουκρανική αυτόνομη δημοκρατία. Στις σημαντικές παράκτιες πόλεις συμπεριλαμβάνονται οι: Κωνσταντινούπολη, Μπουργκάς, Βάρνα, Κοστάντα, Γιάλτα, Οδησσός, Κέρχ, Νοβοροσίσκ, Σόχι, Σουχούμι, Πότι, Μπατούμι, Τραπεζούντα, Σαμψούντα και άλλες. O όρος Μαύρη Θάλασσα δεν μπορεί να εντοπιστεί σε ημερομηνία νεότερη του 13ου αιώνα. Ο μεγάλος γεωγράφος Στράβωνας αναφέρει πως στην αρχαιότητα, η Μαύρη Θάλασσα συχνά αποκαλείτο απλά Πόντος (δηλαδή Θάλασσα). Για το μεγαλύτερο μέρος η Ελληνο-Ρωμαϊκή παράδοση αναφέρεται στη Μαύρη Θάλασσα ως Εύξεινος Πόντος, δηλαδή Φιλόξενη Θάλασσα. Ο όρος αποτελεί ευφημισμό που αντικατέστησε τον πρότερο όρο Άξεινος Πόντος (δηλαδή αφιλόξενη θάλασσα ), τον οποίο πρωτοσυναντάμε στον Πίνδαρο (αρχές του 5ου αιώνα π.Χ.). Ο Πίνδαρος (522 - 443 π.Χ.), είναι ο μεγαλύτερος πιθανώς λυρικός ποιητής της Αρχαίας Ελλάδας. Γεννήθηκε στις Κυνός Κεφαλές, χωριό της Θήβας. Ήταν γιος του Δαίφαντου και της Κλεοδίκης. Οι παραδόσεις της οικογένειας του άφησαν το αποτύπωμά τους στην ποίησή του και φυσικά παίζουν σημαντικό ρόλο στην αποτίμηση των σχέσεων του ποιητή με τους συγχρόνους του. Η φυλή των Αιγιδών βαθειά ριζωμένη γενεαλογικά στο μύθο του Αιγέα, ανήκε στο Κάδμειο στοιχείο της πόλης των Θηβών, δηλαδή στην πρεσβύτερη ευγενική τάξη της πόλης που αναζητούσε την προγονική της κληρονομιά στις ημέρες του ιδρυτή των Θηβών Κάδμου.

Δείτε το σχετικό ιστορικό βίντεο για τη Μαύρη Θάλασσα

Ζούσε με τη συγγραφή υμνητικών ωδών για διάφορες αξιοσημείωτες προσωπικότητες και αυτός είναι πιθανώς ο λόγος για τον οποίο ο Αλέξανδρος δεν κατεδάφισε το σπίτι του στις Θήβες σε αναγνώριση των εγκωμίων που συνέθεσε για τον Αλέξανδρο Α΄ της Μακεδονίας. Ο Στράβωνας πιστεύει πως η Μαύρη Θάλασσα αποκαλείτο αφιλόξενη προ της Ελληνικής αποικιοποίησης, α) γιατί η διάπλευσή της ήταν δύσκολη, β) γιατί οι ακτές της κατοικούνταν από άγριες φυλές, και γ) πως το όνομα άλλαξε σε φιλόξενη αφού οι Μιλήσιοι αποίκησαν την περιοχή, καθιστώντας την μέρος του Ελληνικού πολιτισμού.  Η Μίλητος ήταν αρχαία πόλη στο ανατολικό μέρος της Μικράς Ασίας στην περιοχή που σήμερα αποτελεί την Επαρχία Αϊδινίου της Τουρκίας, κοντά στις εκβολές του Μαιάνδρου ποταμού.  Η περιοχή αυτή κατοικούνταν από την Εποχή του Χαλκού. Η αρχή της εποχής του χαλκού στην Εγγύς Ανατολή υπολογίζεται γύρω στο 3.300 π.Χ. με την αυξανόμενη χρήση του χαλκού και την ανάπτυξη σύνθετων αστικών πολιτισμών στα κύρια πολιτισμικά κέντρα της περιοχής, Αίγυπτο και Μεσοποταμία. Αποτέλεσε μία από τις δώδεκα Ιωνικές πόλεις της Μικράς Ασίας. Το σχέδιο πόλεως της Μιλήτου που έμοιαζε με σχάρα, σχεδιάστηκε από τον Ιππόδαμο, και έγινε το βασικό σχέδιο πόλεως για τις Ρωμαϊκές πόλεις. Η πόλη απετέλεσε στα αρχαία χρόνια λιμάνι, πριν προσχωθεί από τον Μαίανδρο. Στα 1500 π.Χ., άποικοι από την Κρήτη αποίκησαν τη Μίλητο. Κατά τον 6ο π.Χ. αιώνα, η Μίλητος είχε γίνει θαλάσσια αυτοκρατορία, έχοντας ιδρύσει μία σειρά από αποικίες. Πέρασε υπό Περσική κυριαρχία έως το 479 π.Χ., όταν οι Πέρσες ηττήθηκαν από τους Έλληνες. Οι αποικίες των Μιλησίων αποίκων, εκτείνονταν σε όλο το χώρο της σημερινής Τουρκίας φτάνοντας μέχρι την Κριμαία.

Η Μίλητος υπήρξε σπουδαίο κέντρο φιλοσοφίας και επιστημών, όπου γεννήθηκαν και έζησαν πνεύματα όπως ο Θαλής, ο Αναξίμανδρος και ο Αναξιμένης. Το 334 π.Χ., η πόλη απελευθερώθηκε από την Περσική κυριαρχία από τον Αλέξανδρο το Μέγα. Η Καινή Διαθήκη μνημονεύει τη Μίλητο ως την πόλη όπου ο απόστολος Παύλος συνάντησε τους πρεσβυτέρους της Εκκλησίας της Εφέσου πριν την σύλληψή του και μεταφορά στη Ρώμη για δίκη, καθώς επίσης ως την πόλη όπου ο Τρόφιμος, ένας  από τους ακολούθους του Αποστόλου Παύλου, ανάρρωσε ενώ ήταν άρρωστος. Ωστόσο, είναι πιθανό το όνομα Άξεινος να προήλθε από λαϊκή ετυμολογία, είτε από το Ιρανικό αξαίνα (σκοτεινός), είτε από Ασκανικά, π.χ Φρυγικά. Αν ισχύει η εκδοχή του αξαίνα-σκοτεινός, αυτό σημαίνει πως η επωνυμία Μαύρη Θάλασσα θα έχει τις ρίζες της στην Αρχαιότητα. Το κίνητρο για να ονομαστεί από τους αρχαίους η περιοχή έτσι, ίσως να συνδέεται με την αρχαία σύνδεση χρωμάτων με την κατεύθυνση της πυξίδας, αναφέροντας τον βορρά ως μαύρο και τον νότο ως κόκκινο. Ο Ηρόδοτος, για παράδειγμα, κάποια στιγμή στο έργο του χρησιμοποιεί εναλλακτικά τους όρους Ερυθρά Θάλασσα και Νότιος Θάλασσα.

Ο Ηρόδοτος (485 - 421 ή 415 π.Χ.) ήταν ένας αρχαίος ιστορικός και γεωγράφος του 5ου αιώνα π.Χ. Έγραψε για τους Περσικούς Πόλεμους (ανάμεσα στους Έλληνες και τους Πέρσες) καθώς και περιγραφές για διάφορα μέρη και πρόσωπα που συνάντησε στα ταξίδια του. Καταγόταν από εύπορη και φιλομαθή οικογένεια και ανατράφηκε σ' ένα περιβάλλον σεβασμού του Ομήρου και των παλαιών θρύλων. Ο πατέρας του λεγόταν Λύξης, η μητέρα του Δρυώ, ή Ροιώ, και ο αδερφός του Θεόδωρος. Ο σημαντικότερος όμως συγγενής του ήταν ο θείος του, επικός ποιητής και τερατοσκόπος (=ερμηνευτής θαυμάτων), Πανύασης. Όταν στην πατρίδα του την Αλικαρνασσό ήταν τύραννος ο Λύγδαμης, ο Ηρόδοτος πήρε μέρος σε συνωμοσία για την ανατροπή του, με αποτέλεσμα να εξοριστεί το 468 ή το 467 π.Χ. στη Σάμο . Από τη Σάμο γύρισε στην Αλικαρνασσό και πήρε μέρος στην ανατροπή του Λύγδαμη το 455 π.Χ., αλλά μετά από λίγο υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει και αυτός την πατρίδα του. Από τότε άρχισε ως περιηγητής και εξερευνητής, πιθανόν στα χρόνια 458-445 π.Χ. να επισκέπτεται διάφορα μέρη του τότε γνωστού κόσμου, μεταξύ άλλων τη χώρα των Κόλχων (Κολχίδα, σημερινή Λαζική) μέχρι τη Σκυθία ή Σκυθική που θεωρείται η πατρίδα των Αμαζόνων, το εσωτερικό της Μικράς Ασίας και τον Πόντο μέχρι την Κριμαία, την Κύπρο και τις περιοχές της Συρίας, τη Βαβυλωνία, την Αίγυπτο, την Κυρηναϊκή και βεβαίως όλη την Ελλάδα. Έμεινε αρκετά χρόνια στην Αθήνα, όπου συνδέθηκε φιλικά με τους μεγάλους άνδρες της εποχής εκείνης, τον Περικλή και το Σοφοκλή. Μαζί με τον Πρωταγόρα ίδρυσαν περί το 443 την αποικία των Θουρίων στην κάτω Ιταλία. Στην αποικία αυτή, που ιδρύθηκε κοντά στην κατεστραμμένη Σίβαρη, ο Ηρόδοτος πέρασε τα περισσότερα χρόνια της υπόλοιπης ζωής του, γι' αυτό και επονομάστηκε Θούριος. Για τα τελευταία χρόνια της ζωής του υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες. Πέθανε ανάμεσα στα χρόνια 421 και 415 π.Χ.  Κατά τους Ιστορικούς ο Πόντος αποικίζεται από τους Έλληνες από τον 8ο π.Χ. αιώνα. Η πόλη δε της Μιλήτου φέρεται σαν ιδρύτρια πολλών πόλεων τόσο στα δυτικά, όσο και στα ανατολικά παράλια του Ευξείνου Πόντου. Πέρα από τη σημασία της θαλάσσιας χώρας, ο Πόντος είναι γνωστός στο ελληνικό στοιχείο και ως η βόρεια ακτή της Μικράς Ασίας που βρέχεται από τα νερά του Ευξείνου Πόντου. Οι κάτοικοι αυτής της περιοχής αποκαλούνται Πόντιοι, ενώ οι ίδιοι αυτοπροσδιορίζονταν ανέκαθεν ως Ρωμαίοι, Ρωμιοί (Rum στα τουρκικά).  Κατά τη Βυζαντινή περίοδο, η γεωγραφική περιοχή που εκτείνεται από την Σινώπη στα δυτικά έως την Γεωργία στα ανατολικά, φιλοξένησε τη Δυναστεία των Κομνηνών που ίδρυσε την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Πόντου (1204-1461). Στο τέλος του πρώτου παγκόσμιου πολέμου οι ελληνορθόδοξοι του Πόντου επιχειρούν τη σύσταση είτε αυτόνομα, είτε σε συνεργασία με τους Αρμένιους, υπό μορφή συνομοσπονδίας, ανεξάρτητου κράτους. Το εγχείρημά τους απέτυχε με αποτέλεσμα τον αφανισμό και ξεριζωμό του ελληνορθόδοξου στοιχείου από την περιοχή που πήρε διάσταση γενοκτονίας. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή η ονοματοδοσία αυτή οφείλεται στους Τούρκους που συνήθιζαν να αποδίδουν τα σημεία του ορίζοντα με χρώματα. Μαύρο για τον βορρά,  λευκό για τη δύση και πράσινο ή μπλε για την ανατολή. Η θάλασσα αυτή, ούσα στο βορρά της Τουρκίας ονομάστηκε μαύρη, στα Τούρκικα Karadeniz, ενώ η Μεσόγειος αποκαλείται Λευκή Θάλασσα, στα Τουρκικά Akdeniz. Σήμερα το όνομα της Θάλασσας στις διάφορες γλώσσες είναι μεταφράσεις του ονόματος Μαύρη Θάλασσα: Τούρκικα Kara Deniz, Cherno more, shavi zghva, Ουκρανικά : Chorne More , Ρουμανικά : Marea Neagra , κοκ.

Λίγα βιογραφικά για τον σπουδαίο γεωγράφο Στράβωνα. Ήταν ένας αρχαίος Έλληνας ιστορικός, γεωγράφος και φιλόσοφος. Ειδικότερα, ως γεωγράφος, συγκαταλέγεται στους διασημότερους της αρχαίας εποχής. Ο Στράβωνας γεννήθηκε από πλούσια οικογένεια το 63 ή το 64 π.Χ. στην Αμάσεια του Πόντου, όπου και πέθανε, σε ηλικία 90 περίπου ετών (λίγο μετά το 23 μ.Χ.). Η Αμάσεια πλέον ανήκει στη σημερινή Τουρκία, ωστόσο την περίοδο που γεννήθηκε ο Στράβωνας, η περιοχή αυτή είχε μόλις ενσωματωθεί στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Απέκτησε μόρφωση εξειδικευμένη κι εκλεκτή από μεγάλους δάσκαλους της εποχής του και μελέτησε τα γραπτά διάφορων γεωγράφων και φιλοσόφων της αρχαιότητας, αρχικά στην περιοχή του και αργότερα στη Ρώμη. Ταξίδεψε αρκετά, μεταξύ άλλων στην Αίγυπτο και την Αιθιοπία. Ο Στράβωνας ήταν ο πρώτος που είπε ότι η γη έχει αυγοειδές σχήμα και μέτρησε με ακρίβεια την περιφέρεια της. Σε ότι αφορά τις φιλοσοφικές του πεποιθήσεις, ήταν οπαδός του Στωϊκισμού, ενώ στην πολιτική ήταν υπέρμαχος του Ρωμαϊκού ιμπεριαλισμού. Στο διάστημα των ταξιδιών του φρόντισε να συλλέξει όλο το απαιτούμενο υλικό, το οποίο τον βοήθησε μετά στη συγγραφή ιστορικών και γεωγραφικών έργων. Τα δύο μεγαλύτερα έργα του είναι τα Ιστορικά υπομνήματα και τα περίφημα Γεωγραφικά του. Τα Ιστορικά υπομνήματα αποτελούνται από 47 βιβλία γραμμένα σε πάπυρο, τα περισσότερα εκ των οποίων χάθηκαν, με αποτέλεσμα τα σωζόμενα αποσπάσματα (που σήμερα βρίσκονται στην κατοχή του πανεπιστημίου στο Μιλάνο) να μην επιτρέπουν τον σχηματισμό ακριβούς εικόνας του όλου έργου. Το έργο του "Γεωγραφικά", που αποτελείται από 17 βιβλία, ευτυχώς σώζεται ακέραιο και σε άριστη κατάσταση, χαρίζοντας του τη φήμη και τη δόξα στους κατοπινούς αιώνες. Πρόκειται για ένα περιληπτικό μεν, αλλά σαφέστατο και μεθοδικό σύγγραμμα, όχι απλά και μόνο χρήσιμο, αλλά και πραγματικά πολύτιμο σε ότι αφορά την πληροφόρηση για τα πράγματα της εποχής του καθώς παρουσιάζει την περιγραφική ιστορία ανθρώπων και πόλεων από διαφορετικές περιοχές του τότε γνωστού κόσμου. Το έργο αυτό του Στράβωνα είναι, θα μπορούσαμε να πούμε, ο πιο ακριβής και ποιοτικός "παγκόσμιος Γεωγραφικός Άτλας" της εποχής του. Δεν έχουμε πληροφορίες για το ακριβές χρονοδιάγραμμα της συγγραφής του έργου του, ωστόσο αναφορές στα κείμενά του τοποθετούν την ολοκλήρωση της Γεωγραφίας το διάστημα κατά το οποίο στα ηνία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ήταν ο Τιβέριος.

Οι στέπες στα βόρεια της Μαύρης Θάλασσας έχουν προταθεί ως η αρχική εστία των ομιλητών της Πρωτο-Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας, προγόνου της Ινδοευρωπαϊκής γλωσσικής οικογένειας, από μερικούς μελετητές (άλλοι μελετητές θεωρούν πως η εστία αυτή ήταν ανατολικότερα προς την Κασπία Θάλασσα, και άλλοι προς την Ανατολία). Το όνομα Μαύρη Θάλασσα (αρχικά Άξεινος Πόντος δηλαδή αφιλόξενη θάλασσα, αργότερα μετονομασμένος σε Εύξεινος Πόντος δηλαδή φιλόξενη θάλασσα, για να κερδηθεί η εύνοια της θάλασσας) επινοήθηκε από τους Αρχαίους Έλληνες, λόγω του ασυνήθιστου μαύρου χρώματος, σε σύγκριση με την Μεσόγειο Θάλασσα. Οι Έλληνες είναι ένα έθνος που κατοικεί κυρίως στα νότια Βαλκάνια και κατοίκησαν τον χώρο που σήμερα ονομάζουμε Ελλάδα από τις αρχές της 2ης χιλιετίας π.Χ., καθώς και την Κύπρο στα μέσα της ίδιας χιλιετίας. Οι Έλληνες γενικότερα ίδρυσαν αποικίες γύρω από όλη τη Μεσόγειο ενώ μετά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου οι πόλεις και οι αποικίες τους έφτασαν μέχρι την σημερινή Ινδία. Σήμερα το ελληνικό έθνος εξακολουθεί να είναι διασκορπισμένο σε ολόκληρο τον κόσμο. Η πλειοψηφία παραμένει εντός των ορίων του σημερινού ελληνικού κράτους και της νήσου Κύπρου, που αποτελεί το δεύτερο ελληνικό κράτος των ημερών μας. Ιστορικά, ελληνικοί πληθυσμοί κατοικούν στην Κάτω Ιταλία και την Σικελία που αποτελούν τη Μεγάλη Ελλάδα της αρχαιότητας, στην Κορσική και τα απέναντι σε αυτή παράλια της σημερινής Γαλλίας, στα παράλια της Μικράς Ασίας, στον Πόντο και την Βόρεια Ήπειρο που ανήκει στην Αλβανία.  Ισχυρές ελληνικές παροικίες έχουν δημιουργηθεί από Έλληνες μετανάστες στις Η.Π.Α., την Αυστραλία, τη Γερμανία, τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο ενώ μικρότερες ομάδες κατοικούν σχεδόν σε κάθε χώρα της Γης. Η πλειοψηφία των Ελλήνων μιλάει την Ελληνική γλώσσα και ακολουθεί το ανατολικό ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα. 

 Έλληνες,  Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Έλλην, ο οποίος ήταν γιος του Δευκαλίωνα και της Πύρρας, απέκτησε τρεις γιους, τον Αίολο, τον Δώρο και τον Ξάνθο. Ο Αίολος και ο Δώρος μαζί με τους γιους του Ξάνθου, τον Αχαιό και τον Ίωνα, αποτέλεσαν τους γενάρχες των τριών κυριότερων ελληνικών φυλών που ήταν οι Αχαιοί, οι Δωριείς, οι Αιολείς και οι Ίωνες. Το όνομα Έλληνες στα ομηρικά χρόνια δεν αντιστοιχούσε παρά μόνο σ' ένα ελληνικό φύλο, που κατοικούσε στη Φθία της Θεσσαλίας, το οποίο είχε ως ηγέτη του τον μυθικό Αχιλλέα. Η ετυμολογία της λέξεως Έλλην προκαλεί μέχρι σήμερα συζητήσεις. Η επικρατέστερη άποψη είναι ότι προέρχεται από τους Σελλούς ( < θ. σελ- = φωτίζω ), το ελληνικό φύλο της Ηπείρου που ήταν οι ιερείς της Δωδώνης και μέρος των οποίων μετανάστευσε στη Φθία. Άλλες απόψεις σχετίζουν το όνομα Έλλην με το θέμα "ελλ" που σημαίνει ορεινός ή με τη λέξη "λλοψ" που σημαίνει άφωνος, άφθογγος.  Ήδη τον 7ο π.Χ. αιώνα είχε επικρατήσει η ονομασία Πανέλληνες και από εκεί αποσπάστηκε και γενικεύτηκε η ονομασία Έλληνες, εξ' ου και ο τονισμός  Έλλην αντί Ελλήν. Αργότερα, με την εξάπλωση του Χριστιανισμού, ο όρος Έλλην σήμαινε τον ειδωλολάτρη ή τον μη χριστιανό, ενώ οι κάτοικοι της Ελλάδας λέγονταν Ελλαδίτες. Όταν ο Χριστιανισμός έπαψε να απειλείται από τις παγανιστικές θρησκείες, ο όρος Έλλην άρχισε να χρησιμοποιείται δειλά δηλώνοντας την καταγωγή ενώ μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Ελληνικού Κράτους, η ονομασία επανήλθε ως επίσημη. Το επίσημο όνομα της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι Hellas .

Γραικοί, Το όνομα Γραικός είναι αρχαιότερο του ονόματος Έλληνας. Σε μια επιγραφή του 4ου π.Χ. αιώνα αναφέρεται ότι Έλληνες ονομάσθηκαν αυτοί που αποκαλούνταν πριν Γραικοί, ενώ ο Αριστοτέλης στα "Μετεωρολογικά" του σημειώνει ότι: Στην περιοχή της Δωδώνης στην Ήπειρο κατοικούσαν οι Σελλοί που αποκαλούνταν τότε Γραικοί και τώρα Έλληνες". Κάποιοι υποστηρίζουν ότι τα φύλα της Ιταλίας εξαιτίας της επαφής που είχαν με την Ήπειρο, γνώρισαν τους Γραικούς και αποκαλούσαν έτσι όλους τους Έλληνες ενώ κάποιοι άλλοι ότι το φύλο των Γραικών ίσως να μετανάστευσε στην Βοιωτία, από όπου μετακινήθηκε και ίδρυσε αποικία στη Νότια Ιταλία τον 8ο αιώνα π.Χ..  Η άλλη εκδοχή είναι ότι οι κάτοικοι της πόλης Γραία της Βοιωτίας ίδρυσαν την αποικία Κύμη στην Ιταλία και από το όνομα της πόλης ονομάστηκαν Γραικοί. Εκεί οι γηγενείς της Ιταλίας γενίκευσαν την ονομασία Γραικοί (Λατινική: Graeci) για όλους τους Έλληνες και αυτή μετά εξαπλώθηκε σε όλες τις γλώσσες τις Δυτικής Ευρώπης, στις οποίες τα ονόματα Έλληνες και Ελλάδα είναι αντίστοιχα: στην Αγγλική - Greeks και Greece, στην Γαλλική - Grecs και Grece, στην Γερμανική - Griechen και Griechenland, στην Ιταλική - Greci και Grecia, στην Ισπανική Griegos και Grecia. Με την πάροδο του χρόνου η λέξη Γραικός άρχισε να σημαίνει τον επιπόλαιο και τον τυχοδιώκτη, ενώ στον Μεσαίωνα πήρε την σημασία του ελληνορθοδόξου. Ένθερμος υποστηρικτής του ονόματος αυτού ήταν ο Αδαμάντιος Κοραής επειδή όπως τόνιζε  "έτσι μας ονόμαζαν τα φωτισμένα έθνη της Ευρώπης".
Ρωμιοί, Ενώ η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία εκχριστιανιζόταν, οι Έλληνες αυτοαποκαλούνταν, αφού η ονομασία Έλλην σήμαινε πλέον τον ειδωλολάτρη, Ρωμαίοι ή Ρωμιοί ένα όνομα το οποίο είχε πολιτικές προεκτάσεις αφού δήλωνε όλους τους ελεύθερους πολίτες της Αυτοκρατορίας και όχι την καταγωγή τους. Η ονομασία Ρωμιός χάνει επί τουρκοκρατίας την αίγλη του "αυτοκρατορικού" Ρωμαίος και με τις σκληρές συνθήκες της υπό ζυγόν διαβίωσης αποκτά την χροιά του καταφερτζή, του καπάτσου, του ξύπνιου. Από τις αρχές του 20ου αιώνα το "Ρωμιός" χρησιμοποιήθηκε ως αντίθεση προς τον μιμητισμό της Ευρώπης, τη λαϊκή χριστιανική βυζαντινή ανατολική (αλλά όχι ανατολίτικη) φυσιογνωμία του Νεοέλληνα. Οι Λατίνοι συνέχισαν να χαρακτηρίζουν τους Έλληνες με το όνομα Γραικός. Η ονομασία Ρωμιός συνηθίζεται να χρησιμοποιείται ακόμα στην Ελλάδα και ειδικά στην Τουρκία ( Rum - Ρουμ ).   Μαύρη Θάλασσα. Δημώδες άσμα Πόντου. Μαρία και Στάθης Ευσταθιάδης
Γιουνάν (Yunan - Γιουνάν), που σημαίνει Ίωνες, ονομάζουν οι λαοί της Ανατολής τους Έλληνες. Προέρχεται από την περσική λέξη Yauna, από το όνομα Ιωνία, αφού οι Πέρσες ήρθαν σε επαφή με τους Έλληνες της Μικράς Ασίας και συγκεκριμένα με τους Ίωνες τον 6ο αιώνα π.Χ., τους οποίους και κατέκτησαν και έτσι ονόμαζαν όλους τους Έλληνες ανεξαιρέτως. Έτσι, η χρήση της ονομασίας αυτής επεκτάθηκε σε όλους τους λαούς που βρίσκονταν υπό περσική κατοχή και γενικά σε ολόκληρη την Ανατολή .
Γιαβάν (Yavan ή Javan). Με αυτή την ονομασία είναι γνωστοί οι Έλληνες στους λαούς της ανατολικής Μεσογείου από την βιβλική εποχή, που αναφέρονται ως ο λαός που εγκαταστάθηκε στα Βαλκάνια. Η ονομασία Γιαβάν είναι συγγενική του Γιουνάν .  Στην άσπρη θάλασσα, Δημώδες άσμα Κελώνσας Σουρμαίνων
Αχαιοί. Δαναοί, Αργείοι. Με τις ονομασίες αυτές αναφέρονται οι Έλληνες από τον Όμηρο. Οι Αχαιοί ήταν η πρώτη ελληνική φυλή που μετακινήθηκε και κυριάρχησε στην Ελλάδα. Το όνομα Αργείοι προέρχεται από το Άργος που ήταν η αρχική πρωτεύουσα των Αχαιών ενώ η ονομασία Δαναοί προέρχεται από το ομώνυμο φύλο που εξουσίαζε αρχικά την περιοχή κοντά στο Άργος.

Η ορατότητα μέσα στο νερό στη Μαύρη Θάλασσα είναι κατά μέσο όρο περίπου 5 μέτρα, σε σχέση με τα 35 μέτρα που μπορεί να φτάσει στη Μεσόγειο. Ωστόσο, το νερό στις φωτεινές, καθαρές μέρες είναι όσο μπλε όσο και οποιασδήποτε άλλης θάλασσας. Η γη στο ανατολικό όριο της Μαύρης Θάλασσας, η Κολχίς (σημερινή Γεωργία ), σηματοδοτούσε για τους Έλληνες ένα από τα όρια του αποικιακού τους χώρου. Κατά την Ελληνική μυθολογία η περιοχή κατοικείτο από τη θεότητα "Πόντος", γιο του Αιθέρα και της Γαίας. Είναι επίσης η θάλασσα την οποία διέσχισε ο Ιάσονας κατά την Αργοναυτική εκστρατεία με το μυθικό πλοίο Αργώ. Η μυθολογία φέρει δε τον Αυτόλυκο, μέλος της Αργοναυτικής εκστρατείας, ως ιδρυτή της Σινώπης. Με το όνομα Αργοναυτική εκστρατεία φέρεται στην Ελληνική Μυθολογία η εκστρατεία του Ιάσονα από την Ιωλκό στην Κολχίδα του Εύξεινου Πόντου για να πάρει το χρυσόμαλλο δέρας, η οποία και εκφράζει αλληγορικά τη δεύτερη ιστορική μεγάλη αποίκηση των Ελλήνων στον Εύξεινο Πόντο. Η εκστρατεία αυτή πήρε το όνομά της από το πλοίο του Ιάσωνα, την Αργώ, η οποία με τη σειρά της ονομάστηκε έτσι λόγω του κατασκευαστή της Άργου .

Πηγές :
1. Πόντος γή των Τραντέλλενων, Ελληνική Δημοκρατία – Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, Αθήνα 2001
2. Ζωντανές μνήμες του Πόντου, Μέριμνας Ποντίων Κυριών, Θεσσαλονίκη 1992
3. Ελλάδα, Αρχαϊκή Εποχή. Απ' τον 7ο εως τον 5ο αιώνα πρό Χριστού, Ζάν Σαρμπονό- Ρολάν Μαρτέν – Φρανσουά Βιγιάρ
4. Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού, Μαλλιάρης Παιδεία, Τόμος 12 (2007).

Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com  

Add comment