• Home
  • Ιστορία
  • Η Νικόπολις (Σιαπίν Καρά Χισάρ ή Σιαπίν Καρά Χισάρ Σαρκί, Şebinkarahisar), του Πόντου. Ιστορικόν Σημείωμα Θωμά Ηλ. Σπαθόπουλου.

Η Νικόπολις (Σιαπίν Καρά Χισάρ ή Σιαπίν Καρά Χισάρ Σαρκί, Şebinkarahisar), του Πόντου. Ιστορικόν Σημείωμα Θωμά Ηλ. Σπαθόπουλου.

Η Γαράραση Şebinkarahisar του Πόντου με το κάστρο (φρούριό) της.Η Νικόπολις (Σιαπίν Καρά Χισάρ ή Σιαπίν Καρά Χισάρ Σαρκί Şebinkarahisar ), του Πόντου βρίσκεται προς τα Νότια της Κερασούντας με την οποία συνδέεται με δημόσια οδό από την οποία απέχει περί τα 90 χιλιόμετρα. Αφορμή της κτίσεως της είναι η μάχη η οποία δόθηκε το 66 π.Χ. με τις ακόλουθες συνθήκες.

Ο ακούραστος Μιθριδάτης ο ΣΤ’ επωφελήθηκε της απουσίας του Ρωμαίου στρατηγού Λούκουλλου και ετοιμαζόταν για νέα άμυνα. Αλλά μετά από δύο χρόνια, ο διάδοχος του Λούκουλλου, Πομπήϊος τον κατενίκησε κοντά στον ποταμό Λύκο. Η Νικόπολις. Σιαπίν Καρά Χισάρ ή Σιαπίν Καρά Χισάρ Σαρκί Şebinkarahisar του Πόντου. Νικημένος ο Μιθριδάτης από τον φοβερό του αντίπαλο, αναγκάστηκε να καταφύγει στον Κιμμέριο Βόσπορο, όπου ακριβώς βρίσκεται η πόλις Ποντικαπαία, το σημερινό Κέρτς της Ρωσίας. Η πόλις Κέρτς βρίσκεται στις υπώρειες ενός λόφου που φέρει μέχρι σήμερα το όνομα Μιθριδάτ’. Στο συγκεκριμένο λόφο έγιναν ανασκαφές από Ρώσους αρχαιολόγους και πολλά λείψανα αρχαιοτήτων είδαν το φώς. Αλλά ας επανέλθουμε μετά την παρένθεση αυτή στην αφήγησή μας. Η μάχη αυτή δόθηκε στην πεδιάδα του σημερινού χωριού Πούρκ την οποία διαρρέει ο ποταμός Λύκος. Πρός τιμή της ένδοξης αυτής νίκης ο Πομπήϊος έκτισε πόλη την οποία ονόμασε Νικόπολιν, κοντά στο χωριό Πούρκ. Αργότερα όμως η Νικόπολις μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση. Το χωρίον Πούρκ απέχει δεκατέσσερα (14) χιλιόμετρα από τη σημερινή Νικόπολη και περίπου δεκαέξι (16) από την υποδιοίκηση Ανδρεές. Σήμερα η Νικόπολις (Γαράσαρη) λέγεται από τους τούρκους Καρά Χισάρ ή και Σιαπίν Καραχισάρ δηλαδή Ανατολικό Φρούριον κατ’ αντιδιαστολή με το Αφιόν Καραχισάρ AfyonKarahisar (Afyon=Αφιόνι=Όπιον), της Μικράς Ασίας. Το Καραχισάρ φαίνεται ως μετάφραση του μεσαιωνικού Μαυρόκαστρον το οποίο μάλιστα αναφέρεται από τον Μιχαήλ Ατταλειάτη, (1022-1080) Βυζαντινού αξιωματούχου και ιστορικού, ο οποίος έζησε στην Κωνσταντινούπολη και τις γύρω επαρχίες της αυτοκρατορίας το δεύτερο μισό του ενδέκατου αιώνα. Ήταν νεότερος σύγχρονος (πιθανόν ακόμη και μαθητής) του Μιχαήλ Ψελλού και ενδεχομένως μεγαλύτερος συνάδελφος του Ιωάννη Σκυλίτζη, των δύο άλλων Βυζαντινών ιστορικών του ενδέκατου αιώνα. Ψηλά τείχη σωζόμενα μέχρι σήμερα περιβάλλουν τον γιγαντιαίο απόκρημνο βράχο ο οποίος είχε κτιστεί για την οχύρωση της πόλης επί Ιουστινιανού διότι κατά τους Βυζαντινούς χρόνους αποτέλεσε ιδιαίτερο Θέμα το οποίο αποτελούσε την ακρόπολη της Νικοπόλεως. Η ανάβαση στην ακρόπολη γίνεται από έναν και μόνο οφιοειδή δρόμο. Στην πόλη σώζεται θυρεός των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων. Η ύδρευση γινόταν από πηγή η οποία κατασκευάστηκε μετά από γεώτρηση και κατάλληλη διαρρύθμιση της εποχής εκείνης. Σοκάκι και τμήμα του φρουρίου του Αφιόν ΚαραχισάρΗ ακρόπολη συνδέθηκε πρόσφατα με την τραγωδία των Αρμενίων. Κατά το μήνα Μάϊο του έτους 1915 ανέβηκαν στην ακρόπολη οι επαναστημένοι Αρμένιοι της Νικόπολης αλλά και των γύρω κωμοπόλεων και χωριών με τα παιδιά και τις γυναίκες τους και σχεδόν επι τρείς μήνες από τις επάλξεις των φρουρίων μάχονταν επιφέροντας μεγάλη φθορά στα άτακτα στίφη των οθωμανών μέχρις ότου η τουρκική κυβέρνηση αναγκάστηκα να αποσύρει τακτικό στρατό απ’ το ανατολικό μέτωπο (το μέτωπον του Καυκάσου) για να τους καταλάβει και να τους νικήσει. Τότε οι Αρμένιοι μη μπορώντας να αντισταθούν στις αλλεπάλληλες επιθέσεις του τακτικού οθωμανικού στρατού αφ’ ενός και στερούμενοι των απαραίτητων εφοδίων αφετέρου, συνήλθαν σε σύσκεψη επι του πρακτέου. Έγινε σύσκεψη των αρμοδίων Αρμενίων και ελήφθη η απόφαση: “Να φονευθούν τα γυναικόπαιδα και οι γέροντες απ’ τα ίδια τους τα χέρια για να μη πέσουν στα χέρια των οθωμανών, ενώ οι εναπομείναντες να σπάσουν τον κλοιό με κατεύθυνση τα γύρω ελληνικά χωριά”. Έτσι κι έγινε. Το απόγευμα της 25 Ιουλίου του 1915 πραγματοποίησαν την παραπάνω απόφαση τους κι έπειτα εξόρμησαν κατευθυνόμενοι κυρίως προς την οδό που συνδέει τη Νικόπολη με την παραλιακή πόλη της Κερασούντας. Περνούν την κωμόπολη Τ̆άμζαρα η οποία κατά κύριο λόγο κατοικείτο από Αρμενίους και ανεβαίνουν στο χωρίον Καλέ Πογί το οποίο βρισκόταν δύο (2) χιλιόμετρα από το ελληνικό χωριό Εσκί Κιοϊν (Παλιό χωριό ή Παλαιοχώριον). Εκεί συνάντησαν και πάλι άτακτα τουρκικά στίφη (ασύντακτο και πυκνό πλήθος/μπουλούκι), όπου ενεπλάκησαν αιματηρώς και δι’ ατραπών (μονοπατιών) έφτασαν στα υψώματα των χωριών Καταχώρι και Λίτσασσας όπου τους περικύκλωσε τακτικός τουρκικός στρατός και τους αποδεκάτισε. Παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες των Ελλήνων να τους κρύψουν, δυστυχώς ελάχιστοι Αρμένιοι διασώθηκαν. Το Σιαπίν Καραχισάρ της Μικράς Αρμενίας είχε πληθυσμό περί τις τριανταπέντε χιλιάδες (35.000) κατά το έτος 1915 από τους οποίους τη μεγαλύτερη θέση είχαν οι οθωμανοί και ακολουθούσαν αριθμητικά οι Αρμένιοι, ενώ τελευταίοι ήταν οι Έλληνες. Οι Αρμένιοι αποτελούσαν το πλουσιότερο στοιχείο της περιοχής, διότι η Νικόπολις ήταν ο σημαντικότερος εμπορικός σταθμός με το εσωτερικό της Ασία και μάλιστα της Βαγδάτης και της Περσίας (σημερινό Ιράν), και το εμπόριο το διενεργούσαν οι Αρμένιοι, διατηρώντας παράλληλα μεγαλοπρεπέστατους Ιερούς Ναούς και Εκπαιδευτήρια. Η Νικόπολη είχε δύο ελληνικές συνοικίες, τη συνοικία Σεϊράν Τεπεσί και τη συνοικία Εσκί Ρούμ Μαχαλεσί που βρίσκεται ακριβώς κοντά στο βράχο σε κατηφορικό έδαφος. Οι Έλληνες του Εσκί Ρούμ Μαχαλεσί ήταν τουρκόφωνοι και ξενοδούλευαν προς βιοπορισμό στα βαμβακοϋφαντήρια και στα μεταλλεία στυψιρίας και αργύρου. Οι ερχόμενοι έξωθεν ομογενείς από τα γύρω χωριά αλλά και από άλλα μέρη της Αργυρουπόλεως, Αλύτζαρας και Τζακράκ εγκαταστάθηκαν στη συνοικία Σεϊράν Τεπεσί και επιδόθηκαν όλοι ανεξαιρέτως στον κεδρώον Ερμή, δηλαδή στο κερδοφόρο εμπόριο. Η Νικόπολις του Πομπήιου – του Γ. Στρουθόπουλου

Διευκρινιστικές σημειώσεις: Η λέξη Σεϊράν έχει αραβική προέλευση και σημαίνει αξιοθέατο και ωραίο μέρος. Εσκί Ρούμ Μαχαλεσί σημαίνει Παλιά Συνοικία των Ρωμιών (των Ελλήνων). Τα μεταλλεία στυψιρίας της Νικόπολης ήταν τέσσερα στον αριθμό και αυτά ήταν: της Κόρατζας, του Εσκί Κιοϊν, της Κέϊλικας και του Καταχωρίου. Στο συνημμένο αφιερωματικό βίντεο ακούγεται το ESVAT DUO RAST KARŞILAMA MESES-İNCECİKTEN BİR KAR YAĞAR-SEGAH NİYAZ İLAHİ-TAKSİM-RAST PEŞREV

Ποντιακή Ιστορία και Λαογραφία – Βασίλειος Β. Πολατίδης – www.kotsari.com 

Pin It

Print

Add comment


Security code
Refresh

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ