Το Γενεαλογικό δέντρο των Πολατιδαίων. Μοναχού Κάλλιστου Πολατίδη εκ Λευκώνος Σερρών. Καψάλα Αγίου Όρους, Άθω.
Τὸ Γενεαλογικὸ δένδρον τῶν Πολατιδαίων
Πρὸ τεσσάρων χιλιάδων χρόνων ἐν τῇ πόλει τῶν Σερρῶν (Σίρις το πάλαι ἐκαλεῖτο), ἐβασίλευσεν ὁ Παλαίχθων, ὅστις εἶχεν πολλοὺς υἱοὺς καὶ θυγατέρας. Ὁ πρεσβύτερος αὐτοῦ υἱός, ὅστις Πελασγὸς προσηγορεύετο τη ἀδείᾳ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ Παλαίχθονος ἀπῆλθεν καὶ ἐβασίλευσεν ἐν τῇ Ἑλλάδι, ἤτοι ἐν Πελοποννήσῳ, οὐδεὶς πρὸ αὐτοῦ ἐκεῖσε ἐβασίλευσεν.
Τὸν βίον αὐτοῦ, ὁ Πελασγὸς τελευτήσας, διεδέξατο αὐτὸν ὁ πρεσβύτερος αὐτοῦ υἱός, ὅστις Λυκάων ὠνομάζετο. Το γενεαλογικό δέντρο των Πολατιδαίων - Μοναχού Κάλλιστου Πολατίδη. Ἐβασίλευσεν καὶ οὗτος ἐπὶ πολλοὺς χρόνους, ἀφῆκεν διάδοχον εἰς τὴν βασιλείαν τὸν Ἀρκάδα τὸν υἱὸ τῆς ἀδελφῆς αὐτοῦ Καλλιστούς. Πάντες οἱ υἱοὶ τοῦ Νυκτίμου πόλεις ἐκτίσαντο καὶ δύο ἐκ τῶν υἱῶν αὐτοῦ οἵτινες ἐκαλοῦντο Τράπεζος καὶ Κρῶμνος ἐδήμαντο δύο πόλεις ἐν τῇ Ἀρκαδίᾳ, ὁ εἵς τὴν Τραπεζοῦντα καὶ ὁ ἕτερος τὴν Κρώμνην. Καὶ ἐξ' αὐτῶν τουτέστι τῶν Πελασγῶν διεσπάρισαν οἱ ἀπόγονοι Πελασγικοὶ εἰς πολλὰ μέρη. Οὖ μετὰ πολλοὺς χρόνους, οἱ τῆς Τραπεζοῦντας καὶ τῆς Κρώμνης σίριοι, ἀπῆλθον ἐν τῇ Παφλαγονία καὶ ἔκτισαν οἱ μὲν τὴν Τραπεζοῦντα, οἱ δὲ τὴν Κρώμνην. Τὸ 1184 π.Χ. γενηθέντος τοῦ πολέμου τῆς Τροίας, οἱ κάτοικοι τῶν δύο αὐτῶν πόλεων ἦσαν παρὰ τῷ βασιλεῖ τῆς Παφλαγονίας, ὅστις Πυλαιμένης προσηγορεύετο, ἔχων παρ' αὐτῷ καὶ τὸν υἱὸν αὐτοῦ Ἀρπαλίωνα. Αἱ πόλεις τοῦ Πόντου ἤτοι τῆς Παφλαγονίας αἱ βοηθείσασαι τὸν βασιλέα Πυλαιμένην ἦσαν αὗται: Τὸ Σήσαμον, τὸ Κύτωρον, τῆς Κρώμνης, τῶν Ἀρεθινῶν καὶ τῶν Αἰγιαλῶν. Παρελθόντων χρόνων πολλῶν, καὶ τῆς παραθαλασίας Κρώμνης καταστραφείσης, ἀποίκησαν τὴν νέαν αὐτῶν πόλιν Κρώμνην οἱ Κρωμναῖοι, ἥτις ἦτο ἐκτισμένη οὖ μακρὰν τῆς Τραπεζοῦντος ἐγῶμαι μόνο ἔξ ὥρας.
Ἡ Κατάλυσις τῆς Κωνσταντινουπόλεως
Βλέποντας οἱ Ἕλληνες τοῦ Πόντου ὅτι ὁ πατὴρ τοῦ Μωάμεθ Μουρὰτ Β΄ καταπίνει τὰς βυζαντινὰς πόλεις καὶ πρὸ τῆς ἁλώσεως τῆς Πόλεως ὑπὸ τοῦ Μωάμεθ, ἔγνωσαν ὅτι καὶ τὸ βασίλειον αὐτῶν καταλυθήσεται, διὸ ἐν ἔτει 1.414 ἀνεχώρησαν ἐκ Τραπεζοῦντος Ὀκτακόσιαι Ὀγδόντα (880) οἰκογένειαι καὶ ἐγκαταστάθηκαν ἐν τῇ Σητεία, ὅπου γὲ προτίστως καὶ ἕτεραι οἰκογένειαι ἔρριψαν ἄγκυραν ἐπιβιώσεως, ωνομάσαντες τὴν πόλιν αὐτῶν Τραπεζοῦντα. Καταλυθέντος τοῦ βασιλείου τῆς Τραπεζοῦντος καὶ τὰ δεινὰ τῶν τούρκων μὴ δυνάμενοι νὰ ὑπομένωσιν οἱ χριστιανοί, ἤρξαντο τὰς ἀποδημίας αὐτῶν, οἱ πάντες εἰς τὴν ὁμόδοξον καὶ γείτονα Ρωσίαν ἀπελθόντες. Ἐν ταύτῃ, πρὸ τριῶν χιλιετηρίδων ἀπῆλθαν οἱ Ἕλληνες, ἐδήμαντο πόλεις, τὰς περισσοτέρας ἐν τοῖς παραλίοις μέρεσιν ἶνα τὴν ἐμπορίαν μετέρχονται. Καὶ κτίζουσιν οἱ Ἕλληνες την Αἴαν καὶ τὴν Ἐρμώνασαν, του Κήπους καὶ τὴν Σερατόκλειαν, τὴν Φαναγόρειαν καὶ ἄλλας ἑκατοντάδας πόλεις μιὰν ἅλυσιν «ἀπὸ τῶν Καρπαθίων μέχρι τοῦ Καυκάσου καὶ ἀπὸ τοῦ Δουνάβεως ἕως τῆς Κασπίας ἐξετείνετο ὑπερμεγέθης τίς ἅλυσις στενῶς συνεχομένων πρὸς ἄλληλα κέντρων ἑλληνικοῦ βίου καὶ ἑλληνικῆς ἐκπολιτιστικῆς κινήσεως μετὰ ταύτης δὲ καὶ ἑλληνικῆς παιδεύσεως». {τὰς ἄλλας, των ἐν τῇ Ρωσίᾳ πόλεις τὴν πληθὺν αὐτῶν βλέπε εἰς τὸ ἔργον μου: "Αἱ δύο Ἐκκλησίαι" καὶ ἐν ἄλλοις ἠμὴν βίβλοις}. Ἡ Χερσῶν καὶ ἡ Ὀδησσὸς κατέσχον ἐξέχουσαν καὶ πρώτην θέσιν μεταξὺ τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν κτισμάτων. Λέγεται ὅτι ἐν τῇ Ὀδησσώ, ἐν τῇ ἀρχαίᾳ ταύτῃ πόλει τῶν Μιλησίων οἱ νέοι ἔποικοι μετὰ τῶν ἀρχαίων ἠρίθμουν τίς ἑκατὸν ἑβδομῆντα χιλιάδας (170.000).
Οἱ Ἕλληνες τῆς Κρώμνης
Καθὼς ἀνωτέρω εἴπομεν, ἐδείξαμεν ὅτι ἡ Κρώμνη ἐστὶ μία ἐκ τῶν ἀρχαίων πόλεων τῶν πρὸ τεσσάρων χιλιετηρίδων ὑπαρχουσῶν. Ἐκ ταύτης, οἱ ἐμοὶ προππάποι καὶ ὀμαίμονες, ἀνεχώρησαν καὶ ἐγκαταστάθησαν ἐν τῇ ἑλληνικῇ πόλει τῆς Ρωσίας ἥτις Σεβαστούπολις ἐκαλεῖτο καὶ ἐπὶ πολλὰς δεκαετηρίδας ἔζων ἐν μεγίστῃ εἰρήνῃ μετὰ τῶν ὁμοδόξων Ρώσων. Ἐκ τῆς Κρώμνης ἀναχωρίσαντες ἐγκατώκησαν ἐν διαφόροις τόποις τῆς Ρωσίας. Ὁ ἐμὸς πάππος μετὰ τῶν τέκνων αὐτοῦ καὶ ἑτέρων συγγενῶν ἐγκατώκησεν ἐν τῇ ἀρχαίᾳ ἑλληνικῇ πόλει ἥτις Σεβαστούπολις ἐκαλεῖτο, ὁ δὲ πρωτοξάδελφος αὐτοῦ προετίμησε τὴν πόλιν Κρασνοντὰρ (Αἰκατερινοντὰρ κατὰ τὸ παλαιότερον ὄνομα) μετὰ τῶν τέκνων αὐτοῦ. Ἐν τῇ πόλει ταύτῃ διέπρεψαν οἱ ὀλίγοι Πολατιδαῖοι καὶ πολλοὶ ἐξ' αὐτῶν ἠξιώθησαν μετὰ ταῦτα τοῦ στεφάνου τοῦ μαρτυρίου παιδευθέντες καὶ φονευθέντες παρὰ τῶν κομμουνιστῶν. Ἔνιοι ἐκ τῶν θείων μου Πολατιδαίων τῶν μὴ ἀρνηθέντων τὸν Χριστὸν καὶ ἐν ταῖς φυλακαῖς τὸν βίον αὐτῶν τελειωθέντες ἐν πολλοῖς βασάνοις εἶναι, ὁ θεῖος ὁ ἐμὸς Ἰωάννης Πολατίδης τοῦ Χαραλάμπους, ὅστις ἐν ἔτει 1889 συνελήφθῃ ὑπὸ τῶν κομμουνιστῶν καὶ τὸ ἔτος 1937 ἀπεκεφαλίσθῃ ὑπὸ τῶν ἀθέων. Ἕτερος θεῖος μου ἦτο ὁ Κωνσταντῖνος Πολατίδης τοῦ Παναγιώτου, ὅστις ἔζῃ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει Κρασνοντὰρ τὸν ὁποῖον οἱ κομμουνισταὶ ἐφόνευσαν. Σὺν τούτοις ἐμαρτύρησεν δια τὸν Χριστὸν καὶ ἕτερος ἐμὸς θεῖος ἐν τῇ πόλει τοῦ Κρασνοντὰρ διεπρέπον ὁ Πολατίδης Βασίλειος τοῦ Χαραλάμπους τὸν ὁποῖον οἱ ἑβραῖοι ἐφόνευσαν. Ἐν τῇ αὐτῇ πόλει τοῦ Κρασνοντὰρ διέπρεπε καὶ ἕτερος μοῦ θεῖος ὁ Ἀβραὰμ Πολατίδης τοῦ Ἰωάννου ὅστις καὶ οὗτος ἠξιώθῃ τοῦ μαρτυρικοῦ στεφάνου. Ἐν ταύτῃ τῇ πόλει Κρασνοντὰρ ἐμαρτύρησεν κι ἕτερος μοῦ θεῖος ὁ Πολατίδης Ἀναστὰς τοῦ Κωνσταντίνου. Τούτους τοὺς Πολατιδαίους ἠκολούθησε καὶ ἕτερος μοῦ θεῖος ὁ Πολατίδης Ἰωάννης του Ἀνέστῃ τὸν ὁποῖον οἱ ἑβραῖοι οἱ ἐν τῇ αὐτῇ πόλει τοῦ Κρασνοντὰρ ἐφόνευσαν. Ἐν τῇ Ρωσίᾳ ἀπελθὼν ὁ πάππος μοῦ Χαράλαμπος μετ' ἐκεῖνον ἀπῆλθον καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ Ματθαῖος, Νᾶνος (Ἰωάννης) καὶ Κόλιας (Νικόλαος), ὁμοίως καὶ αἱ τέσσαραι ἀδελφαὶ αὐτοῦ Ραχήλ, Μαρία, Ἀνθοῦσα καὶ Εὔα, αἵτινες ἀδελφαὶ Ραχὴλ καὶ Εὔα ὑπανδρεύθησαν Ρώσους ὁμοδόξους. Ὅτε ὁ πάππος μοῦ μετὰ τῆς οἰκογενείας αὐτοῦ καὶ ἐξαδέλφων του ἐκ τῆς Κρώμνης ἐποιήσατο τὰ διαβήματα αὐτοῦ πρὸς τὴν Ρωσία, εἵς ἐξάδελφος αὐτοῦ ὁ θεῖος μου Ἐφραίμ, ἱερεὺς ὤν, δὲν ἠκολούθησε τοὺς συγγενεῖς αὐτοῦ ἀλλὰ ἔμεινεν ἐν τῇ Κρώμνη, ἵνα ἐξυπηρετεῖ τοὺς κρυπτοὺς χριστιανούς. Οἱ ἐν τῇ Κρώμνη ὑπάρχοντες οἱ πάντες ἦσαν φανεροὶ τοῦρκοι καὶ κρυφοὶ χριστιανοί. Ὁ τοῦρκος χότζας ἐπι δεκαοκτὼ (18) χρόνια οὐδένα ἔθαψε ἐπεὶ γὰρ τὴν νύκτα ἐθάπτοντο ὑπὸ τοῦ πάππου μοῦ Ἐφραὶμ τοῦ Ἱερέως. Τότε ἀπῆλθεν εἰς Τραπεζοῦντα ὁ χότζας καὶ ἔλεγε τοῖς τούρκοις: "Ὅποιος δὲν θέλει νὰ πεθάνει, ἂς ὑπάγῃ εἰς τὴν Κρώμνη". Εἵς δὲ τῶν ἐξαδέλφων τοῦ πάππου μοῦ μὴ δυνάμενος νὰ χωρισθῇ τὸν πολὺν αὐτοῦ πλοῦτον μεμένεικεν ἐν τὴ Κρώμνη φυλάττων τὴν ὀρθόδοξον αὐτοῦ πίστιν. Τὰ τέκνα αὐτοῦ καὶ οἱ ἔγγονοι γεγόνασι μουσουλμᾶνοι, πάντα ὅμως ὁμολόγουν ὅτι ἦσαν ποτὲ Ἕλληνες καὶ Χριστιανοὶ καὶ ἐρευνήσας εἵς ἀνεψιός μου συνταξιοῦχος δάσκαλος ἦλθε καὶ μὲ εὗρε ἐν τῷ ἐμῷ ἀσκητηρίῳ ἐν Ἁγίῳ Ὅροι. Δύο δὲ ἀδελφοὶ θεῖοι μου γενηθέντες μοναχοὶ Πολατιδαῖοι, ὁ εἵς ἐκαλεῖτο Ἀθανάσιος καὶ ὁ ἕτερος Κύριλλος, τὸν βίον αὐτῶν κατέλυσαν ὁ εἵς εἰς Ρωσίαν καὶ ὁ ἕτερος εἰς Ἐλλάδαν.
Οἱ ἐμοὶ γεννήτορες.
Ὁ πατήρ μου ἐκαλεῖτο Χρῆστος καὶ ἡ μήτηρ μοῦ Χαρίκλεια, τῆς ὁποίας οἱ γονεῖς ὀνομάζοντο Κωνσταντῖνος καὶ Ναταλία, φέροντες τὸ ἐπίθετον Ἰωαννίδης. Ὁ πατήρ μου ἐγέννησεν ἔξ παῖδας, τέσσαρα ἄρρενα καὶ δύο θήλεια, ἔσχατον ἐμέ. Ὅτε τὸν βίον αὐτοῦ ἐτελεύτησε τὸ ἔτος 1938 τὸν μῆνα Φεβρουάριο εἰς ἡλικίαν 49 ἐτῶν, ἐγὼ ἤμουν τότε ἕξι ἐτῶν. Παρηλάσας τὴν νεανικήν μου ἡλικίαν καὶ τὰς τρεὶς πρώτας τοῦ γυμνασίου τάξεις περατώσας, εἰσῆλθεν ἡ σκέψις ἐν τῷ ἐμῷ μυελῷ νὰ ἀναχωρήσω ἐκ τοῦ κόσμου καὶ ἀπέλθω εἰς Μοναστήριον, τότε ἔφερον ἐπὶ τῶν μεταφρένων μου τὸ δέκατον ἔνατον ἔτος τῆς ἡλικίας μου. Ἡμέραν δὲ τινὰ τοῦ ἔτους τοῦ Ἰουλίου 1950 ἀνεχώρησα κρυφίως δια τὸ Ἅγιον Ὄρος, καὶ μέχρι τὰ νὺν διαπρέπω ἕν ταύθα χρόνους ἔχων ἐν τῷ ἁγίῳ σχήματι μόνον ἑβδομῆντα δύο (72). Μοναχὸς ὑπάρχων παρέδωκα ἐν τῇ γῆ τρεὶς πατέρας τῶν ὁποίων τὰς ἁγίας εὐχὰς ἔλαβον. Ὡς ἐργόχειρο ἐδιδάχθῃν τὴν ζωγραφικὴν τὴν ὁποίαν ἐπὶ ἑβδομῆντα δύο (72) χρόνους ἐργάζομαι, ἀλλὰ καὶ ἐνεκολπώθῃν καὶ τὴν συγγραφικὴν ἐπιστήμην, συγγράψας τεσσαράκοντα ἔργα θρησκευτικοῦ καὶ ἱστορικοῦ περιεχομένου. Καὶ ἐγὼ τρεὶς ἔθαψα, ἀναμένω τινὰ ἶνα καὶ ἐμὲ θάψῃ.
Ἐνταῦθα στήτω ὁ λόγος ὁ προγεγραμμένος το ἐμοῦ δείξας γένος τε καὶ πατρίδα. Διανύω γὰρ τὰ ἔτη τῆς ζωῆς μοῦ ἂ ἄρτι ἐπιφέρω. Δύο γὰρ καὶ σὺν τούτοις προσθέτῳ καὶ ἐνενῆντα (90) ἔτι, τὸ τέλος μου πάντα ἀναμένω ἶνα,ἵνα θᾶττον πρὸς τὸ μνῆμα ἀπέλθω.
Μοναχὸς Κάλλιστος Πολατίδης. Κελὶ Ἁγίου Μητροφάνους, Καψάλα. Καρυαὶ Ἁγίου Ὄρους. 3 Μαρτίου 2023 Μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Εὐτροπίου, Κλεονίκου καὶ Βασιλίσκου. Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου Εὐλογημένον εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία – Βασίλειος Β. Πολατίδης – www.kotsari.com
