Σοφία Βασιλειάδου & Θεοδώρα Παπαδοπούλου, Καταχώρ Νικόπολης Πόντου - Ευκαρπία Κιλκίς
Οι κατά σάρκα αδερφές Σοφία Βασιλειάδου & Θεοδώρα Παπαδοπούλου γεννημένες και οι δύο στη γενέτειρα μας, το χωριό Ευκαρπία Κιλκίς (παλιό όνομα Γραμμάτεινα ή Γραμμάτενα) διηγούνται την ιστορία των χωριών τους, τόσο της ιδιαίτερης πατρίδας του Καταχώρ της Γαρέσαρης (Νικόπολης) όσο και της νέας πατρίδας, της Ευκαρπίας του Νομού Κιλκίς. Γονείς τους ήταν οι Ευστάθιος Καρυπίδης και Άννα Παπαδοπούλου. Δείτε το βίντεο-καταγραφή μου με τις θείες Σοφία & Θεοδώρα
Αφηγούνται την πρώτη εγκατάσταση των Νικοπολιτών απ την Πόντο στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στο χωριό μας, μετά τα δεινά που υπέστησαν απ’ τους τούρκους και τσέτες εκεί στο Καταχώρ. Όταν οι βιαιοπραγίες, οι λεηλασίες, οι κλοπές και οι ξυλοδαρμοί έφτασαν στο απροχώρητο, τότε αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν περιουσίες και βιός και να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς. Γίνεται αναφορά απ’ τις δύο αγαπημένες μας γιαγιάδες σε ονόματα των πρώτων κατοίκων της Ευκαρπίας, όπως των Στεφανιδαίων, των Κεσικιδαίων, των Παβραινών, του Κούρτογλου, του Παράς και περιστατικά τα οποία σημάδεψαν τον κοινωνικό τους βίο εκείνη την εποχή (μετά το 1922). Η καταγραφή των γερόντων έχει πάντοτε έναν πάγιο παρονομαστή. Μέσα απ’ τις συζητήσεις να εκφραστεί ελεύθερα όχι μόνο η ιστορική μνήμη αλλά και η γνώση για όλα εκείνα τα λαογραφικά στοιχεία που συνθέτουν την ιδιαίτερη μουσικοχορευτική παράδοση των καταγραφομένων τόσο στην πρώτη πατρίδα τον Πόντο όσο κι εδώ στην Ελλάδα. Η θεία Σοφούλα τραγουδά το τραγούδι της Τάμζαρας αλλά και άλλα δημοτικά πονετικά τραγούδια της Νικόπολης (στα τουρκικά). Δείτε το σχετικό μου βίντεο για το τραγούδι της Τάμζαρας Η θεία Σοφία Βασιλειάδου με την αδερφή της Παρθένα Παπαδοπούλου τραγουδούν διάφορα τραγούδια της Νικόπολης του Πόντου (Γαράσαρης). Ιδιαιτέρως η θεία η Σοφία γνώριζε και μου μετέφερε αρκετές πληροφορίες για το Καταχώρ (το χωριό των γονέων της στη Νικόπολη του Πόντου) αλλά και τραγούδια, ήθη έθιμα και χορούς που έφεραν οι παλιοί (πρόγονοι μας της πρώτης γενιάς) απ την Νικόπολη στην Ευκαρπία του νομού Κιλκίς. Θεία Σοφία, με αγαπούσες πολύ και μου το έδειξες εκατοντάδες φορές. Σ' ευχαριστώ πολύ για όλα και σε μνημονεύω πάντοτε. Δύο λόγια για την κωμόπολη Τάμζαρα η οποία στην πλειοψηφία της κατοικείτο από Αρμένιους και ο ομώνυμος τοπικός χορός υιοθετήθηκε απ' τους ημέτερους Έλληνες Νικοπολίτες και χορευόταν τόσο εκεί όσο κι εδώ στην Ελλάδα, όπου τους έλαχε να εγκατασταθούν. Αφιερώνω το βίντεο αυτό σε όλους του Νικοπολίτες και ιδιαιτέρως τους Ευκαρπιώτες όπου γης. Tamzara is an Armenian folk dance which spread from the Ancient Armenian region of Tamzara, the name is derived from an Armenian village located in the region of Nikopolis (now Sebinkarahisar Turkey). Αφιερώνω την παρούσα ανάρτηση σε όλους τους Καταχωρέτες απανταχού της γής και ιδιαίτερα στα παιδιά και εγγόνια της θείας Σοφούλας, της θείας Θεοδώρας και του θείου του Θανάσ’. Αιωνία σας η μνήμη. Καταγραφή Βασίλειος Β. Πολατίδης 5 Ιουλίου 2007. Το μουσικό αρχείο που ακούγεται είναι απ' το χωρίον Πάλτσανα της Νικόπολης του Πόντου. Αποτελεί μέρος πολλών ηχογραφήσεων του 1975. Πρωτογενές αρχειακό υλικό του φίλου μου Ümit Boyacı απ΄τη Νικόπολη του Πόντου. Τον ευχαριστώ θερμά που μοιράζεται μαζί μου αυτούς τους μουσικούς θησαυρούς. Παίζει λύρα ο Ahmet çatal απ το χωριό Istrefi Köy Balcana (Χωρίον Πάλτσανα) Mansur manastır köyü - Ποντιακή Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com
