Ο Πόντος, κατά τον Μητροπολίτη Χρύσανθο Φιλιππίδη
Αποσπάσματα απο περιγραφές του Μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθου, του μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος και πρώτου προέδρου της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών.
«...Περιλαμβάνει δε ο Πόντος την απο της Διοσκουριάδος μέχρι του Άλυος ποταμού και της Σινώπης χώραν....Ούτω απο βορρά προεφύλαττε τον Πόντο απο του κατακλυσμού των Σκυθικών φύλλων η βαθεία και άπλωτος και αγρία θάλασσα του Εύξεινου Πόντου, καθ’ όλα δε τα άλλα σημεία εχώριζον αυτόν απο των γειτόνων λαών της Ασίας υψηλαί, τραχείαι και δυσπρόσιτοι οροσειραί διακοπτόμενοι υπο στενών και βαθυτάτων φαράγγων. Και προς αναταλάς μεν της Τραπεζούντος παρα τας πηγάς των ποταμών Αράξου και Ακάμψιος (τουρκιστί Τσορόκ) υψούνται τα Μοσχικά όρη, προς μεσημβρίαν δε τα συνεχόμενα τη οροσειρά των Μοσχικών ορέων ό τε Παρυάδρυς λεγόμενος και Παρχάρ και τουρκιστί Μπαλχάρ ή Μπαλχάρ Ντάγ διήκων δι’ όλης της χώρας μέχρι της παραλίας της Μαύρης Θαλάσσης και ο Σκοιδίσης ή Σκυδίσης παρά Στράβωνι και Σκορδίσκος παρά Πτολεμαίω (τουρκιστί) Καπάν Ντάγ, όρος τραχύτατον απλούμενον νοτιοδυτικώς δια του θέματος της Νέας Μεσοποταμίας έως ού παρά τα σύνορα της αρχαίας Καππαδοκίας συναντήση τον Αντίταυρον. Πάντα τα όρη ταύτα είναι αποσχίδες του Ταύρου....» Ο Πόντος, κατά τον Μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθο Φιλιππίδη
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com