Οι τρείς ενορίες των Μαντρίων της Άρδασσας του Πόντου

Written by Πολατίδης Βασίλειος. Posted in Πόλεις - Περιοχές - Οικισμοί - Χωριά

Στον δημόσιο δρόμο που βρίσκεται στην κωμόπολη Άρτασσα (Άρδασσας) και οδηγεί προς την Αργυρούπολη, βρίσκεται το χωριό "Πέντε Εγκλησίες", που οι τούρκοι το ονόμαζαν "Μπές Κλισέ" το οποίο περιβαλλόταν από διάφορα οπωροφόρα δέντρα και απο εύφορα χωράφια.

Κάπως ψηλότερα απ τις Πέντε Εγκλησίες άρχιζε η περιοχή του γνωστού χωρίου "Μαντρία" το οποίο βρίσκεται στις πλαγιές του όρους Γορόσ̌. Ολόκληρη αυτή η περιοχή είχε αναπτυγμένη κτηνοτροφία λόγω των πολλών παρακείμενων δασών. Παλιότερα βρίσκονταν εδώ διάφορες μάντρες και με την πάροδο του χρόνου άρχισαν να κτίζονται και σπίτια με αποτέλεσμα την αύξηση του πληθυσμού και τη δημιουργία τριών ενοριών:
Τα αφκά Μαντρία
Τη Μουζαράς και
Τ' απάν' Μαντρία ή Άεν-Παύλον

Πενήντα πέντε οικογένειες αποτελούσαν T' Αφκά Μαντρία που είχαν δημοτικό σχολείο και εκκλησία τιμώμενη στο όνομα του Αγίου Γεωργίου που γιόρταζε κάθε χρόνο στις 3 Νοεμβρίου. Όλη αυτή η περιοχή φημιζόταν για τα οπωροφόρα δέντρα της. Οι τρείς ενορίες των Μαντρίων της Άρδασσας του Πόντου. Η Μουζαρά είχε περι τα δεκαπέντε σπίτια και μία εκκλησία τιμώμενη στη Ζωοδόχο Πηγή. Ονομάστηκε δε Μουζαρά απ' την τουρκική λέξη "μεζιρέ" που ερμηνεύεται ως αγρόκτημα της εξοχής. Κοντά στη Μουζαρά βρισκόταν το παρεκλήσιον του Άεν-Κήρ'κα (Αγίου Κηρύκου, υιού της Αγίας Ιουλίττας), που πανηγύριζε κάθε χρόνο στις 15 Ιουλίου. Με υποψελλίζουσα φωνή (αναφέρει το Συναξάριο του τρίχρονου Αγίου Κυρύκου), επικαλείτο το όνομα του Ιησού, πριν κλωτσήσει τον ηγεμόνα της Ταρσού Αλέξανδρο και αφού ομολόγησε τον Χριστό, μαρτύρησε ως τέλειος μάρτυρας. Μνεία γίνεται στον τρίχρονο μάρτυρα Κήρυκο ότι ψέλλιζε την μονολόγιστο ευχή του Ιησού και έτσι μακαρίζεται εις τους αιώνες η μνήμη της μητρός του Ιουλίττας η οποία τον ακολούθησε στον μαρτυρικό στέφανο. Τέλος T' Απάν' Μαντρία ή Άεν-Παύλον, είχαν περί τις είκοσι πέντε οικογένειες μαζί με την ενορία των Χαϊτάντων, είχαν δική τους εκκλησία των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου και βρίσκονταν σε μια περιοχή ιδιαιτέρως εύφορη. Γεωγραφικόν Λεξικόν Χαλδίας Πόντου 29ο Τεκκέ, Τολέκ, Τορούλ, & Τουμάνογλου / Γεωγραφικό Λεξικό Χαλδίας Πόντου Μανανάντων, Μαντρία, Μαναστήρ, Μαντζάντων ή Μαντσάντων