Το χωρίον Καράκαγια της επαρχίας Αργυρούπολης του νομού Τραπεζούντας του Πόντου
Το Καράκαγια ήταν ένα ελληνικό χωριό της επαρχίας Αργυρούπολης του νομού Τραπεζούντας. Είχε πενήντα ελληνικές οικογένειες και δύο εκκλησίες, του Αγίου Θεοδώρου και του Αγίου Γεωργίου. Είχε ακόμα και ένα παρεκκλήσι του Προφήτη Ηλία.
Όλα τα παραπάνω προσκυνήματα τα λειτουργούσε ο μοναδικός εφημέριος του χωριού, ο παπα Γεώργιος. Το χωριό είχε τέσσερις μαχαλάδες με τις ονομασίες: Ουλού Γαλά Γενίκεη, Τεξενά, Κετσά Κιολσέ και Πιάκον. Είχε δύο βρύσες για την ύδρευση των κατοίκων του και ένα μπακάλικο το οποίο ανήκε στον Ιωάννη Κωνσταντινίδη, θείο του συγγραφέα του παρόντος. Το χωρίον Καράκαγια της επαρχίας Αργυρούπολης του νομού Τραπεζούντας του Πόντου. Στο χωριό υπήρχε ένα ελληνικό σχολείο με σαράντα πέντε μαθητές και δάσκαλο τον Αργυροπουλίτη Ιωάννη του οποίου δεν θυμούμαι το επώνυμο. Τα δύο βουνά του χωριού ήταν : του Προφήτη Ηλία με υψόμετρο 800 μέτρα και τη Προτώρη το ραχ̆ίν με υψόμετρο 600 μέτρα ενώ ένα μικρό ποτάμι διέσχιζε όλο το χωριό. Οι κάτοικοι του Καράκαγια ασχολούνταν με την γεωργία και την κτηνοτροφία και πάνω κάτω η ιδιοκτησία γης ανά οικογένεια ήταν τα 25 στρέμματα. Οι αγροτικές εργασίας γίνονταν με τα τεχνικά μέσα της εποχής εκείνης, δηλαδή με βόδια, ξύλινα αλέτρια και με τουκάνια. Παράλληλα με τη γεωργία οι κάτοικοι του χωριού όπως αναφέραμε παραπάνω εξέτρεφαν και ζώα. Εκτός απ’ τα δύο βόδια που είχε κάθε οικογένεια και που ήταν άκρως απαραίτητα για τις γεωργικές εργασίες, θα είχαν σίγουρα από μια αγελάδα και εξήντα περίπου αιγοπρόβατα. Όλα τα ζωντανά του χωριού τα έβοσκαν στους εκτεταμένους βοσκότοπους συνολικής επιφάνειας δέκα χιλιάδων στρεμμάτων περίπου. Τα παρχάρια αυτά βρίσκονταν στις τοποθεσίες Σπήλαιον Προφήτη Ηλία, Τη Πεκονή το Ραχ̆ίν και το Πέραν τα Παϊρα̤. Όπως κάθε χωριό στον Πόντο έτσι και το Καράκαγια είχε δύο δάση που βρίσκονταν στην τοποθεσία «Τα Κουμούλια̤ τα τεξία» με έκταση πέντε χιλιάδων στρεμμάτων. Η συνήθεια της μετανάστευσης υπήρχε και στο χωριό μας. Την εποχή που θυμάμαι, τουλάχιστον είκοσι συγχωριανοί μας είχαν μεταναστεύσει στη Ρωσία. Στο χωριό μας υπήρχε ένα κάστρο με το όνομα «Το Γαλάν» του οποίου όμως την ιστορία τυγχάνει να μη γνωρίζω για να σας την μεταφέρω. Η ψυχαγωγία των ανθρώπων του χωριού γινόταν στις καθιερωμένες ευκαιρίες, γάμους – πανηγύρια κτλ από έναν λυράρη και τρείς ζουρνατζήδες συγχωριανούς μας. Προύχοντες του χωριού ήταν οι: Ιωάννης Παπαδόπουλος, Ιωάννης Αποστολίδης και Τριαντάφυλλος Τριανταφυλλίδης. Ιδιαίτερη μόρφωση είχαν οι: αρχιμανδρίτης Άνθιμος Παπαδόπουλος (ο μετέπειτα συντάκτης του Ιστορικού Λεξικού της Εγκυκλοπαίδειας του Πυρσού) και ο παπα Ιάκωβος. Το πλησιέστερο ελληνικό χωριό προς το Καράκαγια ήταν τα Κοτύλια που απείχε από μας περίπου τρεις ώρες με τα πόδια. Πολεμικά γεγονότα δεν συνέβησαν στο χωριό μας, ούτε υποφέραμε απ τους τούρκους όπως άλλα ελληνικά χωριά. Κατά την αποχώρηση των Ρώσων απ τον Πόντο και ιδιαίτερα απ’ την Αργυρούπολη, ακολουθήσαμε κι εμείς κι έτσι εγκαταλείψαμε το χωριό μας κατά το 1918 πηγαίνοντας στη Ρωσία και ήρθαμε κατόπιν στην Ελλάδα με την ανταλλαγή. Αρχικά, μας πήγαν στην Αίγινα κι ύστερα στον Πειραιά κι από κει στην Μακεδονία όπου οριστικά εγκατασταθήκαμε στην Παναγίτσα Εδέσσης όπου ζούμε πια. Φεύγοντας απ την πατρίδα τα μόνα πράγματα που κατορθώσαμε να φέρουμε μαζί μας ήταν: ένα Ευαγγέλιο, έναν Απόστολο, ένα Ωρολόγιο, έναν Ξύλινο Σταυρό και μερικά άμφια τα οποία παραδώσαμε στην εκκλησία μας στην Παναγίτσα Εδέσσης. Πλην τούτων, τίποτα άλλο δεν κατορθώσαμε να πάρουμε μαζί μας. Κοτύλια Χαλδίας Πόντου, Έναν Κιμισχαναλίδικον Χωρίον.
Πηγή: Παπαδόπουλος Νικόλαος Ποντιακή Ηχώ Τεύχος Τεύχος 5ον
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com