Το χωρίον Ελμαλίκιολι του Ακ Δάγ Μαδέν. (Γαλατικός Πόντος - Το Ελληνικόν Μεταλλείον του Άκ Δάγ).
Το Ελμαλίκιολι βρίσκεται δυτικά του Μαδέν και σε απόσταση οκτώ χιλιομέτρων περίπου, αριστερά του δημόσιου δρόμου κοντά στο χωριό Κιουλίκ από το οποίο απέχει πέντε χιλιόμετρα. Το βουνό Μιλκερίμ χωρίζει το χωρίον Χάλχατζη, το Κουλίκ και το Ελμαλίκιολι.
Περίπου είκοσι οικογένειες με διακόσιους κατοίκους εγκαταστάθηκαν εκεί από το Μαδέν και επιδόθηκαν στη γεωργία. Το χωρίον Ελμαλίκιολι του Ακ Δάγ Μαδέν. Ο Ιερός Ναός του χωριού τιμάτο στον Άγιο Μεγαλομάρτυρα Γεώργιο τον Τροπαιοφόρο και βρισκόταν 400 μέτρα περίπου έξω από το χωριό. Εκεί υπήρχαν πολλά δέντρα, βελανιδιές και πεύκα. Κάποτε ένας τούρκος από το γειτονικό χωριό Εζέρ, ήρθε κι έκοψε ένα δέντρο. Κόβοντας το δέντρο, μόλις έπεσε κάτω το δέντρο έπεσε κάτω και ο τούρκος και δεν μπορούσε να σηκωθεί. Αισθανόταν πως τον τραβούσε η γη κάτω σαν μαγνήτης, σαν να ήταν καρφωμένος πάνω στο χώμα. Τότε παρήγγειλε και έφεραν μια από τις αγελάδες του και την χάρισε στον Άγιο Γεώργιο. Μόλις έδεσαν το ζώο κοντά στην εκκλησία, ο τούρκος σηκώθηκε. Από τότε ο τούρκος, κάθε χρόνο στο πανηγύρι του Αγίου Γεωργίου έφερνε ως τάμα ένα κατσίκι.
Οι Ιερείς του χωριού ήταν από το Κιουλίκ, μάλιστα τακτικός λειτουργός ήταν ο παπα-Τορούν. Ως ιεροψάλτες αναφέρονται οι : Τη Τσ̆ακάλ’ ο Παύλον από το Κιουλίκ και ο Αθανάσιος Σπυρίδης από το Ελμαλίκιολι. Σχολείο δεν υπήρχε στο χωριό. Οι διδακτικές ανάγκες εξυπηρετούντο από τα σχολεία στο Κιουλίκ και το Τεκκέκουνεϊ. Δραστήριος προύχοντας του χωριού, σύμβουλος και των τούρκων ακόμα ήταν ο Χατζηγιάννης Παμπουκίδης.
Πληροφοριοδότες του συγγραφέα κου. Γεωργίου Κ. Φωτιάδη για το Κιουλίκ ήταν οι : παπα-Νικόλας Νικολαϊδης, Θεόδωρος Τσακιρίδης, Αβραάμ Καραγιαννίδης, κάτοικοι Μελισσίου Γιαννιτσών, ενώ για το Ελμαλίκιολι ο Χαράλαμπος Χατζηθεοδωρίδης, κάτοικος Γρεβενών.
Πηγή: Γεωργίου Κ. Φωτιάδη / Γαλατικός Πόντος / Το Ελληνικόν Μεταλλείον Ακ-Δάγ (Ak Dag Madeni), Αθήνα 1994. Έκδοσις του Πολιτιστικού Συλλόγου Κυρακαλιωτών Γρεβενών, Μάϊος 2005.
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com
