Το χωρίον Κατήκουσ̆λα (Κατήκουσλα) του Ακ Δάγ Μαδέν. (Γαλατικός Πόντος - Το Ελληνικόν Μεταλλείον του Άκ Δάγ).
Το χωρίον Κατήκουσ̆λα βρισκόταν στα βορειοδυτικά του Μαδέν στην πλευρά ενός λόφου μάλλον φτωχό. Κάποτε υπήρξε τσιφλίκι ενός Κατή (δικαστή) όπου στα κτήματά του εργάζονταν Έλληνες. Όταν παντρευόταν ένας Έλληνας, ο Κατής του έδινε ένα μέρος γης για να χτίσει σπίτι.
Σιγά-σιγά τα σπίτια έφτασαν στα 15 (οικογένειες). Το χωρίον Κατήκουσ̆λα του Ακ Δάγ Μαδέν - Παρακολουθείστε το βίντεο. Τότε ο Κατής άφησε τον τόπο εκείνο κι έφυγε. Από τότε έμεινε το όνομα Κατήκουσ̆λα που σημαίνει απόμακρος οικισμός του Κατή. Το 1923 ο οικισμός αυτός αριθμούσε 25 οικογένειες. Κατά τ’ άλλα η Κατήκουσ̆λα ως χωριό έμοιαζε με τη διπλανή Όλουτσ̆α. Δεν έχουν διασωθεί τα ονόματα των προυχόντων, των οικογενειών, των ιερέων, δασκάλων, του ιερού ναού κτλ. Τα έξι χωριά: Σαχνά – Δερέ, Γούσ̆καγια, Όλουτσ̆α, Κατήκουσ̆λα, Κέσερη και Τουργούτ βρίσκονταν στο τρίγωνο που σχηματίζει ο δημόσιος δρόμος Άγκυρας – Γιοζγάτης – Μαδέν όπου κάμπτεται βορειοδυτικά και συνεχίζει ανατολικά για τη Σεβάστεια. Οι κάτοικοι αυτών των χωριών ήταν συγγενείς ή εξ’ αίματος ή εξ’ αγχιστείας, γι’ αυτό και η αγάπη και εκτίμηση, η αλληλεγγύη μεταξύ τους ήταν μεγάλη. Τις περισσότερες από τις παραπάνω πληροφορίες έλαβε ο συγγραφέας κ Φωτιάδης από το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. Τη συλλογή αυτή έκαμε η κα. Ι. Λουκοπούλου το 1966 συνεργάτις του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών από τον πληροφοριοδότη κ Γιάννη Μοσχόπουλο.
Πηγή: Γεωργίου Κ. Φωτιάδη / Γαλατικός Πόντος / Το Ελληνικόν Μεταλλείον Ακ-Δάγ (Ak Dag Madeni), Αθήνα 1994. Έκδοσις του Πολιτιστικού Συλλόγου Κυρακαλιωτών Γρεβενών, Μάϊος 2005.
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com
