Το χωρίον Γαρέτζιορεν του Ακ Δάγ Μαδέν. (Γαλατικός Πόντος - Το Ελληνικόν Μεταλλείον του Άκ Δάγ).
Το χωρίον Γαρέτζιορεν (ή Καρά Τζιορέν) βρίσκεται στα βόρεια του Μαδέν, σε απόσταση 25 χιλιομέτρων. Κατοικήθηκε ως επι τω πλείστον από κατοίκους του χωριού Εβτζή αλλά και από κατοίκους των χωριών Καράπιρ και Κιουλίκ.
Πρώτος οικιστής αναφέρεται ο Λάζαρος Σταμπολίδης, ο οποίος αγόρασε τα κτήματα από τους κατοίκους του τουρκικού χωριού Καπότ, τα οποία μοίρασε στους γυιούς και στα εγγόνια του. Αργότερα έφτασαν κι άλλες οικογένειες, ώστε να συμπληρώσουν τον αριθμό των 60 περίπου συνολικά. Η πεδιάδα όπου είχαν τα κτήματά τους ήταν πολύ εύφορη όπως κι εκείνες του Κιουλού-Πουνάρ, Σεκή-Κασ̆ή και Μπαχτζετζίκ.
Το χωρίον Γαρέτζιορεν ή Καρά Τζιορέν του Ακ Δάγ Μαδέν / Παρακολουθείστε το βίντεο
Καλλιεργούσαν τα ίδια προϊόντα και είχαν ανεπτυγμένη την κτηνοτροφία. Ο ιερός ναός ήταν αφιερωμένος στη μνήμη του Αγίου Θεοδώρου. Ιερείς του ναού ήταν: ο παπά-Γιώργης Κωνσταντινίδης και ο παπά-Νικόλαος Παπαδόπουλος από το Τοχούζ. Ιεροψάλτες ήταν οι: Στέφανος Σταμπολίδης - Στέφανος Κωνσταντινίδης & Ευστάθιος Κωνσταντινίδης, ανιψιοί του παπά-Γιώργη. Στο σχολείο του χωριού διατηρούνταν έναν μικρό διδακτήριο. Δάσκαλοι που δίδαξαν στο σχολείο του Γαρέτζιορεν ήταν οι: Ευστάθιος Τσαουσίδης από το Καράπιρ & Χαράλαμπος Σταμπολίδης από το Γαρέτζιορεν. Μεταξύ των προυχόντων του χωριού αναφέρονται οι: Στέφανος Σταμπολίδης - Θεοφάνης Σταμπολίδης - Γιώργος Κεμεντζετζίδης και ο αδελφός του Παύλος Κεμεντζετζίδης, λόγιος, μεγάλη προσωπικότητα, γνωστός σε όλη την περιφέρεια του Ματέν ως Παυλή-Κεχαγιά. Έλαβε μέρος στην κίνηση περί ανεξαρτησίας του Πόντου. Συνελήφθη τον Ιούνιο του 1921 και απαγχονίστηκε στην Αμάσεια στις 23 Σεπτεμβρίου του 1921. Πολλές από τις πιο πάνω πληροφορίες έλαβε ο συγγραφέας κ Γεώργιος Φωτιάδης, από την Σοφία Δαβιτίδου του Αβραάμ, κάτοικο Κιβωτού Γρεβενών.
Πηγή: Γεωργίου Κ. Φωτιάδη / Γαλατικός Πόντος / Το Ελληνικόν Μεταλλείον Ακ-Δάγ (Ak Dag Madeni), Αθήνα 1994. Έκδοσις του Πολιτιστικού Συλλόγου Κυρακαλιωτών Γρεβενών, Μάϊος 2005.
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com
