Το χωρίον Τσάχαλη του Άκ Δάγ Μαδέν (Γαλατικός Πόντος - Το Ελληνικόν Μεταλλείον του Άκ Δάγ)
Το χωρίον Τσάχαλη κείται ανατολικά του Απτουραχμανλή και σε απόσταση δύο περίπου χιλιομέτρων. Κατοικήθηκε από κατοίκους του χωρίου Κιουλίκ περίπου το 1870. Εκεί εγκαταστάθηκαν δέκα περίπου οικογένειες μεταξύ των οποίων οι:
Λάζαρος και Παναγιώτης Γκίτελης
Στέφανος
Παντελής Παντελίδης
Σπυρίδων Παπαδόπουλος &
Χαράλαμπος Παπαδόπουλος. Το χωρίον Τσάχαλη του Άκ Δάγ Μαδέν - Παρακολουθείστε το βίντεο
Γύρω από το χωρίον Τσάχαλη βρίσκονταν τα τούρκικα χωριά Σαλούντερε, Τσ̆αχουλουτούρ, Καράτσοχαρ κ.ά. Τα κτήματα του Τσάχαλη βρίσκονταν μέσα στην πλούσια πεδιάδα του Απτουραχμανλή και υπήρχε ανεπτυγμένη η κτηνοτροφία. Ο Ιερός Ναός ετιμάτο στη μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου όπου ιερουργούσαν ο παπα-Πέτρος και ο παπα-Δημήτριος. Παρεκκλήσια δεν υπήρχαν στο χωριό, ούτε σχολείο. Οι μαθητές πήγαιναν στα σχολεία του Απτουραχμαλή και του Κιουλίκ. Προσωπικότητες του χωριού ήταν: ο Ιωάννης Δεληγιάννης και η Γαρά Μαρία (μια δραστήρια γυναίκα). Ο Δεληγιάννης ήταν ένας από τους ισχυρούς της περιοχής, τον οποίο υπολόγιζαν και σέβονταν Έλληνες και τούρκοι της περιοχής. Το χωριό υπαγόταν στην υποδιοίκηση (Καϊμακαμλίκι) του Ακ Δάγ Μαδέν και στη Διοίκηση της Υοσγάτης. Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών οι κάτοικοι του Τσάχαλη ήρθαν στην Ελλάδα κι εγκαταστάθηκαν στην Καρατζόβα και στην Κωσταντία του Δυτικού Γιαννιτσών, εκεί διαμένει κι ο Παναγιώτης Κιόρογλου. Τις παραπάνω πληροφορίες έλαβε ο συντάκτης της παρούσας έρευνας (Γεώργιος Φωτιάδης) από τον Παναγιώτη ΧατζηΜωυσιάδη γυιό του αείμνηστου Μωυσή ΧατζηΜωυσιάδη, κατοίκου Δυτικού Γιαννιτσών.
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com
