Γεωγραφικόν και Ιστορικόν Λεξικόν Επαρχίας Χαλδίας 27ον: Τσιμπλακή, Τσ̆α̤χματάντων, Τσ̆α̤ράντων, Τσ̆α̤ράχονος, Τσ̆α̤γανάντων, Τσ̆α̤μούρα̤.
Η Τσιμπλακή. Τοποθεσία αρχαίου ομώνυμου χωριού μεταξύ Λειβαδίου – Ίμερας και Σαράντων (Κρώμνης) επί καταπρανούς γήλοφου με ερείπια ναού της Κυρίας Θεοτόκου. Οι κάτοικοι της μετώκησαν στα χωρία Σαράντων και Τσ̆αχματάντων της Κρώμνης.
Του Τσ̆α̤χματάντων. Μικρή ενορία στα Βορειοδυτικά του χωρίου Σαράντων παρά τον ποταμό της Μόχωρας με εικοσιπέντε (25) οικογένειες και ιερό ναό προς τιμή της Κυρίας Θεοτόκου.
Του Τσ̆α̤ράντων. Ενορία της κοινότητας Χαβίανας με δεκατέσσερις (14) οικογένειες ομογενών και ιερό ναό προς τιμή του Αγίου Θεοδώρου (Τήρωνος;).
Το Τσ̆α̤ράχονος. Χωριουδάκι με τέσσερις (4) οικογένειες ομογενών κοντά στον ποταμό Καραμουσταφά κάτω από το χωριό Χάσ’-Κιοϊν, το οποίο κατοικήθηκε μετά την άλωση της Τραπεζούντας από μία εκ των σαράντα (40) πάροικων οικογενειών της μονής Σουμελά με την επωνυμία Τσ̆αρούων οι οποίες είχαν ταχθεί για τη διαφύλαξη της Μονής Σουμελά από τον αυτοκράτορα Αλέξιο τον Γ΄ τον Μέγα Κομνηνό. Είχε ναϊδριο στη μνήμη της Θείας Μεταμορφώσεως του Κυρίου. Είναι η πατρίδα του διάσημου οπλαρχηγού Ιορδάνη Τσ̆αρούκ ο οποίος έδρασε κατά το 1914-1924 κατά των τούρκων και είναι γνωστός από τη μάχη της Άτρας.
Του Τσ̆α̤γανάντων. Ενορία του Μαυραγγελίου με ιερό ναό του Αγίου Κωνσταντίνου με δώδεκα (12) οικογένειες ομογενών Ελλήνων.
Τα Τσ̆α̤μούρα̤. Πρόκειται για το χωρίον Πηλός επί εποχής Κομνηνών στην υποδιοίκηση Κελκέτ (Κελκίτ) από το διάσημο οίκο της δυναστείας των Κομνηνών βαθμούχων με την επωνυμία Πηλινάδων, με σαράντα (40) τουρκόφωνες ομογενείς οικογένειες. Από αυτό το χωριό καταγόταν η εκ της Αργυρουπόλεως οικογένεια των Πηλίδων ή Τσ̆αμουρλάντων.
Συνεχίστε την περιήγηση σας στη Χαλδία. Στα επόμενα αφιερώματα μας θα γνωρίσετε τα χωριά, τα ποτάμια, τα όρη και τα τοπωνύμια της επαρχίας Χαλδίας. Ένα εξαιρετικό πόνημα του αείμνηστου κ. Γεωργίου Κανδηλάπτη Κάνι. Χαλδία Πόντου (Playlist)
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com
