Ο παπα-Πρόδρομος Παπαδόπουλος και η ενορία του Αγίου Γεωργίου Τσαρτακλή της Τραπεζούντας του Πόντου
Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Τσαρτακλή εντός των θόλων της οποίας αντηχούσε η γλυκιά φωνή του αγαθού και λατρευτού μας λευϊτου παπα-Πρόδρομου, βρισκόταν στο μέσον της πόλεως της Τραπεζούντας μεταξύ δύο στενών δρόμων τους οποίους αποκαλούσαμε «τα στενά των Θερμοπυλών».
Από μεν της οδού Κουντουρατσίδικα συναντούσαμε μπαίνοντας δεξιά τα σπίτια των κ.κ. Μουμτζή (Παπαδόπουλου) και Κυριαζή, προχωρώντας την οικίαν του καλού επιτρόπου χατζη Γεωργίου Ακριτίδη, αριστερά δε την οικία του ιερέως μας παπα Πρόδρομου την οποία εκτίσαμε εκ θεμελίων δια δαπάνης της εκκλησιαστικής μας επιτροπής. Ο παπα Πρόδρομος και η ενορία του Άγιος Γεώργιος Τσαρτακλής της Τραπεζούντας του ΠόντουΜετά ταύτα συναντούσαμε τον Ναό. Παρά πέρα η οικία το αόμματου Π. Αυγερινού και η οικία της θείας Ζαφείρας πεθεράς του ζάμπλουτου Κουντούροφ της Τιφλίδας (Κρωμναίου στην καταγωγή). Προχωρώντας προς την έξοδο του στενού δρόμου απαντούσαμε το κονάκι του Αρναούτογλη. Προς τα αριστερά άρχιζε άλλο στενό εντός του οποίου βρίσκονταν οι οικίες των κ.κ. Χαλδαιοπούλου, μια αρμενική οικία με ωραίο κήπο, το αρχοντικό των Σουλιάδων, του Κοχλίτσογλη, η οικία του Κωνσταντίνωφ, η έξοδος της Λέσχης, οι νέες οικίες του κ. Κωστάκη Φωστηρόπουλου, Ελευθερίου Τριανταφυλλίδη και Δημήτρη του καφετζή (Σωτηριάδη), του παπά Ιωάννη του Λευϊτη και άλλες. Δεξιόν ψάλτη είχαμε τον κ. Χαρ. Ζαχαριάδη και αριστερό τον κ. Ιω. Κοχλίτσογλη ο οποίος είχε μεν γλυκύτερη φωνή αλλά πάντοτε δεν ήξερε το μάθημά του και έπαιρνε οδηγίες από τον δεξιόν. Επιτρόπους είχαμε τους κ.κ. Ακριτίδας Αργυρουπουλαίους, τον κ. Ιορδάνη Σουλιάδη με το αιώνιο μειδίαμα στα χείλη, αλλά και άλλους. Κανδηλανάφτης ήτο ο Απόστολος, ενθυμούμαι καλά το όνομά του διότι αυτός μας μοίραζε τα κόλλυβα με τα βρώμικα χέρια του. Απλώναμε τα χεράκια μας φωνάζοντας: «Απόστολε δός κι εμέν’». Οι γονείς μας όπως όλοι οι Τραπεζουνταίοι ήταν θεοσεβούμενοι και δε λείπαμε από την εκκλησία ποτέ, σύμφωνα με το παράδειγμα που μας έδιναν. Τη Μεγάλη Σαρακοστή συμμαζευόμασταν όλα τα παιδιά στη θύρα του ιερού και αρχίζαμε να κάνουμε τις μετάνοιες μας σαν σπόρ, χτυπώντας τα κεφάλια μας στο δάπεδο μετρώντας και ενίοτε μεγαλοφώνως ποιος θα κάνει τις περισσότερες. Θυμάμαι ότι πολλές φορές ο ζωηρότερος μας ο Δημήτρης Σουλιάδης τις έτρωγε από τον αδυσώπητο καντηλανάφτη μας τον Απόστολο, με τα μανωμένα πάντα χέρια του (γιατί με γυμνά χέρια έσβηνε τα κεριά). Ο καλός μας ο παπάς ποτέ δε μας μάλωνε. Αγώνας γινόταν για το ποιος θα καλοναρχά (κανοναρχά θέλει να πει) με τον ψάλτη και ποιος θα πεί το «Άσπιλε αμόλυντε» και το «Και δός ημίν Δέσποτα», και τα λέγαμε χωρίς να καταλάβουμε τις εκφράσεις που είχε βάλει μέσα ο βασανιζόμενος από τους οραματισμούς του καλόγερος που τα συνέταξε. Την Ανάσταση την εκάναμε πάντα μέσα εις το τσικμάκ σοκάκ (αδιέξοδο) των Κανδύληδων και κοντά στην ιδιοκτησία της εκκλησίας της Ευαγγελίστριας. Όταν ο παππάς μας με την καλλικέλαδη φωνή του έψαλλε το Χριστός Ανέστη, οπότε συνέψαλλαν και όλοι οι πιστοί, τότε γινόταν σωστός πανζουρλισμός, το δε βαρύ πυροβολικό με τα καναβλία τα φισέκια απάνω από τους γειτονικούς τοίχους έκαιγαν τον ουρανό. Ενθυμούμαι ένα Πάσχα που η αστυνομία κυνηγούσε τον φίλο μας Γ. Κανδύλη της κυρίας Φ, που έριξε μια πιστολιά από τον ενθουσιασμό του. Η Διπλανάστασις γινόταν το μεσημέρι και μετά την απόλυση πηγαίναμε με τους επιτρόπους και τους ενοριάτες να επισκεφθούμε πρώτα το σπίτι του αγαπητού μας παπά, έπειτα μαζί με τον παπά στο σπίτι του επιτρόπου και ύστερα όλα τα σπίτια της ενορίας ψάλλοντες το «Κύματι θαλάσσης» και το «Αναστάσεως ημέρα» με επικεφαλής τον καλλίφωνο, αξιοπρεπή και αλησμόνητο εφημέριο μας παπα Πρόδρομο. Αυτά από το παρελθόν με το οποίον ζούμε. Και ύστερα από χρόνους και καιρούς όταν ήλθε το πλήρωμα της καταστροφής και την εκρίζωση από τις εστίες των Ελλήνων «κρίμασιν οις οίδε ο Κύριος» και ήλθε το βδέλυγμα, διερχόμουν κάποτε τον στενό δρόμο της εκκλησίας και είδα τις πόρτες του Ναού διάπλατα ανοιχτές. Μπήκα μέσα και αντίκρυσα με συγκίνηση κατά γης πεταγμένα αναμίξ φελόνια, καλλιμαύχια, εικόνες…..και έσκυψα και εμάζεψα ως άλλος Αινείας, μερικές εικόνες τις οποίες τις έφερα στην πατρίδα. Εκ τούτων την εικόνα «Του Χριστού» που ήτο εις τον θρόνον του δεσπότη και της οποίας επρόκαναν οι βάνδαλοι να βγάλουν τα μάτια, την οποία έστειλα στη Γαλλία, για δείγμα κάποιου πολιτισμού. Μία ωραία βυζαντινή εικόνα δεσποτική του τέμπλου του Αγίου Χαραλάμπους, που παρίστανε τον άγιο να πατώ τον διάβολο και άλλες δύο του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Θεοδώρου (αυτές άτεχνες) τις παρέδωσα στην εκκλησία του Ποντιακού συνοικισμού Πλαταμώνος. Τη δε παλαιά εικόνα που παρίστανε τη Γέννηση του Χριστού, άριστης τέχνης του 1770 την παρέδωσα στον Μητροπολίτη μας Χρύσανθο για το μουσείο.
"Ο παπα Πρόδρομος και η ενορία του Άγιος Γεώργιος Τσαρτακλής της Τραπεζούντας - Αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια" - Δημ. Φυλλίζη - Πηγή: Ποντιακή Εστία τεύχος 38-39 Θεσσαλονίκη 1953
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία – Βασίλειος Β. Πολατίδης – www.kotsari.com
