Γεωγραφικόν και Ιστορικόν Λεξικόν της επαρχίας Χαλδίας Πόντου (48): Κιρικλί και Γουρουχλί, Κίρκ Παυλίν ή των Τεσσαράκοντα Παύλων
Η Κίρικλη και Γουρουχλί. Τουρκικό χωριό στη συμβολή του εκ Κιοσέδων εντεύθεν ρέοντος ποταμίου και του ποταμίου Ρέξενας, με ερείπια βυζαντινού ναού και φρουρίου. Διάσημο δια τις ακονόπετρες αυτού και απαίσιον μνήμης δια τον εν τη περιφερεία του φόνο των εξ Αργυρουπόλεως και Τραπεζούντος Αρμενίων το 1915.
Γεωγραφικό Ιστορικό Λεξικό Χαλδίας Κιρικλί, Γουρουχλί, Κίρκ Παυλίν ή Τεσσαράκοντα Παύλων
Το Κίρκ Παυλίν ή των Τεσσαράκοντα Παύλων. Αρχαίο παραμεληθέν μεταλλείο της Βυζαντινής εποχής. Ονομάστηκε έτσι εκ των θυμάτων λόγω της εκ καταπτώσεως φόνου των ενταύθα 800 εργαζομένων μεταλλουργών, εξ ων οι 40 είχαν το όνομα Παύλος, εξ’ ου και η ονομασία του και η παροιμία: Σαράντα νομάτ’ έσαν Παύλ’ και ο καθ’ είς έκλαιεν τον Παύλο ατ’». Ο Γερμανός Παύλος Κράουζερ το 1888 εκμεταλλευόμενος το μεταλλείο αυτό, ανακάλυψε εντός του, κόκκαλα ανδρών και μεταλλευτικά εργαλεία. Απέχει μισή ώρα προς τα δυτικά της Αργυρουπόλεως (όρα επίσης και στο Αρχείον Πόντου, τόμος Γ΄ σελ. 180). Χαλδία - Αργυρούπολις Πόντου Gümüşhane (Πόλεις, Κωμοπόλεις, Χωριά, Τοπωνύμια, Ήθη, Έθιμα, Χοροί, Θρύλοι, Παραδόσεις, Πρόσωπα)
Γεωγραφικόν και ιστορικόν Λεξικόν των χωρίων κωμοπόλεων και πόλεων Χαλδίας. Γεωργίου Κανδηλάπτου Κάνεως Διδασκάλου-Δημοσιογράφου. Εκδόσεις Αδελφών Κυριακίδη Α Ε. Στο αφιέρωμα αυτό γνωρίζουμε τα χωριά, τα ποτάμια, τα όρη, τα τοπωνύμια και τις Ιερές Μονές της επαρχίας Χαλδίας κατά αλφαβητική σειρά. Ένα εξαιρετικό και μοναδικό πόνημα του αείμνηστου κ. Γεωργίου Κανδηλάπτη Κάνι. Συνεχίστε την ενημέρωσή σας στα επόμενα αφιερώματά μου.
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία – Βασίλειος Β. Πολατίδης – www.kotsari.com
