Η Άτρα της Χαλδίας της περιφέρειας Τραπεζούντας του Πόντου
Στο περιοδικόν Ποντιακά Φύλλα, διαβάζουμε τα κάτωθι για την Άτρα της Αργυρούπολης του Πόντου. Η Άτρα, τουρκιστί λέγεται Αίτραι, είναι η ονομαστή αρχαία πόλη των Βυζαντινών χρόνων που άκμασε κι έγινε διάσημη με το όνομα Άτρα.
Βρίσκεται σε κοιλάδα που τη διασχίζει ρυάκι το οποίο κατέρχεται από το οροπέδιο του Προφήτη Ηλία και του Αίτρια-δαγή, και χύνεται στον ποταμό Καραμουσταφά. Απέχει δύο ώρες από την Αργυρούπολη προς τα Νοτιοδυτικά και συνδέεται με αυτήν με πλακόστρωτη οδό που είχαν χτίσει οι αρχιμεταλλουργοί, καθώς είναι γνωστό πως οι Ατρενοί διέπρεψαν ως αρχιμεταλλουργοί εξ’ ου και ο πολυτάλαντος ναός τους. Η Άτρα της Χαλδίας του Πόντου - Παρακολουθείστε το βίντεο Διαιρείται στις εξής ενορίες :
Πολατάντων με 17 οικογένειες,
Πελελέντων με 6 οικογένειες,
Ζεχιράντων με 12 οικογένειες,
Κιορογλάντων με 6 οικογένειες,
Τσογκάντων με 16 οικογένειες,
Προκοπάντων με 12 οικογένειες,
Σαχαράντων με 12 οικογένειες,
Δεμιρτσιάντων
Κιζιράντων με 25 οικογένειες,
Γαβράντων με 12 οικογένειες,
Υπαπαντής,
Κοζλερέντων με 22 οικογένειες,
Γαϊσάντων με 8 οικογένειες,
Πεκιρογλάντων με 18 οικογένειες,
Μακρισάντων με 2 οικογένειες και με τα εις αυτήν υπαγόμενα πέριξ χωρία : Μάλαχα, Χάσκιοϊ, Μοναστήρ, Γαλάζερα, Μαρούφ, Δεβρεντσή, Χρυσούλ και Τσαρούχενα και έχει η κυρίως Άτρα 140 οικογένειες ομογενών και 30 τουρκικές. Ο λαμπρός της ιερός ναός τιμάται στην Υπαπαντή του Σωτήρος Χριστού. Έχει διαπρεπή αστική σχολή με δύο γυμνασιακές τάξεις που διοργανώθηκαν από τον διαπρεπή αλλά άτυχο διδάσκαλο Θεόδωρο Γεωργιάδη με τη γενναία χορηγία των φιλόμουσων Ατραίων και δη των μεγάλων ευεργετών Ιωάννη Κοσμάνωφ, και Κωνσταντίνου Σαχαρίδη, διαπρεπών εργολάβων εκ Ρωσίας. Οι κάτοικοι της Άτρας ήταν εθνικόφρονες και ολοπρόθυμοι προς κάθε καλό έργο. Η Άτρα υπήρξε πατρίδα των διάσημων και διαπρεπών επι της Βυζαντινής περιόδου ηγεμόνων και στρατηγών Γαβράδων και του Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου του Γαβρά όπου υπάρχει παρεκκλήσιο κάτω από την ενορία των Πολατάντων. Στην έξοδο του χωριού υπάρχει μέσα στους βράχους ένα φρούριο από την Βυζαντινή εποχή με ναό εις την Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού. Άγιος Μεγαλομάρτυς Θεόδωρος ο Γαβράς από την Άτρα της Χαλδίας του Πόντου Στην Άτρα φονεύθηκε ο εθνομάρτυρας και μέλος της φιλικής εταιρίας Ιάκωβος Γρηγοράντης. Από την Άτρα μετανάστευσε στην Αργυρούπολη η διαπρεπής οικογένεια των Πολατάντων. Στην οδό από την Αργυρούπολη προς την Άτρα βρίσκεται η καλλίκρηνος και ιδιόκτητη βρύση των Γαβράδων με παγωμένο νερό. Πολλοί απ΄ τους Γαβράδες μετοίκησαν σε διάφορα μέρη του Πόντου και ιδιαίτερα στα Ιεροσόλυμα και στο Μπουένος Άιρες της Αμερικής. Οι Ατρενοί όταν ήρθαν στην Ελλάδα, κατοίκησαν στην περιφέρεια της λίμνης Οστρόβου (παλιά ονομασία της λίμνης Βεγορίτιδας η οποία είναι λίμνη της περιφέρειας Μακεδονίας, η τρίτη μεγαλύτερη λίμνη σε έκταση της Ελλάδας. Έχει έναν υπερ-τοπικό χαρακτήρα, καθώς διοικητικά ανήκει στους νομούς Πέλλας και Φλώρινας και στους Δήμους Αμυνταίου και Έδεσσας). Οι κτηνοτρόφοι της Άτρας κατά την Άνοιξη έβγαιναν για παραθερισμό στις υπώρειες του Κιαβούρ δάγ στο παρχάρι Χασάν ογλού.
Πρόταση επιπλέον ανάγνωσης του άρθρου μας για την Άτρα της Χαλδίας του Πόντου, ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο : http://www.kotsari.com/pontos/poleis-oikismoi-xoria-perioxes-toponimia-tou-pontou/373-atra-xaldias-argyroupolis-trapezountas-gavrades-polatanton
Ποντιακή Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com
