"Οι λαϊκοί οργανοπαίκτες και τραγουδιστές, αυθεντικοί εκφραστές του συναισθηματικού κόσμου του ποντιακού λαού, γίνονται υπέροχοι λειτουργοί στο ναό της ποντιακής μούσας. Ανασταίνουν με τις νότες τους κάθε ώρα και στιγμή τις αλησμόνητες πατρίδες, διαλαλώντας τη δόξα και τις ομορφιές του παρελθόντος.

 'Σ σην πόρτα σ' πα να σπάουμαι άμον Σαντέτ'κον κριάρι,
ν' εμπαίν'τς, ν' εβγαίν'τς , να κλαίς και λές, κρίμαν ΄ς σο παλληκάρι.

Στα βυζαντινά χρόνια λεγόταν Ακρίτης, λέξη που παράγεται από τα «άκρα = σύνορα». Πρόκειται για μεταφορά από τη λατινική (Limit up = σύνορο), λιμιταναίος ή λιμιτάνεος. Σήμαινε, τον φύλακα των συνόρων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. 

Ακρίτας όντες έλαμνεν σην παραποταμέαν,
επέ(γ)'νεν κι έρτον κι έλαμνεν την ώραν πέντε αυλάκια,
επέ(γ)'νεν κι έρτον κι έσπερνεν εννέα κότια̤ σπόρον.

Στο απώτατο ανατολικό σημείο του Νομού Άγκυρας έκειτο ο κασαμπάς (επαρχία) Ακ Ντάγ Ματενί αποτελούμενος από 180 χωριά. Είχε την έδρα του στο Μεταλλείο Ακ Δαγ Μαδέν, πόλη που απείχε 300 χλμ. ανατολικά απ την Άγκυρα, περίπου 200 χλμ. νοτιοανατολικά της Σαμψούντας και περίπου 100 χλμ. δυτικά της Σεβάστειας.