Παραδόσεις Τσίτης Άρδασσας. Πως εχτίεν η Τσίτε τη Άρδασσας

Written by Πολατίδης Βασίλειος. Posted in Λαογραφία

΄Σ σα παλά̤ τα φοβόκαιρους τρεί νομάτ’ επήραν άσ’ την Άρδασσαν αφκά τη Τσίτες το ποτάμ’ και πορπατευτά-πορπατευτά έρθαν αφκά την Τσίτεν. Επεκεί εντόκαν ΄ς σο τσορίμ κιάν και έξέβαν σή πεγαδί’ το κιφάλ’. Εκεκά εκάτσαν ν΄αναπάουνταν. Εκείνον τον καιρό τα ποταμάκρα̤ τα ραχ̆ία και τα κοιλάδα̤ ούλα έταν γομάτα ορμάνα̤. Υστέρ’ κ’ υστερνά όνταν εδούλευαν τα μα̤τά̤να̤ εγριλεύταν κι’ ερημάαν. Ακομάν ο σ’χωρεμένον ο κύρ’ι-μ’ όνταν έτον μικρόν παιδίν έλεεν : «τα ποτάμα̤ και τ’ ορμία όνταν έβρεχ̆εν ‘κ̆’ εθολούνταν ούλα̤ τσ̆αϊρα̤ και στιμένα̤ έταν.

Πως εχτίεν η Τσίτε τη Άρδασσας - Παρακολουθείστε το βίντεο

Αρ’ εκτάτσαν, είπαμε ν’ αναπάουνταν κ΄εξέγκαν τα γαλιόνα̤ να πίν’νε. Σ’ ατό απάν’ τα παδία εινός οσπιτί’ το έτος χτισμένον εκεί σουμά, ποίος εξέρ’ ασ’ σα πότε κιάν, έρθαν σο πεγάδ’ σο νερόν. Κι άμον το είδαν τοι ξέντς, εφοέθαν και ‘κ̆ ‘ εσούμωσαν. Εκρύφταν σα δεντρά̤ ανάμεσα, ετέρεσαν έναν παρτσ̆άν κι επεικεί έτρεξαν σον κύρ’ν ατουν και είπαν ατον πως είδαν ΄ς σο πεγάδ’ κεκά τρεί νοματούς κι ασ’ σα στόματά τουν έβγαινεν άψιμον. Ετότες ερίφ’ς εκείνος επήραν το σιλάχ’ν ατ’ και επήεν επεκρυφά̤στεν κι ετέρνεν. Εθέλ΄νεν να μαθνά : Ρωμαίοι μη είν’, γιόκσαμ τούρκ’. Πολλά ανάμεσα ‘κ̆ ‘ εδέβεν οι ξέν’ εξέγκαν το ψωμίν ατουν, εποίκαν το σταυρόν ατουν κι’ ερχίνεσαν να τρώνε. Ατότε ερίφ’ς εγροίξεν το έταν Ρωμαίοι, επήεν μετ’ εκεινούς κι εγούρεψαν το χωρίον, τα τέσσερα μαχαλάδας : Κουβερνάντων, Γιαννικάντων, Καρτασ̆άντων και Κυρα̤θάντων. Ενέσπαλα και ‘κ̆’ είπα σας : ας σ’ οσπίτ’ εκείνο ους το πεγάδ’ έτον το μέρος ορμάν’ και πολλά σύχ’ και τ’ οσπιτί αρθώπ’ για να μη χάν’νε τη στράταν τη πεγαδί εκ̆ά̤ρτεψαν τα δέντρα και σ’ εκείν’ απάν’ ευρήκ’νανε το πεγάδ’. Αούτο την ιστορίαν ακουστόν έχ’ ατο ασ’ σον κύρ’ι-μ’ και να πιστεύκεται πά ιστορίαν έν’. Τσ̆ίγκ̆ι ση Κουβερνάντων απέσ’ σ’ έναν παλαίν’ οσπίτ’ ατώρα πα όνταν έφυγαν οι Χριστιανοί ασ’ σην τουρκίαν έτον έναν στουλάρ’ δέντρον με την ρίζαν αθε. Οι παλαιοί μου έλεαν υστέρ’ κι’ υστερνά ετούρκ΄σεν είναν ασ’ σα τρία τ’ αδέλφα̤ ο Κυρά̤θ’ς (τουρκικός μαχαλάς των Κυρα̤θά̤ντων) και με το να εκούϊζεν τον άλλον τον αδερφόν ατ’ γαρτάσ̆ , είπαν εκείνο τη μαχαλά Γαρτασ̆άντων.
Έναν πράμαν ‘κ̆’ επόρεσα να εγροικώ ασ’ σ’ αούτο την ιστορίαν : Γιατί τη μαχαλάν το εκάθουντον ο σιφτα̤νόν ο ρωμαίον εκόλτσαν ατο Κουβερνάντων; Λέτε να έτον κάποιος κουβερνέρ ασ’ σοι Τραπεζούντας τοι Τζινιβίοις ; (Γενουήνσιοι). Και γιατί ο είνας ασ’ σα τρία αδέλφα̤ ετούρκ’σεν ; Οι παλαιοί έλεαν, για να γουρτ̆αρεύ’ τ’ άλλ’τα. Αέτσ’ αν έν’ Θεός σ’χωρέσ̆’’ ατον κατά και την πίστ’ν ατ’.