H Mατσούκα είναι μία περιοχή νοτίως της Τραπεζούντας. Έως το 1923 στην Ματσούκα υπήρχαν 70 χωριά, 47 απο αυτά ήταν Ελληνικά, 9 μικτά και μόνο 14 τους ήταν Τουρκικά.
Αν αποθάνω θάψτε ΄μεν ν' αηλί εμέναν, ΄ς έναν ψηλόν ραχ̌όπον,
ν' ακού(γ)ω τσ̌οπάν' σ̌ύριζμαν γιαβρίκα μου και κεμεντζές λαλόπον.
Η μετοίκηση, ο αποικισμός, ο ξεριζωμός και η ξενιτειά είναι όροι αλλά και καταστάσεις που ο Ελληνισμός είχε πάντοτε βιώσει επί μακρόν μέσα στο ρου της ιστορίας.
Σίτ' επέγνα ομάλια ομάλια είδα ορμάνια και λιβάδια και σην άκραν τρέχ̌' πεγάδι,
Και ση πεγαδί την άκραν έστεκεν δέντρον και μέγαν.
Σάββα Πορφυρίου Παπαδοπούλου, Σύμμεικτα λαογραφικά περιοχής Φάτσας / Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί θησαυρό του λαογραφικού πλούτου της περιοχής της Φάτσας και αναφέρεται στη γυναικεία ενδυμασία μέσα απ' το τοπικό γλωσσικό ιδίωμα.
"Η εξορία"
Με τοι Τούρκους έστεκαμ' καλά, φόβο πα ΄κ̌' εβοφούμουνεστιν. Οι Τούρκοι έλεγαν εμασε: "α!! ... οσήμερο θα φτάμε εσάς εξορία, α..!! αύρι'". Οι Τούρκοι έλεγαν εμασε "κιαούρ". Κ' επεκεί επήρε η Ρουσία την Τραπεζούντα κ' επεκεί έρθεν ΄ς σην Ελεού (εννοεί Ελεβή), κ' επεκεί ΄ς σην Χαρκάβαλα ΄ς σο ποτάμ' αφκά.