Κατά τον Γεώργιο Κανδηλάπτη Κάνιν, από την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους 1204 μέχρι του 1924 πέντε μετακινήσεις απ' τα παράλια προς τα μεσόγεια έλαβαν χώρα από τις οποίες η μεγαλύτερη είναι του 1665, όταν στην Τραπεζούντα οι τούρκοι κατέλαβαν τον Ιερό Ναό του Αγίου Φιλίππου και το 1685, όταν τούρκεψε η περιφέρεια του Όφη και ο επίσκοπος της Αλέξανδρος εξώμοσε  και μετατρέποντας το όνομα του σε Σκεντέρ, διορίστηκε διοικητής Τραπεζούντος.

Η Χαβίανα ήταν μεγάλο κεφαλοχώρι. Γενέτειρα του Σωκράτους Κλαδά Πουταχίδη, συγγραφέως του βιβλίου “Η Εν Χαλδία Του Πόντου Ιερά Μονή Παναγία Γουμερά”. Οι κάτοικοι της Χαβίανας διακρίνονταν για τη φιλομουσία τους αλλά και για το σκωπτικό τους πνεύμα. 

Προχωρώντας απ’ το Τζεβιζλούκ απ’ την δημόσια οδό και έχοντας στα δεξιά μας το χωρίον Χαβά και αριστερά τις υπώρειες του χωρίου Χορτοκόπ σε απόσταση μισής ώρας εγγίζουμε την περιφέρεια της Δανείαχας η οποία βρίσκεται ανάμεσα στα ποτάμια Ματζούκας και Μουλάκας, απ’ τα Μέξυλα ανεβαίνουμε στο χωριό και συναντάμε το ιστορικό σπίτι του Σάββογλη ανάμεσα σε καρποφόρα δέντρα.

Δανείαχα και Κουσερά. Σε όσα αξιόλογα γράφει περί του Χορτοκοπίου ο κ. Αντώνης Παπαδόπουλος στο 11ο τεύχος της Ποντιακής Εστίας, θεωρώ σκόπιμο να αναφέρω συμπληρωματικά τα ακόλουθα: Δυτικά απ’ το όρος Μήλ στην κοιλάδα εκτός της αναφερόμενης Κουσεράς συμπεριλαμβάνεται στη συνέχεια το ονομαστό Παρχάρι της Δανείαχας το οποίο λεγόταν Θανασίτικα.